CLAIRLIEU - Canons Regular Blog

30 DE OORSPRONG VAN DE ORDE VAN HET H. KRUIS
De heilige Augustinus (354-430) had omstreeks 397 in een brief
een aantal richtlijnen gegeven aan een groep vrouwen die een
vroom, gemeenschappelijk leven wilden leiden.27 Deze richtlijnen,
die algemeen en summier waren, werden door de augustijner
kanunniken als een regel (canon) gei'nterpreteerd. In tegenstelling
tot de seculiere kanunniken, die aan een kerk of kathedraal verbonden
waren om de getijden te zingen, legden de reguliere
kanunniken de gelofte van armoede a£ De Regel van Augustinus,
die in feite geen orderegel was, werd in de elfde eeuw verder uit-
gewerkt: er werden strengere maatregelen uitgevaardigd om particulier
bezit tegen te gaan en de bewegingsvrijheid van de augustijnen
te beperken. Deze verfijnde versie werd nu als 'tweede regel'
van Augustinus (regula secunda) een echt kloosterstatuut en werd
door de pausen aanbevolen aan kloostergemeenschappen die niet
de Regel van Benedictus volgden.
• In de twaalfde eeuw ontstonden ook de zogenaamde dubbelkloosters
naar Oosters model, bestemd voor monialen en monniken.
Daarnaast waren er de Hospitaalorden. Ze beriepen zich
allemaal min of meer op de Regel van Sint-Augustinus en volgden
een reglement, dat ontleend was aan het statuut van het Hospitaal
van Jeruzalem (1182). De ridderorden, o.a. de Tempeliers en
Teutonische Orde, wijdden zich aan de bescherming van de pelgrims
en aan de verdediging van het Heilig Land. Hun leden
waren reguliere kanunniken, die zowel religieus als soldaat waren.
27 De grondideeen van de Regel van Augustinus zijn opgebouwd vanuit het ideaalbeeld van
de eerste christelijke gemeenschappen te Jeruzalem, dat we vinden in de Handelingen van de
Apostelen (Hand.4,31-35). Liefde en gemeenschapsvorming staan centraal: een goed gemeenschapsleven
is niets anders dan het in praktijk brengen van de liefde. Het ging Augustinus hierbij
om het hart van de mens: het uiterlijke moet de uitdrukking zijn van het innerlijke. Hij
benadrukte niet langer de persoonlijke ascese op zich, bijv. het zich ontzeggen van eten en
drinken of allerhande vormen van zelfkastijding. Hij benadrukte het leven in gemeenschap dat
uiteraard ascese als overwinning van de zelfzucht vereist. De Regel vestigde de aandacht op de
onderlinge relatie, waarin zowel de gelijkwaardigheid als het anders-zijn van de ander erkend
wordt. De Regel van Augustinus vertolkt zeer pregnant de christelijke eis om te komen tot volwaardige
broeder- en zusterschap onder elkaar. Daarin klinkt ook impliciet een protest door
tegen de ongelijkheid in de maatschappij, die sterk getekend is door hebzucht, hoogmoed en
macht. Een kloostergemeenschap is daarom voor Augustinus een alternatieve gemeenschap,
gedragen door de liefde voor elkaar.