Cahier 4 - Oxfam-Solidariteit

DEEL
5
50 oxfamcahier - juni 2005
Het recht om te beslissen
nale en multilaterale akkoorden. Op deze manier kan het
optimaliseren van investeringen duidelijk niet verwezenlijkt
worden, aangezien de compensaties niet opwegen tegen de
geboden voordelen.
Een andere manier om de impact van een investering te optimaliseren,
is door normen te voorzien om:
• de industriële basis van ontwikkeling te versterken en de
toegevoegde waarde te verhogen;
• jobcreatie te bevorderen;
• de overdracht van technologie aan te moedigen;
• regionale ontwikkeling te promoten;
• de handelsbalans te versterken;
• exportcapaciteit te doen ontstaan;
• leningen haalbaar te maken;
• politieke invloed te herverdelen.
Deze normen kunnen verbonden worden met de verplichting
voor de investeerder, om:
Het programma van de ILO
Om de levenskwaliteit van arme bevolkingsgroepen in ontwikkelingslanden
(met name in de minst ontwikkelde landen)
op een duurzame manier te verbeteren, moeten zij toegang
hebben tot verloonde arbeidsplaatsen of inkomsten uit productie.
Investeringen die jobs creëren of bedoeld zijn voor
het uitvoeren van openbare werken (wegen, watertoelevering,
draineren, woongelegenheid en scholen) kunnen een
belangrijke bijdrage tot hun welzijn leveren.
Infrastructuurwerken
Het belang van dit soort infrastructuurwerken voor de bevordering
van economische ontwikkeling wordt ruim erkend. De
helft van de overheidsinvesteringen in de meeste ontwikkelingslanden
gaat naar die types basisinfrastructuur.
In een groot aantal gevallen wordt meer dan 50 procent van
de investeringen (80 tot 90 procent in de minst ontwikkelde
landen) door buitenlands geld gefinancierd.
Infrastructuurprojecten kunnen veel arbeidsplaatsen scheppen,
maar in de praktijk blijft de jobcreatie ondermaats. En
projecten die de inzet van veel materiaal vergen, worden
doorgaans vooral door buitenlandse ondernemers uitgevoerd.
Soms is dat noodzakelijk, voor projecten als luchthavens,
snelwegen of bruggen van grote afmetingen. Maar er
bestaan ook andere oplossingen, gestoeld op een intensief
gebruik van lokale arbeidskrachten, die grote voordelen bieden,
met name bij werken aan basisinfrastructuur.
• een joint venture met een lokale partner aan te gaan; (5)
• een minimum aan verbindingen met lokale ondernemingen
te aanvaarden;
• een zetel te vestigen in dat land of die streek;
• personeel lokaal aan te werven;
• te exporteren;
• de verkoop van goederen of diensten te beperken tot het
gebied waar ze geproduceerd of geleverd worden;
• goederen en diensten exclusief te leveren in één welbepaalde
streek;
• te handelen als exclusieve toeleveraar van goederen of
diensten;
• over te gaan tot overdracht van technologie en productieprocédés;
• onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten te uit te voeren.
Vandaag verbieden een aantal regionale en bilaterale akkoorden
deze soort van verplichtingen. Multilaterale akkoorden
bevatten dergelijke verboden niet. De uitvoering van deze
normen en de resultaten verschillen van land tot land.
Intensief gebruik van arbeidskrachten
Sinds vele jaren helpt de Internationale Arbeidsorganisatie
(ILO) haar lidstaten om de effecten van investeringen in
infrastructuur te optimaliseren op het vlak van werkgelegenheid
en lokale economische ontwikkeling, via het programma
voor intensief gebruik van arbeidskrachten (Employment-
Intensive Investment Programme - EIIP). Die benadering
betekent dat lokale werkkrachten als voornaamste hulpmiddel
worden ingezet bij infrastructuurwerken; daarbij wordt
gelet op de rendabiliteit en de kwaliteit van de werken. Dat
veronderstelt een oordeelkundige inzet van werkkrachten en
passend materiaal. Het komt hoofdzakelijk neer op het
gebruik van lichte (hand)werktuigen, en andere middelen om
competitieve en kwaliteitsvolle producten te verkrijgen.
Het afgelopen decennium zijn in 40 lidstaten ongeveer één
miljoen directe en zo’n twee miljoen indirecte arbeidsplaatsen
gecreëerd, dankzij investeringsprogramma’s waaraan
het EIIP door pilootprojecten en door de versterking van de
werkcapaciteit een directe bijdrage leverde. Eens de methodes
van het EIIP ingang vinden, geeft het programma raad
over het permanent gebruik en de verankering.
Het programma werkt samen met regeringen, met de privésector,
met werkgevers- en vakbewegingen en met lokale verenigingen.
Het tilt de openbare en de privé-investeringen in
infrastructuur naar een hoger niveau in termen van productieve
tewerkstelling door het gebruik van EIIP-technologie.