CLAIRLIEU - Canons Regular Blog

36 DE OORSPRONG VAN DE ORDE VAN HET H. KRUIS
zij zich als reguliere kanunniken.32 Wat er ook van is, de kruisheren-auteurs
hebben in de volgende eeuwen een aantal geschriften
opgesteld over het ontstaan van de orde. Die geschriften hebben de
toekomst en de spiritualiteit van de orde sterk bei'nvloed.
• De proliferatie van bewegingen, gekoppeld aan de vrees voor
ketterse bewegingen, heeft geleid tot een aantal maatregelen op het
tweede Concilie van Lyon (1274). Van de nieuwe orden werden de
Dominicanen (ontstaan uit de reguliere kanunniken) en de
Franciscanen (ontstaan uit het eremitisme) zonder meer toegelaten.
Ten aanzien van de Karmelieten en de Augustijner-eremieten
werd de beslissing uitgesteld. De anderen moesten in principe
verdwijnen en heel wat zouden dat ook effectief doen. Vooral het
bedelaspect vervulde de Kerk met wantrouwen. De armoede was
een van de traditionele geloften in het kloosterleven, maar het
betrof de individuele armoede. Het klooster kon en mocht rijk
32 K. Elm, Entstehung und Reform des belgisch-niederldndischen Kreuzherrenordens. Ein
Literaturbericht. in: Zeitschrififur Kirchengeschichte , dl.82, 1971, pp.292-313. Schrijver
bespreekt de uiteenlopende visies en duidt alle belangrijke bronnen en studies aan.
Een korte en kritische aantekening over de ontstaansgeschiedenis van de kruisheren treft men
aan in W. Simons, Stad en apostolaat. De vestiging van de bedelorden in het graafichap
Vlaanderen (ca.1225- ca.1350. in: Verhandelingen van de Koninklijke Academie voor
Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van Belgie, jg. 49, 1987, nr.l21,pp.65-66
Verschillende auteurs verdedigden de stelling dat de kruisbroeders lange tijd een bedelorde
waren en dat ze zich pas na 1274 tot kanunnikenorde ontwikkelden om aan de suppressie te
ontkomen. Zie bijvoorbeeld: R-E.Emery, The second Council of Lyons and the mendicant
Orders, in: The Catholic Historical Review, 1953, pp.257-271. P. Van den Bosch beweerde met
betrekking tot de bedelorde-activiteiten van de kruisbroeders, dat er geen gegevens voorhanden
zijn, waaruit af te leiden zou zijn dat er bij de kruisbroeders in de dertiende eeuw een con
flict heeft bestaan over het wel of niet wonen in een stad. Men zou eerder denken van niet,
want op enkele na lagen de kruisherenkloosters, die voor 1300 gesticht zijn in of nabij een
stad. In geen enkel besluit van de vijftiende eeuw komt iets aan het licht over een eventueel
conflict betreffende het wel of niet wonen in een stad. In deze eeuw waren er vele stichtingen.
De kruisbroeders vestigden zich zowel in de stad als op het platteland. P. Van den Bosch,
(recensie op bijdragen van o.a. J.Le Goff en M.de Fontette) in: Clairlieu, jg.31, 1973, afl.1-2,
pp. 123-125. Maar voor A.Ramaekers stond het onomstotelijk vast dat het kanunnik zijn tot
het wezenlijke van de orde behoort: " Neemt men b.v. in onze Orde het kanonikale weg, dan
zal ze juist datgene verliezen waardoor ze van alle andere soorten ordes onderscheiden was,
haar voornaamste wezenstrek. (...) M.i. zou het uitschakelen van het kanonikale element in
een orde van reguliere kanunniken, gelijkstaan met het opheffen van die bepaalde inrichting
en het oprichten van een nieuwe". A. Ramaekers, De Kruisherenorde als "ordo canonicus "in:
"Rond inhoud en beleving van de spiritualiteit der orde van het H.Kruis ", Lichtland, Diest,
1955, p.60. Zie ook: C. Van Dal, Zijn de Kruisheren reguliere Kanunniken? m: Cruciferana,
nr.6, 193, reprint 1986; Idem, De regel van Sint-Augustinus in de geschiedenis van de reguliere
kanunniken van de orde van het H.Kruis. in: Clairlieu, 1980, pp.39-70; 1981, pp. 13-28; 1982,
pp.9-24