PGS 16 LPG: Afleverinstallaties - Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen

LPG: AFLEVERINSTALLATIES
4.4 Explosieveiligheid
4.4.1 Inleiding explosieveiligheid
De LPG-installatie en de omgeving daarvan moet voldoen aan de wettelijke eisen ten aanzien
van explosieveiligheid. Een gevarenzone-indeling kan hiervan onderdeel uitmaken. De
wettelijke eisen zijn vastgelegd in het Arbeidsomstandighedenbesluit. In 2a (Explosieve
atmosferen) van hoofdstuk 3 Inrichting Arbeidsplaatsen, van dit besluit staan artikelen, waarin
voor het vaststellen van een zonering wordt verwezen naar Europese richtlijn nr. 1999/92/EG,
de zogenoemde ATEX-137 richtlijn [22].
Het doel van de zonering is dat er bij een LPG-installatie zones worden aangegeven waar
maatregelen moeten worden getroffen om het explosiegevaar tijdens normale
bedrijfsomstandigheden te reduceren. Het explosiegevaar dat zich kan voordoen onder nietnormale
bedrijfsomstandigheden, bijvoorbeeld een calamiteit, valt dus niet onder de
gevarenzone-indeling van de ATEX-137 richtlijn. Maatregelen die in dit verband moeten worden
genomen, zullen blijken uit het uitvoeren van een risicoanalyse.
De Europese richtlijn nr. 1999/92/EG (ATEX-137 richtlijn) is geïmplementeerd in het
Arbeidsomstandighedenbesluit en richt zich op het veilig werken in een explosieve atmosfeer.
Daarnaast is er nog de Europese richtlijn nr. 94/9/EG (ATEX-95 richtlijn) [21]. Deze richtlijn is
een productrichtlijn die in Nederland is opgenomen in het Warenwetbesluit explosieveilig
materieel [23]. De ATEX-95 richtlijn gaat over veilige 'werktuigen' in een explosieve atmosfeer
en resulteert in voorschriften om te voorkomen dat apparatuur een ontstekingsbron kan vormen.
Via paragraaf 2a van het Arbeidsomstandighedenbesluit is de Europese Atex 137 richtlijn in het
Nederlandse recht ingebed. Deze Europese richtlijn stelt regels voor de inrichting van
arbeidsplaatsen waar mogelijk een explosieve atmosfeer kan voorkomen. Daarnaast verplicht
paragraaf 2a werkgevers om de gevaren in verband met explosieve atmosferen en de
bijzondere risico’s die daaruit kunnen voortvloeien, in het kader van de risico-inventarisatie en -
evaluatie, voor de aanvang van de arbeid en bij iedere belangrijke wijziging, uitbreiding of
verbouwing van de arbeidsplaats, de arbeidsmiddelen of het arbeidsproces, in hun geheel te
beoordelen en schriftelijk vast te leggen in een explosieveiligheidsdocument.
4.4.2 Gevarenzones
Om aan de wetgeving met betrekking tot explosieveiligheid te kunnen voldoen, moet een
gevarenzone-indeling worden gemaakt. Bij de bepaling van de gevarenzones moet rekening
worden gehouden met de normale procesvoering, inclusief eventuele lekkages. Het
Arbeidsomstandighedenbesluit geeft de wettelijke eisen voor gevarenzone-indelingen. Hierbij
wordt verwezen naar de ATEX 137 richtlijn. De Nederlandse implementatie van de ATEX-137
richtlijn is te vinden in de artikelen 3.5a tot en met 3.5f van het Arbeidsomstandighedenbesluit.
Bij het maken van een gevarenzone-indeling wordt er onderscheid gemaakt tussen een nietgevaarlijk
gebied en een gevaarlijk gebied.
Een niet-gevaarlijk gebied is een gebied waar ontplofbare gas/lucht-mengsels niet in zodanige
hoeveelheden voorkomen dat maatregelen voor ontstekingsbronnen zijn vereist. Een gevaarlijk
gebied is een gebied waar maatregelen voor ontstekingsbronnen wèl zijn vereist. Het gaat
daarbij om situaties die zich onder normaal bedrijf kunnen voordoen, dat wil zeggen ook zaken
als het onderhoud, het starten en het stoppen van de activiteiten vallen er onder maar geen
calamiteiten.
PGS 16:2010 VERSIE 1.0 (09-2010) - PAGINA 51 VAN 132