CLAIRLIEU - Canons Regular Blog

34 DE OORSPRONG VAN DE ORDE VAN HET H. KRUIS
overgenomen werden. De relatie die deze moederabdij' met haar
'dochters' onderhield kon echter aanzienlijk varieren. Een en ander
komt duidelijk aan het licht wanneer men bijvoorbeeld de organisatievormen
naast elkaar legt van de Orde van Saint-Ruf, van de
Premonstratensers, van de orde van Arrouaise en van de orde van
Saint-Victor. Het succes van de orden verhinderde niet dat er nog
steeds gemeenschappen bleven die er een autonome koers op
nahielden. Dit isolement was echter relatief, aangezien de leden
van deze gemeenschappen vaak intense contacten onderhielden in
de vorm van gebedsunies en broederschappen.
Het zich al dan niet aansluiten bij een kanonikale orde kan
gezien worden als het resultaat van de groeiende invloed van de
monastieke organisatie op de ordo canonicus. De voorbeeldfunctie
van de ordo monasticus en vooral van de vernieuwingsbeweging van
Citeaux, kwam tevens tot uiting in de gehanteerde terminologie
met betrekking tot gemeenschappen van reguliere kanunniken.
Hun oversten werden aanvankelijk aangeduid met praepositus, net
zoals in de seculiere kapittels, of ook met prior. Geleidelijk aan
kwam echter de term abbas in zwang. De instellingen zelf werden
op deze wijze veeleer abbatiae dan ecclesiae canonicorum, canonicae
of priorati.28
• De originaliteit van de reguliere kanunniken school in de navolging
van de Regel van Sint-Augustinus. Ongeacht hun diversiteit
qua oorsprong en organisatie, achter deze leidraad konden de verschillende
types reguliere kanunniken zich scharen. Zij waren de
eersten die consequent een leven poogden te leiden volgens de
principes die Sint-Augustinus meer dan zeshonderd jaar eerder had
aangereikt, maar zij bleven niet de enigen. Ook de ridderorden en
de Hospitaalorden, die net als de reguliere kanunniken vanaf de
twaalfde eeuw vorm kregen, werden door deze Regel aangesproken.
In de dertiende eeuw opteerden onder meer de Dominicanen
en de Augustijner eremijten eveneens voor deze Regel.29
28 M. Lemonnier, Histoire de I'Eglise. Paris, 1983, pp.245 e.v.; L. Milis, De Kerk tussen de
Gregoriaanse Hervorming en Avignon, in: Algemene Geschiedenis der Nederlanden, dl.3, 1980,
pp. 166-211.
29 Br. Meijns, Aken ofjeruzalem? Het ontstaan en de hervorming van de kanonikale instellin
gen in Vlaanderen tot circa 1155. Universitaire Pers Leuven, 2000, pp. 677 - 702