ONZE GOD IS EEN ARBEIDER - Anarchist Studies Network

de massa in 't algemeen ten uitvoer gebracht zal worden, maar wel als een toestand
die eenmaal zal gelden voor de mensheid, evenals de ideaal-toestand van algemene
verbroedering. Wij zullen deze werkstaking als algemene, voorbereiden, door ieder,
in verband met z'n graad van gevorderdheid, in zo ruim mogelik opzicht het werk te
staken, dat nog geschiedt onder enigerlei vorm van gezag. Alwie het dus ernst is
met z'n streven naar verbroedering, zal door zelfopvoeding in de lijn van vrijheid en
liefde, èn door persoonlik en in vereniging met anderen, wat wijze van arbeiden
betreft, steeds losser zich te maken van Gezag, op de beste en doeltreffendste wijze
voorbereiden de: Algemene Werkstaking".( 114 )
Deze algemene werkstaking valt samen met de idee van de kolonisatie: de arbeiders
moeten met elkaar voor elkaar gaan werken, gefedereerd met gelijkgezinde
groepen. De spontane massale vrijwillige federatie is ook een mythe die gedeeld
wordt met de vrije socialisten, en verschilt ook niet van de algemeen-anarchistische.
Het poneren van de noodzaak van federatie, die evenwel zonder dwang tot stand
komt, is een van de onoplosbare paradoxen van het anarchisme. Een geloofsartikel
dat in het gedachtengoed van de christen-anarchisten niet misstaat, maar juist
verrast omdat het gedeeld wordt met de sociaal-anarchisten die elk geloof
afwijzen.( 115 )
Het zou het individu wel toegestaan zijn zich aan de nieuwe anarchistische
orde te onttrekken, maar tegelijk stelt Ortt:
"Het anarchisme van den eenling ligt lang achter ons. Waar 't zich nog als verouderd
verschijnsel vertoont, is het onvruchtbaar, ten doode gedoemd en daarom niet de
studie waard, tenzij als ziekte-verschijnsel.
Het anarchisme van de gemeenschap is hoopvol, veelbelovend, vol frissche
jonge levenskracht, en moet daarom beschouwd worden, onvermengd met
atavistische aanhangsels uit het begin onzer beschaving afkomstig."( 116 )
De individuele weigering van het collectieve, die enerzijds wordt toegestaan, wordt
anderzijds gezien als ziekteverschijnsel en vereenzelvigd met gewelddadige akties,
zoals deze omstreeks de eeuwwwisseling het anarchisme in opspraak brachten.
De eigendom wordt niet afgeschaft:
"Het beginsel van naastenliefde leidt ... noodwendig tot het communistisch beginsel
van 'verdeeling naar behoeften'; evenzeer als in een huiselijken kring de maaltijd
verdeeld zal worden naar gelang van ieders honger, en ieder met deze verdeeling 't
meest tevreden zal zijn. Wat zoo, langs natuurlijken weg of langs den weg van
onderlinge verdeeling aan een persoon is toegewezen, zou men zijn 'eigendom'
kunnen noemen. In dien zin zullen de christen-anarchisten dus 'eigendom' kunnen
erkennen, en ook tot zekere mate moeten eerbiedigen: want zij zullen krachtens hun
beginsel van naastenliefde aan een ander niet diens eigendom kunnen ontnemen,
wanneer die ander daar prijs op stelt."( 117 )
Interessant zou zijn, hoe zeker genoemde 'zekere mate' zou zijn: niet beproefd in de
praktijk, en ook niet nader aangegeven in geschrifte.
Socialisme wordt vereenzelvigd met anarchisme: de socialistische idee wordt zo
gedefinieerd, dat deze identiteit gegeven is.( 118 )
Het socialisme beoogt samenwerking van allen. Deze komt niet tot stand door
klassenstrijd. Het komt mij voor dat de christen-anarchisten wat hun standpunt ten
23