Via Secura 39 - Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid

Zo er vandaag de dag
al een brede consensus
bestaat over de nefaste
rol van alcohol in
het verkeer, dan is
men het veel minder
eens over de kwalijke
gevolgen van te snel
rijden. Dronkenschap
achter het stuur kan
op zo goed als algemene
afkeuring rekenen,
terwijl de publieke
opinie doorgaans veel
milder is voor de
zoveelste “sportieve
chauffeur” die tegen
180 km/u over de E40
raast. Als diezelfde
chauffeur over de middenberm
slaat en in
één klap behalve
zichzelf ook nog een
gezin van vier de
dood injaagt, heeft
men het over een
tragedie waarbij
“het noodlot”
weer eens heeft
toegeslagen.
via secura nr 39
Te snel rijden nog steeds oorzaak meeste ongevallen
Minder vaart,
‘t is de moeite waard
Veel meer dan men zou
geneigd zijn te denken heeft
“het noodlot” echter te maken
met een aantal positief meetbare,
beheersbare factoren.
Snelheid is er onmiskenbaar
één van, en niet de minste.
Toch geldt het terugdringen
van overdreven snelheid in het
verkeer nog steeds als een
taboe-onderwerp waarbij keiharde
bewijzen worden genegeerd
en manifeste onwaarheden
een grote weerklank
vinden. Ondanks de overvloed
aan gelijklopende resultaten
van honderden ongevallenstudies
over de hele wereld blijft
het thema snelheid controverse
uitlokken.
Essentiële
onveiligheidsfactor
Experts zijn het er roerend
over eens: snelheid is een
essentiële factor in het ontstaan
van ongevallen en is tevens
bepalend voor de ernst ervan.
Binnen de bebouwde kom
vindt 54 % van alle letselongevallen
plaats en vallen “slechts”
28 % van alle “doden binnen
de 30 dagen”. Buiten de
bebouwde kom telt men 39 %
van alle letselongevallen en 58 %
van de doden. Op autosnelwegen
telt men 7 % van alle letselongevallen
en 14 % van alle
“doden binnen de 30 dagen”.
Het dodenpercentage stijgt
zelfs tot 19 % indien we
alleen de bestuurders en
passagiers van motorvoertuigen
in aanmerking nemen
(andere weggebruikers zijn
immers niet toegelaten op de
autosnelweg).
8
De ernst van de ongevallen,
uitgedrukt in aantal doden per
honderd ongevallen,bedraagt
op de gewestwegen 3,5 en op de
autosnelwegen 5,7.Dit betekent
dat ongevallen op autosnelwegen
1,6 maal ernstiger zijn.Op
wegen waar het snelst gereden
wordt,is de ernst van de ongevallen
het grootst.
In 1995 werd “verlies van de
controle over het voertuig”
in 462 op 1000 dodelijke ongevallen
als ongevalsoorzaak
opgetekend. Achter dat ene
ambtelijke zinnetje schuilt echter
een onthutsende realiteit:
de échte oorzaak van dit soort
ongevallen is in de overgrote
meerderheid van de gevallen
overdreven snelheid.
Te snel is dodelijk
Bij te hoge snelheid stapelen
de risicofactoren zich op. Hoe
sneller je rijdt, hoe moeilijker
het wordt om je voertuig
onder controle te houden.
Tegelijk vermindert de tijd om
informatie te verwerken, je
fouten te corrigeren en te
anticiperen op fouten van
anderen. Ook je gezichtsveld
wordt kleiner, zodat je minder
goed ziet wat zich opzij van je
wagen afspeelt, en bovendien
wordt de stopafstand groter.
De energie die vrijkomt bij een
botsing is evenredig aan de
massa van het voertuig en
neemt exponentieel toe met
de snelheid. Een botsing tegen
50 km/u stemt overeen met
een vrije val van 10 m hoogte.
Tegen 90 km/u is dit een vrije
val van 32 m hoogte, en tegen
120 km/u een vrije val van de
negentiende verdieping of
58 m hoog… De gevolgen van
botsingen tegen hoge snelheid
zijn dan ook navenant.
Raak niet aan m’n
snelheid!
Van de 652.604 verkeersovertredingen
die in 1995 door de
Rijkswacht werden vastgesteld,
hadden er 381.600 (of 58,5 %)
te maken met overdreven
snelheid. Al lijkt dit cijfer erg
groot, toch vertegenwoordigt
het slechts een fractie van de
overtredingen die in werkelijkheid
plaatsvonden. Uit de
recente SARTRE II-enquête
(zie verder in dit blad) blijkt
immers dat iets meer dan de
helft van de Belgische automobilisten
af en toe sneller rijden
dan wettelijk toegestaan.
Opvallend is dat vooral mannen,
jongeren en intensieve
autogebruikers vaker hun
boekje te buiten gaan.
Merkwaardig genoeg spreekt
de meerderheid van de bestuurders
zich uit voor het behoud
van de huidige snelheidsbeperkingen,
al geeft een flink aantal
onder hen toe deze niet steeds
na te leven.Volgens psychoanalyticus
G. Miller is deze tegenstelling
tussen denken en han