1981-061 GESCHIEDENIS/HISTOIRE PHARMACIE - Kring voor de ...

2
Een recept van Dendermoncfs Karmelietenbier
uit ca. 1679
door Christian DE BACKER
en Dr. Apr. Leo J. VANDEWIELE
In het provinciaal archief van de ongeschoeide karmelieten te
Gent bevindt zich in het Fonds «Karmelieten Dendermonde» de
Necrologus of het overlijdensregister van het voormalig klooster der
ongeschoeide karmelieten te Dendermonde. Het is een handschrift
dat in perkament is ingebonden en waarvan het boekblok 313 x 203
mm meet.
Op het bovenste plat staat in 18de eeuwse hand geschreven :
t / Necrolog(us) / Conventus / Teneramundani /. Bij het openslaan
begint de chronologisch aangevulde lijst van de overleden broeders
en paters van het klooster.
Als men echter het handschrift omslaat en omdraait, dan kan
men op de laatste nu eerste bladzijde, een andere lijst ontdekken.
Hier staat immers te lezen : «Débita activa huius n(ost)ri Conventus
Teneramundani frat(rum) Carm(elitarum) Discalceatorum», waarna
een opsomming volgt van schulden en verplichtingen van en ten
overstaan van de karmelieten. Deze beslaat de periode van 1675 tot
1704. De necrologus echter, die de namen en een levensbeschrijving
weergeeft, neemt een aanvang op 15 oktober 1676 en loopt door tot
4 januari 1796.
Een paar recente toevoegingen uit 1884 werden door een karmeliet
gedaan in het begin van het handschrift. Deze necrologus is
heden nog niet uitgegeven en nagenoeg onbekend.
Op merkelijk is dat aan het begin van de lijst Débita activa een
bierrecept voorkomt dat zeker een bespreking waard is.
De ongeschoeide karmelieten of ook discalsen (discalceatus =
ongeschoeid) zijn ontstaan in 1568 als afgescheidde tak van de karmelieten
O.L.V. Broeders van de Berg Karmel. Onder impuls van
hun reformatoren Teresa van Avila en Juan de la Cruz legden zij
zich toe op een veel strengere leefwijze.
Het eerste klooster dat zij op het huidige Belgisch grondgebied
stichtten was dat van Brussel in 1610. Sinds 1655 zijn zij te Dendermonde
gevestigd. In 1665 bouwden zij een groot klooster op de
plaats waar thans het gerechtsgebouw staat.
* Mededeling gedaan op het Congres van de Kring voor Geschiedenis van de
Pharmacie in Benelux te Deventer op 11-12 oktober 1975.