Meerwaarde uit verschil. Interculturalisatie op De Horst

More documents

Recommendations

Info

4.1 De deficiëntie optiek Vanuit deze optiek wordt gesteld dat allochtonen vaker in lagere opleidingen zitten of het hbo niet halen omdat zij een achterstand hebben; bij vele allochtonen is er sprake van culturele deficieten, oftewel tekorten. Hierdoor stagneren opleiding en werk of zijn zelfs niet bereikbaar. Vanuit de idee van gelijke kansen voor iedereen gaat het er in dit model om de tekorten op te heffen. De eisen die vanuit de dominante cultuur worden gesteld, staan echter niet ter discussie. Wanneer de tekorten zijn weggewerkt, zullen allochtonen in alle lagen van de bevolking evenredig vertegenwoordigd zijn, zo is de verwachting. Binnen de opleiding worden er modellen ontwikkeld voor achterstandsprogramma’s. Deze visie heeft de langste traditie binnen het intercultureel denken. Ook op De Horst hoor je soms in de wandelgangen dat tekorten liggen op het gebied van de taal, het niet kennen van de precieze omgangscode, niet beschikken over de vereiste werkhouding c.q. studiehouding, niet beschikken over de gewenste (studie)vaardigheden, niet abstract kunnen denken, niet kunnen reflecteren, niet assertief zijn, ‘ze begrijpen het niet’ enzovoort. Niet gekeken wordt naar de wijze waarop de stof gegeven wordt en zeker niet naar onnodige belemmeringen. Bij een docent begrijpen drie - allochtone - studenten de door de docent opgegeven literatuur niet. De docent labelt dit als achterstand en geeft aan wat zij kunnen lezen om die achterstand in te halen. De docent kijkt niet naar onnodige belemmeringen in de wijze waarop een en ander geformuleerd staat, de wijze waarop hij les geeft, de cultureel bepaalde vanzelfsprekendheden, enz. Voordelen Ontwikkeling van vele bruikbare programma’s Binnen vele scholen zijn programma’s ontwikkeld die als doel hebben de achterstand weg te werken. Voorbeelden hiervan zijn NT2 programma’s, studievaardigheden voor allochtonen, huiswerkbegeleiding voor allochtonen. Hierin loopt De Horst achter in vergelijking met een aantal andere hogescholen, met name die hogescholen, die met betrekking tot studiebegeleiding en taal via projectgeld een en ander hebben kunnen ontwikkelen. Nadelen en risico’s Blaming the victim De ‘fout’ zit bij de allochtonen, als zij bijgeschoold worden is het probleem opgelost. De waarden, normen en verwachtingen van de dominante cultuur blijven in deze visie buiten schot. Binnen het onderwijs zie je dat vanuit deze visie energie wordt gestoken in Hogeschool De Horst 9
10 ‘inhaalprogramma’s’, maar dat het onderwijs als zodanig - qua vorm en inhoud - ongewijzigd blijft. Het mechanisme van blaming the victim wordt ook vaak in stand gehouden wanneer blijkt dat de aangeboden programma’s niet het gewenste effect hebben. Het onderwijsinstituut is dan nogal eens geneigd het mislukken te wijten aan bijvoorbeeld de motivatie van de student in plaats van te kijken naar ander mogelijke oorzaken. Het komt voor dat in lesgroepen studenten uit minderheidsgroepen afhaken zonder dat gekeken wordt naar wat dit zegt over de manier van onderwijs geven, de sfeer in de lesgroep, enz. Kleurenblindheid en de schijn van gelijkheid Doordat de waarden en normen van de dominante cultuur buiten schot blijven, wordt in feite onder het mom van ‘gelijke monniken gelijke kappen’ stelselmatig de minderheid onderdrukt. Vanuit deze optiek wordt de macht van de meerderheid bevestigd en gesanctioneerd. In feite impliceert deze visie dat de allochtonen zich dienen te vereenzelvigen met de dominante cultuur. Het niet onderkennen van verschillen levert de meerderheid doorgaans winst op. Bijvoorbeeld een docent die zonder te kijken naar de eigen vanzelfsprekendheden en macht stelt: ‘Er is geen verschil tussen Nederlandse studenten en Turkse studenten. Voor mij zijn ze allemaal gelijk’. Voedingsbodem voor problematiseren en stereotyperen Deze optiek blijkt vaak een goede voedingsbodem te zijn voor het ontstaan en versterken van vooroordelen en stereotyperingen met betrekking tot de onderdrukte groep. Indien slechts eenzijdig wordt uitgegaan van de deficit optiek, wordt niet gekeken naar het instituut als zodanig, de gehanteerde normen zijn en blijven de enig geldende. De maatregelen hebben dan vaak als - mogelijk onbedoeld - neveneffect dat allochtonen geproblematiseerd en gestigmatiseerd worden. Niet alle allochtonen hebben deficieten net zo min als alle autochtonen er geen hebben. Alleen het taalgebruik kan al stigmatiserend werken: ‘Studiebegeleiding voor allochtonen’. Een voedingsbodem voor problematiseren: men richt zich op dat wat er niet is, in plaats van op de kwaliteit die er wel is. Deze optiek doet geen recht aan verschillen. Afschuiven van het probleem Hbo-opleidingen kunnen de achterstandsproblematiek gemakkelijk bij de voortrajecten leggen. Dáár hoort de achterstand te zijn weggewerkt; op het moment dat het hbo in zicht komt, kan er geen sprake van achterstand meer zijn. ‘Het is een reëel probleem, maar niet ons probleem.’ Meerwaarde uit verschil
Page 1 and 2: HorstcaHier 5 Maart 1997 Meerwaarde
Page 3 and 4: Inhoud 3 1 Inleiding 4 2 Waarom int
Page 5 and 6: 4 2 Waarom interculturalisatie van
Page 7 and 8: e De vier principes van E. Hoffman
Page 9: 8 4 Het model van de vierde D De Ho
Page 13 and 14: 12 Voor de meerderheid is deze opti
Page 15 and 16: 14 Het gevolg hiervan is doorgaans
Page 17 and 18: 1 wijs-inhouden en didactische werk
Page 19 and 20: 18 terug als er naast de blokken
Page 21 and 22: 20 vanuit de macht van de meerderhe
Page 23 and 24: 22 6 Wat levert het uiteindelijk op
Page 25 and 26: 24 Horstcahiers Reeds verschenen 1

Meerwaarde uit verschil. Interculturalisatie op De Horst

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?