Op lemen voeten - Tekstbureau Vlijtigelies

BOeKen
vOLG De WOLKen
Met Xenophon door het Turkse oosten
Marcel Kurpershoek
Augustus, Amsterdam , 2010 –
320 blz. – ISBN 978 90 4570 450 0 –
¤ 19,00 – www.augustus.nl.
Arabist en Midden-Oostenspecialist
Marcel Kurpershoek doet in zijn
boek ‘Volg de wolken’ verslag van
zijn reis door het oosten van Turkije.
Deels wandelend, deels per auto probeert
hij de tocht die de Griekse filosoof
en schrijver Xenophon zo’n
2400 jaar geleden met tienduizend
Griekse huurlingen aflegde opnieuw
te beleven. De reis start in het diepe
Zuidoosten van Turkije, vanuit de
Mesopotamische vlakte via het Anatolische
hoogland en de Pontische
Alpen naar de Zwarte Zee.
Het reisverslag van Kurpershoek verbindt
de geschiedenis van Xenophon
met de avonturen van reizigers uit
de 19de eeuw, maar geeft tegelijkertijd
ook een goed inzicht in de hedendaagse
Turkse maatschappij en de
problemen waarmee men worstelt.
De onderlinge spanningen tussen
Turkse overheid, Koerden en christenen
zijn voelbaar. Veel historische
duiding, maar daardoor buitelen de
ingewikkelde geschiedenissen soms
over elkaar heen. Als lezer kun je dan
gemakkelijk het spoor bijster raken,
maar dat wordt meer dan goed gemaakt
door de mooie sfeerimpressies
die eveneens volop in het boek te
vinden zijn. Slapen onder de sterrenhemel
op het dakterras van een eenvoudige
hut, het geratel van PKK-geweervuur
in de verte, de achterdocht
waarmee de westerse reiziger wordt
bekeken. Met in de avonduren kijken
naar de Turkse versie van GTST,
die een stuk minder zoetsappig blijkt
te zijn dan de doorsnee Nederlandse
soapserie. [Marianne Sinke]
48
WAnDeLen OveR
ZORGvLIeD
Marcel Bergen, Irma Clement
Klapwijk & Keijsers , Amersfoort,
2010 – 200 blz. – ISBN 978 94 9021
707 5 – ¤ 22,50 – met kleurenfoto’s
– www.klapwijkenkeijsers.nl.
Een vergelijking met het Parijse Père
Lachaise is snel gemaakt. Ook op het
Amsterdamse Zorgvlied ligt naast de
‘gewone sterveling’ een keur aan bekenden
begraven uit de wereld van
de kunst, cultuur, literatuur en politiek.
Bovendien kan de geïnteresseerde
bezoeker net als in Parijs ook
op het Amsterdamse Zorgvlied met
gemak en op aangename wijze een
funerair dagje uit de voeten. Om die
bezoeker te helpen zich een weg te
banen over de 16 hectare grote dodenakker
met 17.000 graven en 60 kilometer
aan paden, stelden de auteurs
een route samen die in ruim
vier uur langs een groot aantal graven
van bekende (Amsterdamse) Nederlanders
voert. Bladeren door de
korte biografieën biedt de lezer een
hoog ‘oh-ja-die-is-ook-al-dood’-gehalte.
BN’ers die de selectie voor de
wandelroute niet haalden, zijn opgenomen
in het aparte hoofdstuk ‘Op
Zorgvlied ligt ook begraven’. De met
foto’s rijk geïllustreerde gids besluit
met een register op naam en ook
eentje op grafnummer. Die kunnen
een verdwaalde bezoeker helpen de
route terug te vinden. De twee plattegrondjes
bieden zo op het eerste
gezicht namelijk niet veel houvast.
Van het boek is inmiddels een tweede
druk verschenen. Aan de vlotte verkoop
van de gids zal de recente begrafenis
van Harry Mulisch op Zorgvlied
zeker hebben bijgedragen. In de
nieuwste druk is diens teraardebestelling
beschreven in het hoofdstuk
‘Enkele opmerkelijke uitvaarten’.
[Hans Cuppen]
hOU vAn hOLLAnD
wandelbox
Ellie Brik, Marjolein den Hartog e.a.
Mo’media, Breda, 2010 – 672 blz. –
ISBN 978 90 5767 471 6 –
¤ 29,95 – met kleurenfoto’s –
www.momedia.nl.
Rode tulpenvelden, Amsterdamse
halsgevels, de nationale driekleur.
Alle stereotypen over Nederland
komen terug in de vormgeving van
deze wandelbox die vrolijk meelift
op de sterke Ik hou van Holland-teneur
van het moment. Bedenkelijk of
niet, met deze zware doos heb je toch
twee aantrekkelijke boeken in handen
waarmee je de lage landen kunt
verkennen. Het eerste boek brengt je
in stad & dorp, het tweede in de natuur.
Of je met de 2x100 wandelingen
ook echt aan lopen toekomt, is wel de
vraag. Als je een stad kiest, kies je eigenlijk
voor een uiterst relaxte dagtrip.
Tips voor bezienswaardigheden,
heerlijke shop- en eetgelegenheden
te over. Wie voor de natuur gaat, kan
wel meer kilometers maken. Althans,
als je niet toegeeft aan afslagen naar
rustieke schapenboerderijen, trendy
ateliers of stoere zeilscholen. Wordt
je dag te kort, dan vind je gemakkelijk
een familiehotel of B&B. Of een
hunebed - met tv en minibar.
De multiculturele diversiteit van Nederland
is gelukkig niet out of the box.
Van de 'huuskamer van Möppelt'
(Meppel) kom je via een Arabische
high tea (Utrecht) eenvoudig in Chinatown
(Amsterdam).
De beschrijvingen en de kaartjes van
de wandelingen zijn wel wat summier.
Het aantal kilometers wordt
nergens vermeld, maar is gering.
Kun je jezelf ook niet voor de gek
houden als je zwicht voor een calorierijk
streekproduct in een knus theehuis.
Een aanrader dus.
[Mariëtte van Beek]
een FRAnCISCAAnSe
vOeTReIS
Van Florence via Assisi naar Rome
Kees Roodenburg
Eigen beheer, Den Haag, 2010 –
160 blz. – ISBN 978 90 8059 137 0 –
¤ 24,95 – met kleurenfoto’s en
routekaartjes.
Een man uit het dal van Spoleto,
ofwel Franciscus van Assisi, vormt al
eeuwen een inspiratiebron voor gelovigen
en wandelaars. Onlangs verscheen
na vijftien jaar een geheel
herziene editie van Een franciscaanse
voetreis van 'loper' Kees Roodenburg.
Etappebeschrijvingen en
zeventig deelkaarten moeten de zoekende
pelgrim helpen op diens weg
van Florence naar Rome. Halverwege
deze 521 km lange route ligt Assisi.
Aan zijn geboortestad had Franciscus
('onze heilige voetganger') zijn hart
verpand, en niet ver van hier stierf hij
in 1226 op 44-jarige leeftijd.
De route voert door de regio's Toscane,
Latium en Umbrië en door de
Apennijnen en is grotendeels gemarkeerd
door de Club Alpino Italiano.
In alle opzichten kan de reiziger
hier zijn hart ophalen: prachtige natuur
met bergen en dalen, maar ook
historische dorpen en steden, kloosters,
kerken en (religieuze) kunst. In
deze nieuwe editie hoeft de wandelaar
geen natte voeten meer te krijgen
door te wilde beken en rivieren
omdat de auteur omleidingen heeft
bedacht. Vanwege de drukte van de
eindetappe beschrijft Roodenburg
een alternatieve weg, door een natuurreservaat.
Want alle wegen leiden
wel naar Rome, maar ze zijn niet
allemaal even mooi natuurlijk.
Voordat de reiziger op pad gaat, doet
hij er goed aan de website te raadplegen
voor updates van de route of logeeradressen
en andere tips: www.
pelgrimswegen.nl.
[Liesbeth Vermeulen]
op lemen voeten
2011-1
veRBORGen
AMSTeRDAM
Marjolijn van Eys en Delphine
Robiot – foto’s van Lynn van der
Velden-Elliott
Terra Lannoo, 2010 – 317 blz. –
ISBN 978 29 1580 737 0 – ¤ 17,90 –
www.lannoo.com.
Een laatste polderhuisje in de Pijp,
originele pakhuizen op het Prinseneiland,
het huis met de gouden ketting
op de Keizersgracht, het is maar
een kleine greep uit het aanbod aan
verborgen bezienswaardigheden met
als thema Architectuur. Andere onderwerpen
zijn Gevelstenen, Onbekende
Hofjes, Curiositeiten, Industrieel
Erfgoed, Muziek en theater, Kunst
en kunstenaars. Acht Amsterdamse
wijken zijn in kaart gebracht aan de
hand van minder bekende of - zelfs
voor Amsterdammers - onbekende
plaatsen en details.
Geen wandeling die deze beschreven
plaatsen verbindt, enig voorwerk
en een goede plattegrond zijn daarom
noodzakelijk om een interessante
route uit te zetten. De fiets lijkt me
het handigste vervoermiddel als u
bijvoorbeeld op zoek bent naar sporen
van religie, de joodse geschiedenis
of de bouwstijl van de Amsterdamse
School in de verschillende
wijken, waarbij soms flinke afstanden
te overbruggen zijn. Er is een alfabetische
index, en een thematische.
Erg veel informatie op een bladzij,
soms in roodoranje kaders, en een
te kleine letter, daar gaat het boekje
enigszins mank aan. De samenstellers
beschrijven de plek, het gebouw,
kunstwerk of detail, geven achtergrondinformatie
en noemen andere
bezienswaardigheden die in de buurt
te vinden zijn. De foto’s zijn prachtig
en de wijkkaarten functioneel.
Geen gids voor de snelle toerist,
maar een fijnproever kan er zeker zijn
voordeel mee doen. [Fredy Blom]
BeRGWAnDeLen In
vLAAnDeRen
Michaël Cassaert & Elena Schutjes
Lannoo, 2010 – 145 blz. –
ISBN 978 90 2098 721 8 – ¤ 19,95 –
www.lannoo.com.
Bergwandelen in het biljartvlakke
Vlaanderen lijkt een contradictio
in terminis. Toch is de auteur
erin geslaagd lusvormige wandelingen
samen te stellen rond en over
13 hoogtepunten. Ze gaan van het
hoogste duin bij De Panne aan de
Vlaamse kust via de Limburgse terrils
tot het terrassenlandschap van de
Voerstreek, waar de wandelaar zich
mag inspannen om de 245 m hoge
top te bereiken, tevens het hoogste
punt van Vlaanderen. Vanaf al die
‘bergtoppen’ is het weidse uitzicht
steevast oogstrelend, zo laten de
fraaie en uitnodigende panoramafoto’s
van Elena Schutjes zien. Namen
als ‘De Grand Canyon van Vlaanderen’
en ‘De Vlaamse Alpen’ doen het
ergste vrezen, maar de wandelingen
zijn haalbaar voor het hele gezin en
bij moeilijkere tochten is zelfs een ingekorte
versie voorzien.
Een kadertje met ‘wat zie je, ruik je,
voel je, hoor je onderweg?’ zal bedoeld
zijn om kinderen onderweg
bij de les te houden. Om die reden
is waarschijnlijk ook een ‘identikit’
met wat informatie over flora en
fauna opgenomen. Informatief zijn
de schematische doorsneden van
de wandelingen, functioneel de gedetailleerde
routebeschrijvingen en
heldere overzichtskaartjes. Adressen
van horeca onderweg ontbreken
niet, evenmin tips over bezienswaardigheden.
De gids biedt voldoende
uitdaging en houvast voor de wandelaar
die in letterlijke zin de Vlaamse
hoogtepunten wil ontdekken en beklimmen.
[Hans Cuppen]
veRBORGen WILDeRnIS
Ruige natuur & kaarten in Nederland
Kester Freriks
Atheneum, Polak & Van Gennep,
Amsterdam, 2010 – 256 blz. –
ISBN 978 90 2536 770 1 – ¤ 34,95 –
www.uitgeverijathenaeum.nl.
Kester Freriks bekijkt het aangeharkte
Nederland van een andere kant.
Maar zelf neemt hij de wildernis van
Nederland niet al te serieus, anders
kom je niet aan met de wildernis van
de Amsterdamse Dolle Begijnensteeg.
Originele wandelbestemmingen
zijn er niet bij, als dat al zou kunnen.
Freriks gaat gewoon op weg en
loopt een een- of tweedaagse wandeling.
Maar dan: de beleving en de beschrijving.
In de evocatie van natuur
en landschap ligt de kracht van Freriks.
Het soms al te bekende wordt in
literaire en zelfs lyrische termen beschreven.
En geloofwaardig. Over de
Engbertsdijkvenen uit zijn jeugd. 'In
die tijd een gigantische barre woestenij
van moeras, met muren van turf
waaraan in de winters zúlke ijspegels
hingen. Je mocht er eigenlijk niet
komen, het was er ook gevaarlijk.
Maar we waren jong en roekeloos,
en keken naar de zwarte sterns en de
velduilen die daar overdag wiekten.'
Voor Op lemen voeten zou hij een
aanwinst zijn. Freriks weet ook de
taal van Jac. P. Thijsse nieuwe kracht
te geven, waar hij het verloren natuurgebied
De Beer (thans Botlek en
Maasvlakte) tot leven schrijft. De samenwerking
met Jan Werner, conservator
van de kaartencollectie van de
UvA, is een gouden greep. Neem de
historische kaart ’moerassige streeke
lands daar nauwelijks een Mensch
over gaan kan’ als uitgangspunt voor
het verhaal. Een geslaagde lofzang
op Nederland. Een aanrader, ook geschikt
voor wandelen in de leunstoel.
[Jan Erik Burger]
In en ROnDOM
MAASTRIChT
Bourgondisch wandelen in de Limburgse
hoofdstad
Peter Frijns
TIC, 2010 – 120 blz. – ISBN 978 90
7840 769 0 – ¤ 10,90.
Veertien wandelingen in en rondom
Maastricht, variërend in lengte
van een shoppingroute van 4 km
tot een tocht door het Maasdal van
17,5 km. Aan de hand van deze gids
maak je kennis met kerken en kloosters,
kroegen, enkele mijnen, forten
en kastelen plus bergen die luisteren
naar namen als Wijngaardsberg
en Snijdersberg. De stad met alle
verlokkingen naast de rust van het
platteland, waar de contouren van
de stad steeds vanuit een ooghoek
zichtbaar blijven, het staat garant
voor afwisseling.
Een handzaam boekwerkje is het,
waarin de routebeschrijvingen vergezeld
gaan van vlot geschreven achtergrondinformatie
in cursief en
duidelijke foto’s. De landkaartjes voldoen
als ondersteuning. De startpunten
liggen grotendeels in het centrum
van de stad, zo niet dan zijn
deze vlot te bereiken met auto of OV.
Bourgondisch wandelen, maar al
te gemakkelijk zet de Limburger dit
predicaat voor zijn recreatieve aanbiedingen.
Je waant je er al een beetje
in het buitenland, ook al is Bourgondië
nog een eind weg. Het boekje
stelt met een kroegenroute, 6,5 km
in 2,5 uur, waarbij ik opmerk dat de
route langs kerken en kloosters niet
sneller gaat.
Alle routes samen geven een compleet
beeld van stad en omgeving.
Al wandelend word je een kenner
van het echte Maastricht, belooft
de achterflap, steeds iets Bourgondischer
dus. [Fredy Blom]
2011-1 op lemen voeten 49
BOeKen