ONZE GOD IS EEN ARBEIDER - Anarchist Studies Network

27 . Reedijk, pag. 28
28 . Geestverwanten, die ironischerwijze wel uitdrukkelijk de polygamie voorstaan.
Quack, Beelden, pag. 322- 326; Marang, pag. 232- 244.
29 . Marang, pag. 207-208.
30 . Anagrapheus, pag. 97-98.
31 .Maria Leers opvattingen en vooral haar gedrag kan men opvatten als een uiting van een meer a
zijn aan de mozaïsche wet, ofwel de decaloog; of ruimer, elke anarchie, waarbij alleen de grillen va
32 .Quack,Socialisten III,pag. 284.
33 .Quack, Socialisten III,pag.322.
34 . Durkheim, pag. 199.
35 .Marang, pag. 207.
36 . Schouten, pag. 18. Meertens, pag. 17- 30, bij wie Schouten wel te rade zal zijn gegaan, laat zich
37 .Giele, pag.15-16.
38 .Quack, Herinneringen, pag. X.
Quack was zeker in het begin niet enthousiast over het modernisme, zie Herinneringen pag. 30.
39 .39. Quack,Socialisten III ,pag.
40 . Marang, pag. 208
"Félicité de Lamennais (1782-1854) getipeerd door zijn vurig onvermoeid worstelen om 'menselike
vrijheid binnen de Kerk, waarop vanuit Rome de beslissing valt in de encycliek "Mirari vos", een ver
ogen richtend op de lijdende mensheid. Ten slotte bij zijn aanhangen en aanprijzen van het sosialis
menselike vrijheid te kort deden, een kollektieve vrijheid voorstaande, welke evenwel een individue
41 .Marang, pag. 255-273.
42 ."Versta geloof bovenal als het voor waar houden en aanvaarden van heilzame kerkelijke of Bijbe
uitblijven of openbaring moet worden al wat dat leven wekt. Het godsdienstig gemoedsleven: aanva
het andere volk in een anderen tijd op dat moment den nadruk valt, en onvermijdelijk wordt het beg
menschheid opleidt tot ware humaniteit."Roessingh, Moderne, pag. 33-34.
43 . Roessingh, Modernisme in.., pag. 153.
44 . Roessingh, Modernisme in.., pag. 202. Abraham Kuijper had ten aanzien van de modernen al ge
45 . Roessingh, Modernisme in..,pag. 208
46 . Bakker, pag. 27. Met het totaal niet gangbare "accouchement" wordt "bevalling" bedoeld. Toynb
ingezet voor de rol van de leek in de Anglicaanse Kerk. Ons Huis is een resultaat van Toynbee-wer
Volgens Bakker ging het vooral om Friese theologie-studenten.
47 . Bakker, pag. 42-43. Bakker behoort zelf tot de Blijde-Wereld-groep.
48 . De Nederlandse vertaling was naar de uitgave in het Frans. De Russische censor had het boek
De programmatische titel is ontleend aan Luc. 17:21.
49 . "Maar het Christendom is nog oneindig veel meer dan dit wat het wrochtte, omdat het de absolu
den in zelfzucht en zonde verloren kosmos, dus ook van diens voornaamsten kringen: de staat, de
transformeeren moet.
Want de wijsheid der goddelijke Idee, die de volken richt en stuurt, heeft het zoo verordend, dat het
socialisme -dat in onze tijden de wortel der ellende ontdekt heeft in den meerwaarderoof, gepleegd
de gemeente, dat zijn zij die werkelijk staan in Christus' woord, zij keeren zich niet af als die ontdek
de maatschappij zal worden toegepast. Nu eerst, omdat thans pas Gods ure is gekomen." Van den
50 .Roessingh, Modernisme in..,pag. 213-215. Opvallend genoeg gebruikt deze schrijver niet de term
51 . Ortt, Vrije Mensch, pag. 44-45.
52 . Baehler, Idee , pag. 7-8.
53 . Van Mierop, Weg met, pag. 13-14.
Als Jans stelt dat de christen-anarchisten de Zwijndrechtse Nieuwlichters niet als voorgangers noem
54 . Harmsen, pag. 115.
55 . Harmsen, pag. 419
53