Worstelen met een wrekende God - Klaas Spronk's Weblog

levendig voor ogen stelt op een schrikkelijke wijze te lijden hadden onder de
wreedheden van de Assyrische veroveraars, brak zich baan.
We wenden ons nu eerst tot de `samenstelling'; de datering hangt immers
uiteraard hiermee samen, of men sommige delen al of niet voor echt
verklaart.
Tot 1893 30 werd de eenheid van Nahum algemeen gehandhaafd, afgedacht
van enkele niet al te ingrijpende details. Het is in dit verband belangrijk, dat
Wellhausen in 1892 in het boek een eenheid zag: alleen 1:13 en 2:1 en 3 zijn
ingeschoven in een stuk dat zich tegen Assur of Nineve richt. Dit
veranderde, toen men nader inging op de alfabetische rangschikking in
cap.1.
Men neemt wel aan, dat de oorsprong van de alfabetische, acrostichische
liederen in Babylonië of in Egypte te zoeken is. De oorspronkelijke
bedoeling zou geweest zijn te beschikken over de magische kracht in de
letters (velen konden niet schrijven; het hele alfabet is als een bundeling van
alle machten). Dit werkt in elk geval niet meer door onder Israël. Het moet
hier voornamelijk de kunstvaardigheid van dichters in het licht stellen
(verschil van appreciatie mogelijk). Mogelijk was het ook een hulpmiddel
bij het uit-het-hoofd-leren.
Er is geen reden voor de opvatting dat Nahum 1, omdat het acrostichisch is,
later zou zijn toegevoegd. Een duidelijk bewijs is Klaagl. 2 en 4. Men kan
hier ook denken aan Psalmen als Ps. 9; 25; 34 enz.
Is het nodig aan te nemen, dat het alfabet oorspronkelijk voltallig is
geweest? Het merkwaardige is, dat er plaatsen open zijn voor de letters
dalet, zajin en jod. Moeten we de openstaande plaatsen aanvullen? We
vragen eerst terloops: hoe staat het overigens met de alfabetische gedichten?
Meestal is er grote regelmaat, geheel bij Spr. 31; Klaagl. 1; 2; 3; 4; Ps. 111;
112; bij Ps. 145 ontbreekt de nun, bij 37 zijn er t.a.v. `aijn en tau onregelmatigheden,
bij 34 ontbreekt de waw, bij 25 enige onregelmatigheden, bij 9
grote onregelmatigheden in lengte. Dit pleit ervoor om niet naar aanvulling
te gaan zoeken.
Wat moet er in de Masoretische tekst veranderd worden? Bij vs.7b is het
eenvoudig: men hoeft slechts de waw weg te laten (de oude vertalingen
lijken die echter wel te lezen!). Bij vs.6a is het ook eenvoudig en plausibel:
30.Ridderbos doelt hier op het artikel van H. Gunkel, `Nahum 1', ZAW 13 (1893), 223-244.
(K.S.)