Cahier 4 - Oxfam-Solidariteit

DEEL
4
➜
42 oxfamcahier - juni 2005
Analyse uit El Salvador
dat de arbeidswetgeving van hun land vaak een belemmering
vormt. Zij willen zeker de boot van het vrijhandelsverdrag
tussen de VS en Centraal-Amerika (CAFTA) niet missen.
Een voorbeeld daarvan is het wetsvoorstel ‘ter voorkoming
van arbeidsrisico’s’ in El Salvador. Onze lokale partners en tal
van andere organisaties en de procureur voor de
Mensenrechten hebben dat wetsvoorstel in vraag gesteld
omdat het thema van de vrouwenarbeid volledig ontbreekt
en de verantwoordelijkheden van de staat naar de privé worden
overgeheveld. Het ministerie van Volksgezondheid zou
inzake arbeidsrisico’s niets meer te zeggen hebben.
Er zijn wijzigingen aangebracht aan de strafwet van El
Salvador, waardoor misdrijven door bedrijven, zoals het ste-
len van de bijdragen aan de sociale zekerheid en het pensioen,
zwaarder bestraft zouden worden. Ook al zijn die misbruiken
schering en inslag, toch heeft geen enkele bedrijfsleider
al een sanctie opgelopen.
Volgens een onderzoek van de UCA (Centraal-amerikaanse
universiteit) is het voortduren van de schendingen van de
arbeidsrechten vooral te wijten aan de politieke onwil om iets
te veranderen, waardoor de arbeidsters geen vertrouwen
hebben om aanklachten in te dienen. Als in een bedrijf
onwettige ontslagen vallen, leggen de inspecteurs van het
ministerie van Arbeid zich meestal toe op het bemiddelen en
verzoenen van de partijen en proberen ze de arbeidsters
ervan te overtuigen een schadevergoeding aan te nemen
(buiten de wet om). Terwijl het de taak is van die functionarissen
de wet te doen naleven.
In Guatemala zijn er voorstellen om seksuele intimidatie op
het werk strafbaar te maken, ook vooral met het oog op
de nakende vrijhandelsakkoorden.
- Sinds 1 januari 2005 is de liberalisering van
de textielquota een feit. Hoe reageren de landen
van Centraal-Amerika daar op nu ze tegen
de concurrentie van landen als China moeten
opboksen?
Rosalina Cornejo: “Er circuleren nogal wat tegenstrijdige
boodschappen op dat vlak.
Over het algemeen verwacht men een drastische afname (22
procent volgens sommige studies, andere spreken over 50
procent) van de tewerkstelling in die sector. De positieve
boodschappen komen vooral van de ondernemers die de
CAFTA promoten en
beweren dat op die
manier net meer jobs
zullen gecreëerd worden.
Hun optimisme
stoelt ook op de nabijheid
van de Centraal-
Amerikaanse markt ten
opzichte van de VS.
Daardoor zouden de
Amerikaanse klanten
meer opdrachten ‘tegen
de klok’ kunnen geven,
met alle gevolgen vandien
voor de werknemers
die onder een
nog grotere druk zullen
komen te staan.
De meeste Centraal-
Amerikaanse regeringen
hebben experten
aangeworven die samen
met de privé-ondernemingen
een regionale strategie moeten uitdokteren. Een van
die mogelijke maatregelen is het diversifiëren van de maquilas.
Maar maquilas die zich toeleggen op hoogstaande elektronica
vereisen geschoolde arbeidskrachten en die zijn
schaars. Daarnaast is er ook een tendens om in de regimes
van vrijhandelszones andere producten, zoals landbouwproducten,
toe te laten. Vooral Guatemala legt zich daarop toe.
In El Salvador gingen vorig jaar al 8.000 jobs verloren.
Waarschijnlijk is dat ten voordele van Nicaragua gebeurd,
omdat dat land een voorkeursbehandeling (wat betreft invoer
van grondstoffen en uitvoer van afgewerkte producten) kreeg
tijdens de onderhandelingen van de vrijhandelsakkoorden.
Bedrijven zoals Gildan Sportwear en GAP verplaatsten hun
productie meteen van El Salvador naar Nicaragua.”
(*) “Werk van velen, winst van enkelingen”. Zie voetnoot (1), pagina 40.