Cahier 4 - Oxfam-Solidariteit

More documents

Recommendations

Info

DEEL 1 14 oxfamcahier - juni 2005 Liberaliseringsakkoorden 2. Het TRIMS-Akkoord Het TRIMS betreft alleen maatregelen inzake de handel in goederen. Daarbij wordt de regel van niet-discriminatie toegepast, dat de grondslag vormt van alle WTO-akkoorden en die vertaald werd in twee principes: a) Het principe van de ‘nationale behandeling’ verplicht een land om iedereen op dezelfde manier te behandelen als de eigen onderdanen (privé-personen, morele personen, privé-bedrijven, openbare diensten,…). b) Het principe van ‘de meestbegunstigde natie’ verplicht een land geen onderscheid te maken tussen binnenlandse en buitenlandse handelspartners. Daarbovenop worden de lidstaten door het TRIMS verplicht om tegenover de investeerder elke kwantitatieve beperking op te heffen. Om elke dubbelzinnigheid uit de weg te gaan, worden er in het Akkoord voorbeelden opgenomen van wetgevingen of reglementeringen die onaanvaardbaar zijn. Bijvoorbeeld wanneer ze ingaan tegen het principe van de nationale behandeling of wanneer de kwantitatieve beperkingen niet worden afgeschaft. (zie kader hieronder). Voorbeelden uit wetgeving Wat strookt er niet met nationale behandeling? a) Een investeerder verplichten nationale producten te kopen of te gebruiken; b) De import van de investeerder beperken tot buitenlandse producten met dezelfde waarde of tegen dezelfde prijs als de producten die hij exporteert. Wat strookt er niet met de verplichte afschaffing van kwantitatieve beperkingen? a) De geïmporteerde producten van investeerders, bedoeld voor de lokale productie, beperken tot de waarde of het bedrag van de producten die zij uitvoeren; b) De geïmporteerde producten van investeerders, bedoeld voor de lokale productie, beperken door de investeerder een beperkte toegang te verlenen tot valuta; c) De export van bepaalde producten door een investeerder beperken. Om het TRIMS afdwingbaar te maken, kijkt een comité van de Wereldhandelsorganisatie erop toe dat de lidstaten het akkoord naleven. De Geschillencommissie (Dispute Settlement Body) is bevoegd om klachten te behandelen die door een lidstaat worden ingediend tegen een andere lidstaat die zich niet aan het akkoord houdt. Om alle maatregelen strijdig met het Akkoord af te schaffen, beschikten de industriële landen over twee jaar (tot eind 1996), de ontwikkelingslanden over vier jaar (tot eind 1999) en de minst ontwikkelde landen over zeven jaar (tot eind 2002). Volgens het akkoord konden de lidstaten vanaf januari 2000 onderzoeken hoe ze die bepalingen kunnen aanvullen. 3. De Akkoorden van Marrakech Twee andere akkoorden die eveneens in april 1994 in Marrakech getekend werden, bevatten zoals het TRIMS, maatregelen over investeringen. Ook deze bepalingen zijn vooral gunstig voor investeerders. Die twee andere akkoorden zijn het TRIPS, het Akkoord over de handel in rechten op intellectuele eigendom (Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights) en het GATS, het Akkoord inzake de handel in diensten (General Agreement on Trade in Services). Samen leveren die Akkoorden al een antwoord op de voornaamste verwachtingen van multinationals, namelijk: • De internationale bescherming van de rechten op intellectuele eigendom; • De vrije beweging van kapitaal, daarbij inbegrepen het recht om vrij het eender welk land binnen te komen of te verlaten in eender welke sector; • Transparantie is verplicht voor staten maar niet voor bedrijven; • Het recht om in alle vrijheid actief te zijn in een land, waarbij hun werkterrein volledig vrij is van elke verplichting tegenover de zakenwereld. De combinatie van het TRIMS en het GATS is maar een van de voorbeelden van de kracht van de Akkoorden van Marrakech. Ze vullen elkaar zo aan dat als het doel van volledige liberalisering niet bereikt wordt via het ene Akkoord, het zeker is dat het kan gebeuren via een andere invalshoek. 4. De Singapore-materies Het offensief om het nationale beleid omtrent investeringen te ‘liberaliseren’ (‘verstoren’ zou de term zijn die het best aanleunt bij de werkelijkheid) werd opgestart kort na de Uruguay Ronde. Tijdens die onderhandelingsronde moest de zakenwereld met tegenzin genoegen nemen met het TRIMS-Akkoord over investeringen. In 1995 eiste de voorzitter van de Zwitsers-Zweedse industriële groep ABB “dat mijn groep de vrijheid heeft om te investeren waar hij wil, voor zolang hij wil, om te produceren wat hij wil, en daarbij te kunnen kiezen waar hij zich bevoorraadt en waar hij verkoopt en waarbij hij zo weinig mogelijk belemmeringen ondervindt van het arbeidsrecht en sociale conventies”. (2) Al op de eerste Ministeriële Conferentie van de gloednieuwe (WTO) in 1996 te Singapore, wilden de regeringen van de industriële landen nieuwe onderhandelingen aanknopen over vier materies: investeringen, transparantie in overheidsaanbestedingen, concurrentiebeleid en handelsbevorderende maatregelen. De ontwikkelingslanden weigerden halsstarrig ➜ zie vervolg p. 16
➜ ➜ ➜ WAT BETEKENT ... ? Meestbegunstigde natie’? Landen mogen geen onderscheid maken tussen handelspartners. Als een staat een voordeel verleent aan een andere staat (bijvoorbeeld door douanerechten te verminderen op een product of een dienst), moet dat voordeel ook gelden voor alle andere leden van de WTO die er aanspraak op kunnen maken. ‘Nationale behandeling’? Liberaliseringsakkoorden Geïmporteerde producten en die van lokale fabricage moeten op dezelfde manier behandeld worden, minstens van zodra het geïmporteerde product op de markt komt. Hetzelfde geldt voor diensten, handelsmerken, auteursrechten en buitenlandse of nationale brevetten. Dat principe van ‘nationale behandeling’ (anderen op dezelfde manier behandelen als de eigen onderdanen) staat ook vermeld in de drie belangrijkste akkoorden van de WTO (artikel 3 van het GATT, artikel 17 van het GATS en artikel 3 van het TRIPS - Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights). De nationale behandeling treedt in werking van zodra een product, een dienst of een onderdeel van de intellectuele eigendom op de markt komt. WAT BETEKENT... ? ‘Kwantitatieve beperkingen’ Behalve douanerechten of taksen en andere belastingen, mag een land geen beperking instellen of limieten opleggen aan de import van een product afkomstig uit een ander land, of op de export of de verkoop voor de export van een product bedoeld voor een ander land. DEEL 1 oxfamcahier - juni 2005 15
Page 1 and 2: Geen vergiftigd geschenk.Sociaal in
Page 3 and 4: ➜ Deel 3 De liberalisering van ka
Page 5 and 6: De campagne staat niet los van de i
Page 7 and 8: Het ontbreekt het rijke Noorden aan
Page 9 and 10: de het VN-Centrum voor Transnationa
Page 11 and 12: Europese Commissie er alles aan ged
Page 13: Liberaliseringsakkoorden Hoe rijke
Page 17 and 18: gaf industriële en financiële gro
Page 19 and 20: Lessen trekken uit NAFTA Wanneer de
Page 21 and 22: tingen van Canada niet nakomt krach
Page 23 and 24: Analyse van 10 Akkoorden Investerin
Page 25 and 26: Chili Dit Akkoord wordt gekenmerkt
Page 27 and 28: Het koloniale erfgoed Partnerschap
Page 29 and 30: staten, zowel bij de WTO als bij de
Page 31 and 32: Kapitaal aan banden leggen De nefas
Page 33 and 34: Gevolgen van de liberalisering Gevo
Page 35 and 36: Zo moet er bij de aanvraag ondermee
Page 37 and 38: wen) veel te weinig verdienen, is b
Page 39 and 40: Sommige landen hebben geprobeerd di
Page 41 and 42: Analyse uit El Salvador Pogingen om
Page 43 and 44: Analyse van de Wereldbank De Wereld
Page 45 and 46: Investeren in Cuba Investeerders aa
Page 47 and 48: Cuba, aanleiding tot het mondiale i
Page 49 and 50: wordt voldaan, niet alleen vóór h
Page 51 and 52: De meeste projecten worden uitgevoe
Page 53 and 54: Afbraak van arbeidsvoorwaarden De M
Page 55 and 56: Van Dorpstraat naar Wetstraat Het v
Page 57 and 58: Websites > > > > > > > > > > > > >
Page 59 and 60: De auteurs Alle bijdragen in deze p

Cahier 4 - Oxfam-Solidariteit

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?