Haaksbergen, het Jeruzalem van Twente - Historische Kring ...

stroken tegen de onderzijde van het gewelf).
Het zijportaal aan de zijde van het raadhuis
en de aansluitende kapel worden echter
overkluisd door stergewelven (gewelven in
de vorm van een ster). De
architect van de verbouwing
van
1887-1888, A. Tepe, was
een groot propagandist
van het gebruik van baksteen
in de kerkbouw.
Desondanks heeft hij, in aansluiting aan de
bewaard gebleven middeleeuwse delen van de
kerk die zijn uitgevoerd in zogenaamde
Bentheimer zandsteen, ook de nieuwe delen
in dit bouwmateriaal laten uitvoeren.
Bentheimer zandsteen is afkomstig uit het
graafschap Bentheim (even over de grens bij
Oldenzaal), waar het miljoenen jaren geleden
is geformeerd. De steen werd gedolven in
Gildehaus (nog steeds !) en Bad Bentheim.
Hij is geelachtig wit van kleur, maar wordt na
verloop van tijd blauwzwart door verwering.
Het gewicht bedraagt twee tot tweeënhalf
keer zoveel als dat van een gelijke hoeveelheid
water. De meeste middeleeuwse kerken in het
oosten van Twen te zijn van Bentheimer zand-
steen gebouwd. Voor wat de kerkbouw uit de
middeleeuwen betreft is de toren van
Haaksbergen één van de laatste voorbeelden.
Toch is dit bouwsel niet helemaal van
Bentheimer zandsteen opgetrokken. Vanaf
een bepaalde hoogte bestaan de
binnenmuren van de toren namelijk uit rode
baksteen. Deze baksteen lijkt oorspronkelijk,
in tegenstelling tot de gesausde baksteen
binnenwerks in de zuidgevel, die bij
herstellingen in latere eeuwen moet zijn
aangebracht.
Bijzonderheden: Deze kerk is de oudste,
nog bestaande van Haaksbergen. Toch gaat
de ouderdom van de meeste onderdelen niet
meer terug tot de middeleeuwen, omdat het
gebouw aan het einde van de 19de eeuw een
ingrijpende restauratie en een omvangrijke
uitbreiding heeft ondergaan. Desondanks is
men het in de middeleeuwen gebruikte
bouwmateriaal, Bentheimer zandsteen, ook
bij de uitbreiding trouw gebleven. Daarom is
de kerk het meest zuidelijke voorbeeld in
Nederland van een vrijwel volledig in zandsteen
uitgevoerd bedehuis.