1981-061 GESCHIEDENIS/HISTOIRE PHARMACIE - Kring voor de ...

Hydroterapie
Watergeneeskunde wordt uitwendig toegepast door middel van water in zijn drie
vormen: ijs, water en stoom en inwendig door het drinken van minerale waters.
We weten dat de balneoterapie reeds door de Grieken en Romeinen werd toegepast.
Gedurende de middeleeuwen werd veel belang gehecht aan meibaden in
open lucht, ledere stad had haar badhuizen «stoven», mannenstoven, vrouwenstoven
en gemengde stoven, die veel gelijkenis vertonen met vele van de hedendaagse
sauna's: «Des filles de joye s'y tenaient à la disposition des visiteurs et
les belles et honnestes dames y donnaient leur rendez-vous». Bepaalde bronnen
werden aangezien als fontaines de jouvence, verjongingsbronnen en de eigentijdse
illustraties die ervan bewaard zijn laten geen twijfel bestaan omtrent de
zeden en gebruiken die aldaar heersten.
We staan hier dus voor een drieledig geval: genot, hygiëne, geneeskunde, waarvan
het laatste zeker niet het meest doorslaggevend mag genoemd worden. Toch
is het niet te betwijfelen, dat de klassieke geneeskunde zich van oudsher het probleem
aantrok; zo was baden goed voor de cholerici en de melancholici en slecht
voor de sanguinei en de phlegmatici; aan epileptici werd baden verboden en aan
reumalijders aanbevolen; bij hydropsie waren hete baden met kruiden erin aangewezen;
ook pappen en warme omslagen werden toegepast.
De heilzame werking van bepaalde bronnen was eveneens van oudsher bekend,
zo waren de ijzerhoudende bronnen van Tongeren reeds aan de Romeinen bekend.
Op het eind van de 18e eeuw werden verscheidenen bronnen chemisch
onderzocht: zo ontleedden Filip Gerincx van Sint-Truiden en Hendrik De Heer uit
Tongeren het bronwater van Spa, Rega, De Villers en Sassenus het bronwater van
het kasteel van Marimont, Michael Brisseau de bron van Saint-Amand-les Eaux
en heden ten dage kan men nog dagelijks patiënten in de kuuroorden met een kroes
om de hals zien lopen, om zoveel mogelijk gezondheid in te drinken.
In 1848 begon de Duitse R.K. priester Sébastian Kneipp (1821-1897) met zijn koudwatergeneeskunde.
Hij publiceerde hierover verscheidene werken, die een
enorm succes kenden: Meine Wasserkur, die 120 herdrukken kende en So sollt
Ihr leben, met een oplage van meer dan 200.000 en aan de oprichting van menig
instituut ten grondslag lag. Er werden ten allen kante waar een bron uit de grond
ontsprong waterdoktoors gevonden, die volgens de metode van Kneipp, Hahn,
Oertel, Kolb, Kirchmayer e.a. mensen door middel van waterterapie van hun
kwalen trachtten te genezen. Voorbeelden van dergelijke instituten zijn o.m. het
Etablissement hydrosudopathique van Modeste De Cock te Geraardsbergen, dat
verdween en het Instituut Kneipp te Sleidinge, dat onder medisch toezicht staat.
Een halve eeuw geleden waren nog een 50-tal verschillende Eaux minérales in de
apoteken te verkrijgen, oorspronkelijk verkocht in stenen kruiken.
Mesmerisme, Magnetisme, Somnabulisme, Hypnose, Le Toucher Roval
Frans Anton Mesmer (1734-1815) was van Oostenrijksen huize, had teologie,
natuurwetenschappen en medicijnen gestudeerd; hij bouwde een teorie op, waarin
hij beweerde door middel van «dierlijk magnetisme» zieken te kunnen genezen.
Eerst maakte hij gebruik van een magneet om zijn magnetisch fluïdum over te
brengen, later bereikte hij hetzelfde effekt met alleen zijn handen.
18