Cahier 4 - Oxfam-Solidariteit

DEEL
5
54 oxfamcahier - juni 2005
Afbraak van arbeidsvoorwaarden
gen (Millennium Development Goals- MDG’s) gelden als concrete
invulling van die verklaring. Die acht doelstellingen werden
vertaald in 18 streefdoelen en 48 indicatoren.
De Verklaring en de doelstelling om de armoede in de wereld
te halveren, pleit vooral voor het ter beschikking stellen van
aanzienlijke sommen geld voor ontwikkeling. Dat is inderdaad
een noodzaak, maar zeker geen voldoende voorwaarde.
Handel en schuldkwijtschelding bijvoorbeeld, zijn de twee
thema’s die veel meer invloed kunnen hebben op onrechtvaardigheid
en de armoede die daar uit voortvloeit, dan de
rechtstreekse financiering van ontwikkelingsprogramma’s.
De Millenniumverklaring is bovendien te weinig ambitieus.
Armoede met de helft verminderen zodat ‘slechts’ 750 miljoen
mensen moeten leven met minder dan 1 dollar per dag, is
bezwaarlijk ambitieus te noemen. Bovendien is de Verklaring
veel te beperkt in haar instrumentarium.
De Millenniumdoelstellingen uitgeplozen
Het thema arbeid komt in de MDG’s omzeggens niet aan bod.
• In doelstelling 8 “een wereldwijd partnerschap voor ontwikkeling
uitbouwen”, streefdoel 16, wordt verwezen naar het op
punt stellen en uitvoeren van strategieën die jongeren moeten
toelaten fatsoenlijke en nuttige arbeid te vinden. Daarbij wordt
in indicator 45 verwezen naar het werkloosheidscijfer van personen
tussen de 15 en de 24 jaar.
• In doelstelling 3: “gelijke kansen voor mannen en vrouwen en
de empowerment van vrouwen bevorderen” is niets over
arbeid opgenomen. Alleen indicator 11 “het aandeel van de
vrouwen dat buiten de landbouw in loondienst werkt” kan
beschouwd worden als een (zwak) aandachtspunt dat naar
arbeid verwijst.
• In de rapportering die de landen moeten maken over de
vooruitgang van de doelstellingen en de streefdoelen, valt het
moeilijk om gegevens over arbeid terug te vinden.
Arbeid komt duidelijk te weinig aan bod in de
Millenniumdoelstellingen. Het reduceren van de werkloosheid
staat nergens als doelstelling opgenomen. Werkgelegenheid als
instrument of wapen tegen armoede is compleet onderbelicht.
Er is geen verwijzing opgenomen naar de Internationale
Arbeidsorganisatie (ILO), wel naar de Wereldhandelsorganisatie
(WTO) bijvoorbeeld.
Er wordt evenmin iets gezegd over de verantwoordelijkheid
van bedrijven voor het volume en de kwaliteit van de tewerkstelling.
En het is precies daarover dat onze campagne gaat.
Het handelen van bedrijven heeft een zo grote invloed op
arbeid en de arbeidsvoorwaarden, dat het niet onder tafel kan
geschoven worden. In de investeringsakkoorden (waar de
Europese Commissie zo hard naar streeft) die worden afgesloten,
zijn geen bepalingen van sociale aard opgenomen.
Hoop op verbetering
Toch zou de Millenniumverklaring een vertrekpunt kunnen zijn
voor aanvulling en actie. De Verklaring zelf is namelijk ruimer
dan de geformuleerde doelstellingen. Enkele uitgangspunten
en ‘waarden’ die er in staan, kunnen op een natuurlijke manier
aan arbeid worden gekoppeld. De Verklaring gaat uit van een
rechtvaardige en inclusieve globalisering en stelt waarden
voorop zoals gelijkheid en solidariteit. Ze doet voorstellen over
handel en investeringen en ze verwijst naar de rol van de privésector
en van niet-gouvernementele organisaties.
Ook de sociale VN-top van 1995 in Kopenhagen kan al heel
wat inspiratie bieden. Daar werd gesproken over volledige
tewerkstelling als eerste prioriteit voor de economische en
sociale politiek. In het actieplan van deze top is er een volledig
hoofdstuk, vijftien bladzijden lang, gewijd aan aanbevelingen.
De ILO is aan een inhaaloperatie bezig. Op verschillende
manieren zoekt de arbeidsorganisatie aansluiting bij het
Millenniumdebat. Het is uiterst belangrijk dat zij haar rol opeist
in deze discussie. De vakbonden raken steeds meer betrokken
bij het Millenniumdebat en willen dat de ILO daarin meegaat.
Het rapport ‘A Fair Globalisation, creating opportunities
for all’ (2004) werd opgesteld door de Wereldcommissie voor
de Sociale Dimensie van de Globalisering, binnen het ILOkader.
(1) Het rapport geeft heel wat elementen om arbeid
hoger op de agenda te brengen van het Millenniumdebat. Zo
spreekt het over waardig werk voor allen als basis van een
nationaal en internationaal sociaal economisch beleid. De
voorstellen in verband met ‘global governance’ (die kunnen
gevolgd worden door de Wereldbank, het Internationaal
Monetair Fonds, de WTO,...) kunnen uitgewerkt worden binnen
doelstelling 8 van de Millenniumverklaring en aangevuld
worden met indicatoren.
Aanbevelingen voor de VN-Millenniumtop
Tijdens de VN millenniumtop van september 2005 zullen nieuwe
teksten voorgelegd worden die aanbevelingen bevatten
over het thema arbeid. VN-secretaris-generaal Kofi Annan
stelde in een reactie op het genoemde rapport over de sociale
dimensie van globalisering het volgende: “the best antipoverty
programme is employment and the best road to economic
empowerment and social well-being lies in decent
work”. Hopelijk houden de Belgische regering en de Europese
Commissie hier rekening mee.
De aanbevelingen van ILO liggen helemaal in de lijn van wat
wereldwijd door ngo’s wordt geëist. Het gaat duidelijk om een
‘Millennium Development Goals Plus’- aanpak, die leemtes in
de lijst van Millenniumdoelstellingen en in de aanpak opvult én
de nadruk legt op structurele analyse en beleidsverandering.
Alleen met druk vanuit een brede alliantie kan arbeid zijn
terechte plaats krijgen in de Millenniumtiming. De ILO rekent
uiteraard vooral op de steun van de vakbonden. In België zijn
we goed geplaatst om de toenadering tussen ngo’s en de
vakbonden in de internationale campagnes vorm te geven.
Hier bestaat immers een relatief goede verhouding en samenwerking
tussen beide groepen.
(1) Op deze website vindt u meer informatie over het rapport en de opvolging.
www.ilo.org/public/english/fairglobalization/index.htm