Portugal w w w.m inbuza.nl - Reclassering Nederland

Ministerie van Buitenlandse Zaken
Postbus 20061
2500 eb Den Haag
juli 2005
www.minbuza.nl
Gearresteerd in... Portugal

Eventuele suggesties voor aanvullingen of
verduidelijking van deze brochure worden
op prijs gesteld. Deze kunt u richten aan:
• Ministerie van Buitenlandse Zaken
afdeling DCZ/CM
• Reclassering Nederland Bureau
Buitenland & Buitenlandse Betrekkingen
(Bureau B&BB)
• Nederlandse ambassade te Lissabon
Adressen en telefoonnummers vindt u
achter in deze brochure.
Gearresteerd in... Portugal

5
Inleiding 7
1. Nederlandse instanties 9
De ambassade / honorair consuls 9
Buitenlandse Zaken 10
Nederlandse reclassering 11
2. Rechtsbijstand 15
Hulp van een tolk 15
Particulier advocaat 16
Pro Deo advocaat 17
3. Het strafproces 19
Algemeen 19
Arrestatie 19
Ondervraging / verhoor 21
Voorlopige hechtenis 21
Vrijlating op borgtocht 22
Voorlichtingsrapport reclassering 22
Rechtszitting 24
Vonnis 25
4. Rechtsmiddelen 27
Instellen hoger beroep 27
Mogelijkheden straftijdverkortingen 27
5. Gevangenschap 29
Algemeen 29
Plaats van detentie 29
Inkoop 29
Bezoekmogelijkheden 30
Bezoek van de ambassade 31
Inhoudsopgave

6
Correspondentie 31
Telefoneren 32
Geld ontvangen / overmaken 32
Nederlandse lectuur 33
Geloof 34
Studiemogelijkheden 34
Pakketten ontvangen 35
Sociale zorg 36
Medische zorg 36
Klachten over de behandeling 37
Arbeidsmogelijkheden 37
Sociale zekerheid 37
Gevangenisklimaat 38
Vluchten 39
Verlof 39
Na beëindiging detentie 39
6. Mogelijkheid tot straf ondergaan in
Nederland (WOTS) 41
Adressenlijst 47
Ambassade 47
Overige belangrijke adressen en
telefoonnummers 47
Woordenlijst 51
Juridische woordenlijst 51
Praktische Portugese zinnen 52
7
U bent gearresteerd in Portugal. Nadat de ambassade
op uw verzoek is ingelicht over uw arrestatie, krijgt u zo
spoedig mogelijk bezoek van een medewerker. Dit
bezoek en eventuele verdere contacten zijn erop
gericht u te voorzien van informatie en om u bij te
staan in deze moeilijke situatie. Houdt u er rekening
mee dat het rechtssysteem en de gevangenissen in
Portugal anders zijn dan in Nederland.
Deze brochure is geschreven om u en uw familie te
informeren over zaken als rechtsbijstand, het strafproces,
het Portugese gevangeniswezen en wat
Nederlandse instanties wel en niet voor u kunnen
doen. In deze brochure vindt u eerst informatie over de
taken en functies van de ambassade, de consulaten
met een honorair consul, het ministerie van
Buitenlandse Zaken en de Nederlandse reclassering.
Daarna volgt informatie over de situatie waarin u zich
bevindt. Op de laatste pagina’s van deze brochure zijn
enkele Nederlandse woorden en zinnen opgenomen
met een vertaling in de Portugese taal.
Een arrestatie in het buitenland roept ook voor uw
familieleden of andere relaties vragen op. Indien uw
familie in Nederland vragen heeft, kan zij via een door
u aangewezen contactpersoon contact opnemen met
de Directie Consulaire Zaken / afdeling Consulair-
Maatschappelijke Zaken (DCZ/CM) van het ministerie
van Buitenlandse Zaken te Den Haag. Familieleden op
de Nederlandse Antillen kunnen contact opnemen met
Bureau Buitenlandse Betrekkingen te Curaçao.
Familieleden op Aruba kunnen voor vragen terecht bij
Inleiding

8
Directie Buitenlandse Betrekkingen Aruba. Adressen,
e-mailadressen, telefoon- en faxnummers vindt u
achter in deze brochure.
Als u na het lezen van deze brochure nog vragen heeft,
kunt u contact opnemen met de Nederlandse ambassade
te Lissabon.
Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten
worden ontleend.
1
9
De ambassade / honorair consuls
De Nederlandse ambassade in Lissabon is in Portugal
de officiële vertegenwoordiging van Nederland, de
Nederlandse Antillen en Aruba. In Portugal zijn daarnaast
vier consulaten met een honorair consul. Deze
honorair consuls zijn over het algemeen zakenlieden
die naast hun normale werkzaamheden de
Nederlandse belangen behartigen in een bepaald
gebied. Hieronder valt ook hulp aan Nederlandse
gedetineerden. In Portugal zijn er consulaten met
honorair consuls in Faro, Porto, Funchal en Ponta
Delgada. Indien u gearresteerd bent, heeft u contact
met de Nederlandse ambassade in Lissabon.
De adresgegevens van de ambassade vindt u achter in
deze brochure.
Portugal heeft het Consulaire Verdrag van Wenen
(1963) ondertekend. Hierin staat dat, indien de gearresteerde
dat wenst, de autoriteiten verplicht zijn de
consulaire vertegenwoordiging van een land te informeren
over de arrestatie. Het komt echter regelmatig
voor dat de ambassade of het consulaat niet (tijdig)
wordt ingelicht. Als u er zeker van wilt zijn dat de
ambassade of het consulaat op de hoogte wordt
gesteld van uw arrestatie, moet u hiertoe zelf actie
ondernemen. U kunt de ambassade of het consulaat
schrijven of bellen.
De ambassade en honorair consuls mogen zich volgens
internationaal gebruik niet bemoeien met de rechtsgang,
de schuldvraag, de bewijslast of de te bepalen
strafmaat in Portugal. In Nederland, de Nederlandse
Antillen en Aruba wordt ook niet toegestaan dat bui-
Nederlandse Instanties

10
tenlandse vertegenwoordigingen zich mengen in de
rechtsgang. Wél kan de ambassade toezien op een
juiste toepassing van het Portugese recht.
Ook kan de ambassade toezien op de detentieomstandigheden
en er op letten dat u in ieder geval niet
slechter behandeld wordt dan Portugezen in dezelfde
omstandigheden. Wanneer zich hierbij problemen
voordoen, kunt u contact opnemen met de ambassade.
De ambassade kan bij problemen proberen te bemiddelen
met de Portugese autoriteiten.
Mogelijk heeft u aan de Portugese autoriteiten laten
weten geen contact te willen met de Nederlandse
vertegenwoordiging. Als u op een later moment uw
mening op dit punt wenst te veranderen, dan kunt u dit
alsnog schriftelijk kenbaar maken.
Buitenlandse Zaken
De ambassade geeft de arrestatie van Nederlanders in
het buitenland door aan het ministerie van Buitenlandse
Zaken in Den Haag, afdeling DCZ/CM. Zij geeft hierbij
aan of u er prijs op stelt dat uw familieleden en/of relaties
in Nederland over de arrestatie worden ingelicht.
Familieleden op de Nederlandse Antillen of Aruba worden
geïnformeerd door het Bureau Buitenlandse
Betrekkingen op Curaçao of de Directie Buitenlandse
Betrekkingen op Aruba. Ouders of voogden van minderjarigen
krijgen altijd bericht over de arrestatie.
U kunt één Nederlands sprekend contactpersoon in
Nederland aanwijzen. Het ministerie houdt deze con-
11
tactpersoon op de hoogte van het verloop van uw
detentie en eventuele bijzonderheden. Alleen uw contactpersoon
kan informatie krijgen over de detentie;
overige familieleden en/of relaties niet. Uw contactpersoon
kan zich met vragen tot het ministerie
(Nederland), het Bureau Buitenlandse Betrekkingen
(Nederlandse Antillen), of de Directie Buitenlandse
Betrekkingen (Aruba) wenden en niet rechtstreeks tot
de ambassade. Dit voorkomt misverstanden, is gezien
het tijdsverschil met veel landen het meest praktisch
en bespaart hoge internationale telefoonkosten.
Nederlandse reclassering
De reclassering in Nederland bestaat uit drie landelijke
reclasseringsinstellingen die samenwerken:
• Reclassering Nederland
• De afdeling reclassering van het Leger des Heils
• De verslavingszorg van GGZ Nederland (Geestelijke
Gezondheids Zorg Nederland).
Samen hebben ze ruim honderd vestigingen over het
hele land, waar uitvoerend werk wordt verricht. De coördinatie
van de reclasseringshulp aan de Nederlandse
gedetineerden en gedetineerden met een geldige verblijfsvergunning
voor Nederland in het buitenland is
opgedragen aan een aparte unit: de Bureau Buitenland
& Buitenlandse Betrekkingen (Bureau B&BB).
Doel en Taken
De reclassering spant zich in voor de maatschappelijke
(her)inpassing van mensen die met het strafrecht in

12
aanraking komen en daarmee voor de bevordering van
de veiligheid van burgers in de samenleving. Zij voert
daarvoor een aantal taken uit, zoals voorlichting, begeleiding
en de organisatie en uitvoering van taakstraffen
voor mensen die in Nederland met het strafrecht in
aanraking komen. Sommige taken verricht de reclassering
ook geheel of gedeeltelijk voor Nederlanders in
het buitenland. Reclassering Nederland zet zich niet in
voor Arubaanse en Antilliaanse gedetineerden die
woonachtig zijn op Aruba of de Nederlandse Antillen.
Onder Nederlanders worden hier ook niet-Nederlanders
verstaan met een geldige verblijfstitel in Nederland.
De begeleiding is direct gericht op uw maatschappelijke
(her)inpassing. Hieronder vallen onder meer activiteiten
die te maken hebben met de terugkeer en opvang
van ex-gedetineerden in de Nederlandse samenleving.
Zo is het mogelijk, als aan bepaalde voorwaarden
wordt voldaan, deel te nemen aan een studie- en
arbeidsreïntegratieproject om uw kansen op de
Nederlandse arbeidsmarkt te vergroten. De reclassering
heeft bovendien in diverse landen contact met
vrijwilligers die gedetineerden een bezoek kunnen
brengen.
De mogelijkheden om iets te doen voor landgenoten
die in het buitenland gevangen zitten worden uiteraard
beperkt door de normen en regels die in het desbetreffende
land gelden.
13
Werkwijze
Het Bureau Buitenland & Buitenlandse Betrekkingen
van de Nederlandse reclassering wordt over het algemeen
geïnformeerd over Nederlanders die in het buitenland
zijn aangehouden, tenzij u daar uitdrukkelijk
bezwaar tegen heeft gemaakt. De ambassade stuurt u
namens de reclassering een brief, waarin staat wat de
Nederlandse reclassering is en eventueel voor u kan
doen. U kunt door het formulier in te vullen en terug
te sturen laten weten of u gebruik wilt maken van de
diensten van de Nederlandse reclassering.
De reclassering verzamelt praktische documentatie
over de strafrechtpleging, gevangenissen en hulpverleningsmogelijkheden
in het buitenland. Ze kan daardoor
u en uw in Nederland wonende familie en relaties
informatie en advies geven. In beperkte mate verstrekt
de reclassering Nederlandstalige boeken.
Familie en relaties
Familieleden van gedetineerden die op de Antillen en
Aruba wonen kunnen zich wenden tot de Stichting
Reclassering Curaçao, Stichting Reclassering Bonaire
en de Arubaanse Stichting voor Reclassering en
Kinderbescherming 1961 en Dienst Justitiële
Inrichtingen Bovenwinden. De adressen daarvan vindt
u achter in de brochure.

14
2
15
Wie in Portugal is gearresteerd op verdenking van het
plegen van een strafbaar feit, heeft recht op rechtsbijstand.
De rechter vraagt u tijdens een eerste verhoor of
u een particulier advocaat wenst aan te stellen, die
uzelf moet betalen, of dat u in aanmerking wilt komen
voor gratis rechtsbijstand. Wanneer u over onvoldoende
financiële middelen beschikt om een particulier
advocaat aan te stellen, komt u voor gratis bijstand in
aanmerking en krijgt u een kosteloze (pro Deo)
advocaat toegewezen.
Vragen over uw rechtszaak moet u bespreken met uw
advocaat. De ambassade kan en mag u hierover geen
advies geven.
Hulp van een tolk
Iedere verdachte die de Portugese taal onvoldoende
beheerst, heeft recht op een tolk. Dat geldt vanaf het
eerste verhoor bij de politie of de douane. Zo kunt u
een Nederlands sprekende tolk krijgen. In Portugal
leert de ervaring dat het aantrekken van goede tolken
niet altijd mogelijk is. Als dit bij u het geval is, kunt u
dit het beste bespreken met uw advocaat.
Tijdens de zittingen heeft u ook recht op de aanwezigheid
van een tolk. Mocht u een tolk nodig hebben, dan
moet u dit kenbaar maken bij uw advocaat. Voor de
diensten van deze tolk hoeft u niets te betalen.
De autoriteiten zijn niet verplicht documenten schriftelijk
te vertalen in de taal van een gearresteerde buitenlander.
Indien u de inhoud van een verklaring niet goed
Rechtsbijstand

16
begrijpt, doet u er goed aan daarover eerst duidelijkheid
te verkrijgen voordat u een verklaring ondertekent.
U kunt bijvoorbeeld uw advocaat of de gevangenisautoriteiten
vragen om een mondelinge vertaling.
Particulier advocaat
U kunt een particulier advocaat aantrekken. U moet in
dit geval over ruime financiële middelen beschikken of
familie en/of vrienden hebben die bereid zijn de hoge
kosten van deze advocaat te betalen. De ambassade en
de honorair consuls kunnen eventueel een lijst met
namen en adressen van advocaten verstrekken. De
ambassade en de honorair consuls dragen geen verantwoordelijkheid
voor de uiteindelijk gekozen advocaat
of de wijze waarop de advocaat de verdediging voert.
Het honorarium van een advocaat bepaalt u, met de
nodige zorgvuldigheid, rechtstreeks met de advocaat.
De tarieven kunnen van geval tot geval verschillen en
zijn ondermeer afhankelijk van de te verwachten hoeveelheid
werk. Houdt u rekening met bijkomende kosten
voor telefoon, reizen, overnachtingen, etc. De
advocaat kan betaling van voorschotten verlangen.
Bij detentie in het buitenland neemt de Nederlandse
overheid de kosten van de verdediging niet voor haar
rekening. Het is ook niet mogelijk bij de overheid een
geldlening aan te vragen voor het betalen van de kosten
van een advocaat.
U kunt een Nederlandse advocaat (op eigen kosten) als
adviseur van uw Portugese advocaat inschakelen.
17
Omdat een advocaat u alleen voor de rechtbank mag
verdedigen als hij geregistreerd is in de staat waarin u
bent gearresteerd, kan een Nederlandse advocaat u in
Portugal niet voor de rechtbank verdedigen.
Pro Deo advocaat
Indien u niet over voldoende financiële middelen
beschikt om een particulier advocaat aan te trekken,
wijst de rechtbank een pro Deo advocaat aan. Voor
deze advocaat hoeft u niets te betalen. De wijze waarop
een pro Deo advocaat uw belangen behartigt, is sterk
afhankelijk van de persoon. U moet er rekening mee
houden dat de meeste pro Deo advocaten zich zullen
beperken tot het hoogst noodzakelijke. In de praktijk
betekent dit dat zij u in de gevangenis niet vaak zullen
bezoeken.
Wanneer u niet tevreden bent over de wijze waarop uw
advocaat uw belangen behartigt, kunt u een verzoek
indienen bij de rechtbank om een andere pro Deo
advocaat. Een rechter is niet verplicht een nieuwe
advocaat toe te wijzen en kan uw verzoek afwijzen.
Bovendien hoeft een nieuwe advocaat niet altijd beter
te zijn.

18
3
19
Algemeen
Het Portugese strafproces verschilt aanzienlijk van het
Nederlandse strafproces. Gewoonlijk wordt de strafzaak
behandeld in de regio waarbinnen het delict is
gepleegd.
Voordat u officieel wordt beschuldigd, vindt er een
onderzoek plaats. Het is mogelijk dat u tijdens het
onderzoek alleen contact heeft met uw advocaat en
met officiële instanties zoals de ambassade. Tijdens
rechtszittingen zijn de advocaat en zo nodig een tolk
aanwezig.
Vragen over uw rechtszaak dient u te bespreken met uw
advocaat. De ambassade mag u hierover geen advies
geven.
Hieronder volgt een beknopte beschrijving van de
diverse fasen van het strafproces:
1. Arrestatie
2. Ondervraging / verhoor
3. Voorlopige hechtenis
4. Vrijlating op borgtocht
5. Voorlichtingsrapport reclassering
6. Rechtszitting
7. Vonnis
Arrestatie
Bij uw arrestatie hoort u op uw rechten te worden
gewezen. Als u niet bent gewezen op uw rechten is het
belangrijk dit te bespreken met uw advocaat.
Het Strafproces

20
De Portugese autoriteiten zijn op basis van het
Consulaire Verdrag van Wenen (1963) ook verplicht u te
vragen of u contact wenst met de Nederlandse ambassade.
Wanneer u dit wenst, nemen de Portugese autoriteiten
contact op met de Nederlandse ambassade.
Als regel mag u voor verhoor niet langer op het politiebureau
vastzitten dan 48 uur na de arrestatie. De autoriteiten
moeten u binnen 48 uur of voorgeleiden aan de
rechter of vrijlaten.
Tijdens arrestaties moet u alle bezittingen en identiteitspapieren
(waaronder paspoorten) inleveren tegen
afgifte van een bewijs van ontvangst. Deze spullen
worden vaak gebruikt als bewijsmateriaal en meestal
pas na de veroordeling weer vrijgegeven.
Houdt u er rekening mee dat het moeilijk is uw in beslaggenomen
eigendommen terug te krijgen. Meestal moet u
deze binnen een bepaalde tijd in persoon ophalen.
Wanneer dit niet mogelijk is, kunt u iemand anders schriftelijk
aanwijzen om uw bagage op te halen. De ambassade
kan geen assistentie verlenen bij het terugkrijgen en
terugsturen van in beslaggenomen geld en bagage.
Bespreek met uw advocaat of het mogelijk is uw
persoonlijke eigendommen terug te krijgen en of het
mogelijk is deze te laten sturen naar het land waar u
vandaan komt. Indien de rechter uw geld niet als
bewijsmateriaal ziet, wordt het geld op uw bankrekening
van de gevangenis gestort. Het buitenlandse geld
komt meestal op een later tijdstip vrij.
21
Bij vrijlating kunt u, indien het paspoort niet wordt
teruggegeven, voor de terugreis naar Nederland een
noodpaspoort aanvragen op de Nederlandse ambassade.
Na terugkeer in Nederland kunt u een aanvraag
voor een nieuw paspoort indienen.
Ondervraging / verhoor
Direct na een arrestatie kunnen voor het gerechtelijk
vooronderzoek diverse verhoren plaatsvinden. U bent
niet verplicht daaraan mee te werken en u mag een
verhoor weigeren. Zelfs wanneer er geen officieel
proces-verbaal van verhoor is opgemaakt, bestaat
toch de kans dat van het gesprek een verslag wordt
gemaakt. Het verslag is een bestanddeel van het strafdossier
en kan gebruikt worden als bewijsmateriaal
voor de rechtszaak. U kunt dit met uw advocaat
bespreken.
Indien u dat wenst, moet er tijdens een ondervraging of
verhoor een tolk aanwezig zijn. U moet dit zelf kenbaar
maken bij de autoriteiten.
Voorlopige hechtenis
Als de rechter van oordeel is dat u, wegens de ernst van
het misdrijf of in verband met een nader onderzoek
langer moet worden vastgehouden, volgt voorlopige
hechtenis in een huis van bewaring of in een gevangenis.
Een medewerker van de ambassade probeert u zo snel
mogelijk te bezoeken na uw plaatsing in een huis van
bewaring of gevangenis.

22
De duur van de voorlopige hechtenis varieert. Ervaring
leert dat men meestal binnen één jaar terechtstaat. In
zeer ingewikkelde strafzaken wordt, soms ook in het
belang van de gearresteerde, deze termijn verlengd.
Hiervoor moet de officier van justitie een verzoek indienen
bij een hogere rechtbank. Zodra het onderzoek is
voltooid, draagt de officier van justitie het dossier over
aan de rechtbank. Vragen hierover kunt u bespreken
met uw advocaat.
Vrijlating op borgtocht
Het is in principe mogelijk tijdens de voorlopige hechtenis
vrijlating op borgtocht te krijgen. Borgtocht
houdt in dat u een betaling (borg) doet aan de rechtbank
waarmee u de garantie geeft dat u aanwezig bent
bij de rechtszittingen. Tijdens de procedure hoeft u niet
in de gevangenis te verblijven. Iedere verdachte kan
een borgtochthoorzitting krijgen. Ervaring leert echter
dat buitenlanders in de meeste gevallen niet worden
vrijgelaten op borgtocht vanwege het risico dat men
niet meer op de rechtszitting verschijnt. U kunt de
mogelijkheden bespreken met uw advocaat.
Een vastgestelde borg is meestal een hoog bedrag. De
Nederlandse overheid verstrekt geen gelden voor borgtocht,
ook niet in de vorm van een lening.
Voorlichtingsrapport reclassering
Het samenstellen van een rapport over uw sociale
achtergrond is een van de zaken die de Nederlandse
reclassering voor uw rechtszaak kan doen. In
Nederland is het gebruikelijk dat de rechtbank bij het
23
bepalen van de strafmaat rekening houdt met de
bevindingen in het voorlichtingsrapport. De reclassering
weet uit ervaring dat ook in Portugal dit soort
gegevens belangrijk kunnen zijn.
Taalproblemen en cultuurverschillen kunnen een
goede communicatie tussen u, uw advocaat en de
rechtbank in de weg staan. De beschikbaarheid van
een voorlichtingsrapport, afgestemd op informatie die
de rechtbank in het detentieland belangrijk vindt en
vertaald in de taal van het detentieland, kan een positieve
invloed hebben op de uiteindelijke strafbepaling.
De beschikbaarheid van een voorlichtingsrapport biedt
echter geen garantie tot strafvermindering.
In het rapport beschrijft een beëdigd reclasseringsmedewerker
de omstandigheden waarin u verkeerde vóór
uw arrestatie. Bijvoorbeeld het al dan niet wonen in
gezinsverband, het hebben van werk of het volgen van
een opleiding. En ook, indien nodig, feiten over uw
levensloop, uw opvoeding, uw medische geschiedenis
en eventueel uw eerdere contacten met Justitie. Deze
inlichtingen worden - alleen met uw toestemming -
verzameld bij personen die u goed kennen, zoals
familieleden, partner, werkgever, huisarts of maatschappelijk
werker. Soms bevat het rapport een plan
voor eventuele hulp die de reclassering kan bieden
tijdens gevangenschap.
Het uitbrengen van een rapport is niet altijd mogelijk
of zinvol. Wanneer u onvoldoende referenten (familie,
vrienden, werkgevers) opgeeft en weinig inlichtingen

24
over u te krijgen zijn, is het niet mogelijk een rapport te
schrijven. Als u al een strafblad heeft, wordt er meestal
geen rapport opgemaakt.
Uw advocaat ontvangt het rapport rechtstreeks van
Reclassering Nederland of via de ambassade.
Reclassering Nederland verzoekt de advocaat het
rapport met u te bespreken alvorens het door te leiden
naar de rechtbank. Er zijn voor u geen kosten verbonden
aan het maken van uw rapport.
Het is van belang dat u dit rapport in een zo vroeg
mogelijk stadium aanvraagt. Een rapport vraagt u aan
door het invullen en ondertekenen van een formulier
dat u van de vrijwilligers van de Reclassering
Nederland of van de Nederlandse ambassade of consulaat
kunt krijgen.
Aangezien het maken van een rapport een tijdrovende
en kostbare zaak is, verlangt het Bureau B&BB van de
Nederlandse reclassering voordat het het rapport
opstelt een uitdrukkelijk verzoek van u als gedetineerde
én een schriftelijk verzoek van uw advocaat.
Rechtszitting
Op de rechtszitting zijn de advocaat en zonodig een
tolk aanwezig. In Portugal bestaat geen veroordeling
bij verstek. Wanneer u niet aanwezig bent, kan
een internationaal aanhoudingsbevel worden
uitgevaardigd.
25
Vonnis
Het uitspreken van een vonnis vindt meestal plaats
twee weken nadat u officieel schuldig bent bevonden.
De hoogte van de straf is afhankelijk van het gepleegde
delict en de mate van schuld. In Portugal worden voor
delicten in verdovende middelen aanzienlijk hogere
straffen opgelegd dan in Nederland, de Nederlandse
Antillen en Aruba. Binnen maximaal 4 jaar moet de
definitieve berechting hebben plaatsgevonden.
U kunt soms strafvermindering krijgen als u uw medewerking
verleent aan het onderzoek van de justitiële
autoriteiten. Het is dan belangrijk gemaakte afspraken
schriftelijk te laten bevestigen. In uitzonderlijke gevallen
kunt u strafvermindering krijgen als u kunt bewijzen
dat er sprake is van bijzondere privé- of familieomstandigheden.
U kunt uw situatie en de mogelijkheden die
u heeft besproken met uw advocaat. Nadat het vonnis
is uitgesproken, kunt u op deze gronden geen strafvermindering
meer krijgen, tenzij u in hoger beroep gaat.
Na de veroordeling gaat u naar een gevangenis waar u
de rest van uw straf moet uitzitten. U wordt meestal
niet overgeplaatst op de dag van uw veroordeling. Dit
kan wel enige weken duren.
Neem contact op met de ambassade wanneer u bent
veroordeeld en wanneer u wordt overgeplaatst naar
een andere gevangenis. De ambassade kan via het
ministerie van Buitenlandse Zaken uw contactpersoon
hierover informeren en u bezoeken.

26
Wanneer bij een drugsdelict de drugs in een auto worden
aangetroffen, kan deze auto in beslag genomen
worden. In verband met de motorrijtuigenbelasting,
die u in Nederland nog steeds moet betalen zolang de
auto op uw naam staat, is het van belang de verbeurdverklaring
toe te zenden aan de Rijksdienst voor het
Wegverkeer in Veendam.
4
27
Instellen hoger beroep
Indien u niet akkoord gaat met de uitspraak van de
rechter, kunt u hiertegen in hoger beroep gaan. In dat
geval vraagt u om een nieuwe beoordeling van de feiten
en van het toegepaste recht. Een verzoek tot hoger
beroep moet binnen 15 dagen na de veroordeling
plaatsvinden. Of het zinvol is in hoger beroep te gaan,
kunt u bespreken met uw advocaat.
Wanneer u een verzoek tot hoger beroep indient, moet
u er rekening mee houden dat uw straf ook hoger kan
uitvallen. Bespreek de consequenties van het in hoger
beroep gaan met uw advocaat.
De aanklager kan ook een verzoek tot hoger beroep
indienen, omdat hij vindt dat de strafmaat te laag is
vastgesteld. Wanneer de aanklager in hoger beroep
gaat, kan uw straf uiteindelijk hoger uitvallen dan de
oorspronkelijke straf.
Mogelijkheden straftijdverkortingen
De volgende straftijdverkortingen zijn mogelijk:
• Gratie of strafvermindering:
In Portugal kan de president gratie of strafvermindering
verlenen. Dit kan zowel collectief als individueel
plaatsvinden. Collectieve strafvermindering
wordt soms toegestaan, bijvoorbeeld bij gelegenheid
van de ambtsaanvaarding van een nieuwe
president. Individuele strafvermindering vindt
bijvoorbeeld plaats met kerstmis, op verzoek van
de betrokkene en na nauwkeurige bestudering van
Rechtsmiddelen

28
zijn dossier. Een aantal gevallen voor strafvermindering
dient aan de president te worden
voorgelegd.
• Voorwaardelijke invrijheidstelling:
Nadat (afhankelijk van de aard en de ernst van het
misdrijf ) de helft of tweederde van de opgelegde
straf ten uitvoer is gelegd, kan de rechter van strafuitvoering
voorwaardelijke invrijheidstelling
toestaan. Dit hangt in belangrijke mate af van een
rapport over het gedrag van de gedetineerde, dat
de directeur van de strafinrichting opmaakt. Dit
rapport is mede gebaseerd op inlichtingen die
sociale werkers of ander gevangenispersoneel
verschaffen. De rechter heeft ook een autonome
bevoegdheid. U kunt er geen recht op doen gelden
om voorwaardelijk in vrijheid te worden gesteld.
5
29
Algemeen
In dit hoofdstuk leest u meer over het Portugese
gevangeniswezen. De situatie is van toepassing op
zowel huizen van bewaring als gevangenissen.
De regels per gevangenis kunnen onderling sterk
verschillen. U dient zich te houden aan de regels van
de gevangenis die zijn vastgelegd in een reglement
dat u bij aankomst hoort te ontvangen.
Wanneer u zich niet houdt aan de regels heeft de
gevangenis het recht bepaalde privileges, zoals het
inkopen van artikelen bij de gevangeniswinkel en/of
het telefoneren, tijdelijk af te nemen. Ook kunt u voor
bepaalde tijd in een isolatiecel terechtkomen.
Plaats van detentie
Na de veroordeling gaat u meestal naar een andere
gevangenis. U kunt een verzoek indienen om in de
oorspronkelijke gevangenis te blijven of om naar een
specifieke andere gevangenis te gaan. Dit verzoek
moet u indienen bij uw advocaat of rechtstreeks voorleggen
aan de ‘Procuradoria Geral da República’.
Als uw verzoek wordt afgewezen, kunt u na enige tijd
opnieuw een verzoek indienen. U kunt de gevangenisautoriteiten
vragen naar de mogelijkheden.
Om veiligheidsredenen melden de autoriteiten overplaatsingen
tussen strafinrichtingen niet aan derden.
Het is belangrijk dat u zelf uw overplaatsingen aan de
ambassade bekend maakt.
Inkoop
Binnen de gevangenis kunt u op vastgestelde dagen
Gevangenschap

30
artikelen kopen zoals fruit, snoep, rook- en toiletartikelen,
schrijfwaren, kleding en schoenen. Deze artikelen
kunt u kopen in de gevangeniswinkel. De strafinrichting
bepaalt het bedrag dat u per maand mag besteden.
Bezoekmogelijkheden
In Portugese gevangenissen heeft u meestal minstens
een keer per week recht op bezoek. De regels hiervoor
verschillen per inrichting. Stelt u zich van tevoren op de
hoogte van de mogelijkheden. In een aantal gevangenissen
mag u bijvoorbeeld alleen bezoek ontvangen
van directe familie. Dit betekent dat vrienden en soms
zelfs ongehuwde partners niet op bezoek mogen
komen. Indien gewenst kunt u de bemiddeling inroepen
van de ambassade. Tijdens de periode van de voorlopige
hechtenis is meestal een beperkt aantal bezoeken toegestaan,
doorgaans alleen van familieleden. Daarvoor
moet de directie toestemming verlenen en in sommige
gevallen ook de justitiële autoriteiten die met het
onderzoek zijn belast.
U dient altijd (dus ook na de berechting) zelf toestemming
te vragen voor het ontvangen van bezoek. De
verantwoordelijke voor de afhandeling van het verzoek
is de maatschappelijk werker (educador).
Na de berechting kunt u binnen de geldende bezoekregeling
bezoek ontvangen. Voor elk bezoek blijft
toestemming van de gevangenisdirecteur noodzakelijk.
Bovendien moet u de relatie met het bezoek duidelijk
kunnen aantonen. De bezoeken vinden in afgesloten
ruimten onder - meestal soepel - toezicht plaats. Soms
31
mag een gedetineerde bezoek in een kamer zonder
toezicht ontvangen. Dit geldt voor gehuwden en officieel
samenwonenden. Dergelijke bezoeken moet de
gedetineerde tijdig aanvragen.
U kunt bezoek ontvangen van een Nederlands sprekende
reclasseringsvrijwilliger. De gevangenissen staan
hier over het algemeen niet afwijzend tegenover. De
ambassade vraagt deze bezoeken aan.
Het bezoek moet rekening houden met strenge veiligheidscontroles.
Er zijn bijvoorbeeld bepaalde kledingvoorschriften
voor het bezoek. Vraagt u dit na bij de
gevangenisautoriteiten voor uw bezoek komt.
Bezoek van de ambassade
Nadat de ambassade is geïnformeerd over uw arrestatie
krijgt u bezoek van een medewerker van de ambassade.
Wanneer u dat wenst, kunt u regelmatig bezoek krijgen
tijdens uw detentie. Mocht u geen bezoek van een
consulair medewerker willen ontvangen, dan kunt u
dit schriftelijk aangeven.
Correspondentie
U mag onbeperkt brieven verzenden en ontvangen,
maar censuur kan worden toegepast. De gevangenisdirectie
heeft het recht de inhoud van brieven te
controleren. Wie zicht wil houden of in- en uitgaande
post al dan niet wordt ingehouden, kan dit het best
proberen door de brieven te nummeren.
U kunt met vrijwilligers van de reclassering in

32
Nederland schrijven. Als u dit wenst, vult u dit in op het
formulier van de reclassering dat u ontvangt kort na uw
arrestatie. U kunt dit ook op een later moment kenbaar
maken aan Reclassering Nederland. Het adres staat
achter in deze brochure.
Telefoneren
In de gevangenis kunt u niet gebeld worden, maar u
kunt wel zelf bellen. Vaak moet u eerst een lijst opgeven
met telefoonnummers en namen van personen die u
wilt bellen. Deze lijst moeten de gevangenisautoriteiten
goedkeuren. Zowel nationaal als internationaal kunt u
collect bellen (Tel.: Portugal 120; Tel.: Nederland
800800310). Dit betekent dat u belt op kosten van de
ander. Niet alle telefoons zijn geschikt om internationaal
te bellen. Hoe vaak u naar het buitenland kunt
bellen, hangt af van de omstandigheden in uw
gevangenis.
In sommige gevangenissen is het niet mogelijk collect
te bellen naar het buitenland. U moet dan geld op uw
gevangenisrekening beschikbaar hebben om op eigen
kosten te bellen. De kosten van deze gesprekken zijn
vaak erg hoog.
Voor dringende zaken of concrete vragen kunt u via een
collect call telefonisch contact opnemen met de
ambassade.
Geld ontvangen / overmaken
In de gevangenis mag u geen contant geld in uw bezit
hebben. In elke gevangenis heeft u de beschikking over
33
een rekening. Gevangenissen hebben regels over de
hoeveelheid geld die u in één keer mag ontvangen en
het totaalbedrag dat op uw rekening mag staan.
Informeer bij de gevangenis naar deze regels voordat u
geld laat overmaken.
U kunt in de gevangenis navraag doen óf en hoe u
rechtstreeks geld kunt laten overmaken. Dit kan per
gevangenis verschillen. Alleen wanneer u niet rechtstreeks
geld kunt (laten) overmaken, kan dit via het
ministerie van Buitenlandse Zaken. De ambassade
stort dan de tegenwaarde op uw gevangenisrekening.
Alleen de eerste keer dat iemand op deze manier geld
aan u overmaakt, worden er bemiddelingskosten
ingehouden, daarna niet meer.
Contant geld laten opsturen, is sterk af te raden. De
kans is groot dat dit niet op de plaats van bestemming
aankomt.
Bij een overplaatsing naar een andere gevangenis verhuist
het geld op uw gevangenisrekening mee. Dit kan
enige tijd duren. Indien uw geld niet meeverhuist,
moet u dit melden aan de gevangenisautoriteiten.
Nederlandse lectuur
Sommige gevangenissen beschikken over een bibliotheek
waar u boeken en tijdschriften kunt lenen. In de
bibliotheken zijn meestal weinig Nederlandse boeken.
De ambassade en de reclassering stellen regelmatig
Nederlandse lectuur ter beschikking.

34
Geloof
In de meeste gevangenissen kunt u religieuze bijeenkomsten
bijwonen. Bovendien zijn er vaak mensen van
verschillende religies met wie u op verzoek kunt praten.
Informeer bij uw gevangenis naar de mogelijkheden.
De Stichting Epafras is een Nederlandse religieuze
organisatie die hulp verleent aan Nederlandse gedetineerden
in het buitenland. Via deze stichting kunt u
Nederlandstalige bijbels ontvangen. U moet hiervoor
zelf een verzoek indienen bij de Stichting Epafras. Het
adres vindt u achter in deze brochure.
Bij de Stichting Epafras kunt u informeren of er een
geestelijke is die u kan komen bezoeken. Vier keer per
jaar verzendt de Stichting Epafras het blad “Gezant uit
Nederland”. Hierin staan zowel informatieve als ontspannende
artikelen.
Studiemogelijkheden
Soms is het mogelijk een talencursus te volgen. Het is
belangrijk, zeker bij langer verblijf in de gevangenis, de
taal van het land een beetje te kunnen spreken, te
lezen en te schrijven. Contact met medegedetineerden
en gevangenispersoneel verloopt dan makkelijker.
Vraag naar deze mogelijkheid bij de gevangenisdirectie.
Via de Nederlandse reclassering is er een beperkte
mogelijkheid om een schriftelijke cursus aan te bieden.
Het gaat om taalcursussen, basisonderwijs en enkele
beroepsopleidingen op lager-beroeps-niveau voor
mensen die niet eerder een diploma hebben gehaald.
35
De reclassering kan alleen in beperkte mate de kosten
van een cursus betalen, als u of uw familie en vrienden
dit niet kunnen betalen.
Om gelegenheid te krijgen om te studeren en studiemateriaal
te mogen ontvangen, is vaak toestemming
nodig van de gevangenisdirectie en soms ook van de
officier van justitie. Het is niet altijd mogelijk om
examens af te leggen in de gevangenis.
Als u geïnteresseerd bent in de mogelijkheden kunt u
dat aangeven op het reclasseringsformulier of doorgeven
aan de consulaire afdeling van de Nederlandse
vertegenwoordiging. U krijgt dan een informatiepakket
met aanmeldingsformulieren toegestuurd.
U kunt ook zelf op eigen kosten een cursus aanvragen,
bijvoorbeeld bij de Open Universiteit of de L.O.I.
(Leidse Onderwijsinstellingen).
Pakketten ontvangen
In de meeste gevangenissen is het ontvangen van pakketten
niet toegestaan. In enkele gevangenissen is het
wel toegestaan, maar aan regels gebonden. Informeer
bij de gevangenisdirectie welke beperkingen er
bestaan. Houdt u er rekening mee dat de gevangenisautoriteiten
pakketten openmaken en niet-toegestane
artikelen verwijderen. Meestal mag u alleen nieuwe
en ongeopende artikelen ontvangen. Het is daarom
verstandig een kopie van de bon mee te laten sturen.

36
Sociale zorg
Bijna alle gevangenissen hebben maatschappelijk
werkers (educadores) die speciaal zijn belast met de
behartiging van sociale problemen van de gevangenen.
Indien u contact wilt met een maatschappelijk werker
moet u hiertoe zelf actie ondernemen. Door de grote
werkdruk van maatschappelijk werkers in gevangenissen
is een gesprek niet altijd meteen mogelijk.
Medische zorg
In Portugese gevangenissen zijn de basisvoorzieningen
voor medische zorg aanwezig. Iedere gevangenis
beschikt over een arts, die verantwoordelijk is voor de
gezondheidszorg van de gevangenen. Als u een arts
wilt zien moet u hiervoor een verzoek indienen of
intekenen op een lijst.
Indien u medicijnen gebruikt, is het van groot belang
dat u de gevangenisarts zo spoedig mogelijk op de
hoogte brengt. Soms is het gewenst dat uw arts in
Nederland schriftelijke informatie verstrekt. Hierbij
kan de ambassade bemiddelen. U moet dan schriftelijk
toestemming geven.
Voor de tandheelkundige zorg geldt dat slechts hoogst
noodzakelijke behandelingen worden uitgevoerd, zoals
het trekken van tanden of kiezen.
U moet zich goed realiseren dat de medische zorg in
Portugese gevangenissen over het algemeen beperkt
blijft tot het hoogst noodzakelijke en niet op hetzelfde
niveau staat als in Nederland.
37
Klachten over de behandeling
Klachten over de behandeling in de gevangenis kunt u
bespreken met de ambassade. Bekeken wordt welke
actie, indien nodig, de Nederlandse vertegenwoordiging,
uw advocaat, of uzelf kunt nemen. Het is raadzaam
in eerste instantie de interne klachtprocedures
van de gevangenis te volgen.
Klachten kunt u ook mondeling of schriftelijk indienen
bij uw advocaat. Wanneer u dit doet, stelt u dan ook de
ambassade hiervan in kennis.
Arbeidsmogelijkheden
In een aantal gevangenissen kunt u werken tijdens
detentie. Vaak is dit pas mogelijk na uw veroordeling.
Voor de werkzaamheden ontvangt u een kleine
vergoeding.
Sociale zekerheid
Per 1 mei 2000 zijn alle Nederlandse sociale uitkeringen
zoals de bijstandsuitkering (WWB), de werkloosheidsuitkering
(WW) en de arbeidsongeschiktheidsverzekering
(WAO) voor gedetineerden vervallen. Dit geldt
ook voor Nederlanders die in het buitenland zijn
gedetineerd. Alleen de AOW-uitkering (Algemene
Ouderdomswet) wordt tijdens detentie doorbetaald.
U dient de uitkerende instantie in Nederland zelf zo
snel mogelijk in te lichten over het feit dat u gedetineerd
bent. Als u dit niet doet, moet u de ten onrechte
verkregen uitkering terugbetalen en riskeert u
strafvervolging.

38
Wanneer achterblijvende gezinsleden door het wegvallen
van de uitkering niet meer over voldoende inkomsten
beschikken, kunnen zij bij de gemeentelijke sociale
dienst een bijstandsuitkering aanvragen. In noodgevallen
kan de gemeente bijzondere bijstand verlenen.
Gevangenisklimaat
Tot op zekere hoogte is een gevangenis een afspiegeling
van de samenleving. Iedere gevangenis heeft haar
eigen sfeer afhankelijk van het regime, het bewakingspersoneel
en de aanwezige gevangenen. De omstandigheden
in de gevangenissen in Portugal zijn heel
wat soberder en strenger dan in Nederland. Meestal
verblijven gedetineerden met zijn tweeën in een cel of
met meerderen in zalen.
Voor alle gedetineerden geldt dat hun wereld plotseling
is beperkt tot een paar gevangenismuren waarbinnen
zij hun weg moeten vinden. Voor velen wordt
die opgave bemoeilijkt door taalproblemen. Negatieve
gevoelens zoals moedeloosheid, wantrouwen, eenzaamheid,
onmacht, schuld, onzekerheid, verveling en
uitzichtloosheid kunnen snel de kop op steken. Deze
gevoelens kunnen bij u en bij medegevangenen leiden
tot agressief gedrag, depressies en jaloezie. Probeert u
zich hier niet door te laten beïnvloeden, goed gedrag is
belangrijk tijdens uw verblijf in de gevangenis. Goed
gedrag kan leiden tot strafvermindering.
Het gedwongen moeten samenleven met veel mensen
op een betrekkelijk klein gebied, het verliezen van uw
vrijheid, de moeilijkheden in communiceren, en gevoe-
39
lens van onzekerheid die u heeft ten opzichte van uw
toekomst en uw familie en vrienden kan uw verblijf in
de gevangenis nog moeilijker maken. Als correspondentie
voor u of uw familie van groot belang is, laat dat
elkaar weten.
Vluchten
Het komt voor dat veroordeelden uit de gevangenis of
tijdens een proefverlof vluchten. Na ontsnapping plaatst
de Portugese justitie de voortvluchtige op de internationale
signaleringslijst. Na arrestatie volgt uitlevering aan
Portugal. Meestal wordt een zwaardere straf opgelegd.
Verlof
Verlof (saída precária) kan de rechter van strafuitvoering
verlenen en is afhankelijk van een aantal factoren, zoals
aard en ernst van het gepleegde misdrijf, familieomstandigheden
en gedrag van de gedetineerde. Een
gedetineerde kan echter geen recht op verlof doen gelden.
Vanwege vluchtgevaar en op grond van slechte ervaringen
in het verleden, wordt aan buitenlandse gedetineerden
slechts bij hoge uitzondering verlof verleend.
Na beëindiging detentie
Nadat u uw straf heeft uitgezeten, volgt meestal een
uitwijzing (deportation in het Engels). Daarbij wordt
rekening gehouden met de aard en de ernst van het
delict, de duur van het verblijf in Portugal, het al dan
niet getrouwd zijn met een Portugese man of vrouw en
het hebben van kinderen, die daar zijn geboren en/of
opgegroeid. Tegen de beslissing over uitwijzing kunt u
beroep aantekenen.

40
6
41
Nederland, de Nederlandse Antillen en Aruba zijn partij
bij het Verdrag inzake de Overbrenging van Gevonniste
Personen uit 1983 (“Council of Europe Convention on
the Transfer of Sentenced Persons”). Dit Verdrag maakt
het mogelijk dat een Nederlander, die in het buitenland
is veroordeeld, onder bepaalde voorwaarden die
straf in een Nederlandse, Antilliaanse of Arubaanse
gevangenis ondergaat.
De Nederlandse wet heet de ‘Wet Overdracht
Tenuitvoerlegging Strafvonnissen’, ook wel de WOTS
genoemd. De Nederlandse Antillen en Aruba kennen
een eigen uitvoeringswet voor het overbrengen van
gedetineerde Antillianen en Arubanen. Deze wet heet
‘Landsverordening inzake de Overdracht
Tenuitvoerlegging van Strafvonnissen’, afgekort LOTS.
De mogelijkheid tot overbrenging bestaat alleen in die
landen, die partij zijn bij dit verdrag. Daartoe behoort
ook Portugal.
Om voor overbrenging in aanmerking te komen moet u
ten minste aan de volgende voorwaarden voldoen:
• U bent een Nederlander afkomstig uit Nederland,
Aruba of de Nederlandse Antillen, of u bent een
vreemdeling die in het bezit is van een geldige
verblijfsvergunning voor deze landen. U heeft een
aantoonbare band met Nederland;
• De veroordeling moet onherroepelijk zijn. Dit wil
zeggen dat u geen hoger beroep meer kunt aante-
Mogelijkheid tot straf ondergaan in Nederland (WOTS)

42
kenen en er geen procedure van hoger beroep mag
lopen op het moment van uw aanvraag;
• Het gedeelte van de straf dat nog moet worden
uitgezeten moet minstens zes maanden zijn op het
moment dat het verzoek bij het ministerie van
Justitie in Nederland, de Nederlandse Antillen of
Aruba binnenkomt;
• Het feit waarvoor u veroordeeld bent, moet ook in
Nederland, de Nederlandse Antillen of Aruba
strafbaar zijn;
• U moet bereid zijn schriftelijk te verklaren dat u het
ermee eens bent dat u de straf in Nederland, de
Nederlandse Antillen of Aruba ondergaat;
• Zowel de Portugese autoriteiten als de
Nederlandse, Antilliaanse of Arubaanse autoriteiten
moeten met de overbrenging instemmen;
Voor de Nederlandse Antillen gelden tevens de volgende
aanvullende voorwaarden:
• De straf dient langer te zijn dan 48 maanden;
• U moet ingeschreven staan bij het bevolkingsregister
van een van de vijf eilanden in de vijf jaar
voorafgaand aan uw arrestatie (aaneensluitend);
• U moet aantoonbare contacten onderhouden met
familie en/of vrienden op de Nederlandse Antillen.
43
Het ministerie van Justitie in Portugal, Nederland, de
Nederlandse Antillen of Aruba kan weigeren in te stemmen
met de overbrenging zonder daarvoor een reden
op te geven.
Over een afgewezen verzoek kunt u navraag doen bij de
volgende instanties:
1. Afwijzing door Portugese autoriteiten: Parket
Procureur-generaal Portugal (‘Procuradoria Geral
da República’)
2. Afwijzing door Nederlandse autoriteiten: ministerie
van Justitie Nederland (BIRS)
3. Afwijzing door Antilliaanse autoriteiten: Parket
Procureur-generaal Nederlandse Antillen
4. Afwijzing door Arubaanse autoriteiten: Parket
Procureur-generaal Aruba
De adressen en telefoonnummers van deze instanties
vindt u achter in deze brochure.
Een verzoek tot overbrenging kunt u bij de
Procuradoria Geral da República indienen na de uitspraak
van uw vonnis en nadat u bent overgebracht
naar de gevangenis waar u de rest van uw straf moet
uitzitten. Indien uw aanvraag wordt goedgekeurd, zijn
er twee manieren waarop de Nederlandse autoriteiten
uw Portugees strafvonnis kunnen overnemen:
1. De onmiddellijke of voortgezette tenuitvoerlegging:
deze procedure houdt in dat de veroordeling die u
in Nederland, de Nederlandse Antillen of Aruba

44
moet ondergaan, gelijk is aan de duur van de straf
die in Portugal is opgelegd.
2. De exequaturprocedure of omzettingsprocedure:
deze procedure houdt in dat de rechter in
Nederland, de Nederlandse Antillen of Aruba, uw
Portugese straf omzet in een Nederlandse straf,
mits de Portugese autoriteiten daar geen bezwaar
tegen hebben. De omgezette straf mag niet hoger,
maar wel lager zijn dan de in Portugal opgelegde
straf.
Bij WOTS aanvragen vanuit Portugal wordt vrijwel altijd
de omzettingsprocedure toegepast. Bij beide procedures
geldt uiteraard dat de tijd die u in Portugese detentie
heeft doorgebracht van uw straftijd wordt afgetrokken.
Bovendien is de in Nederland gebruikelijke regeling
voor de vervroegde invrijheidstelling (V.I.) van
toepassing.
U dient precies geïnformeerd te worden over de stappen
die u moet nemen als u voor deze mogelijkheid in
aanmerking wil komen. Inlichtingen hierover kunt u
ook krijgen bij de Nederlandse vertegenwoordiging.
Wanneer uw verzoek eenmaal in Nederland in behandeling
is genomen, kunt u over de stand van zaken
telefonisch informatie krijgen via de zogenaamde
WOTS informatielijn van het Bureau Internationale
Rechtshulp in Strafzaken (BIRS) van het ministerie van
Justitie te Den Haag. Ook voor algemene vragen kunt u
daar terecht (zie adressenlijst).
45
Wanneer u een LOTS verzoek indient kunt u navraag
doen bij het Parket Procureur-Generaal van de
Nederlandse Antillen of Aruba. Een verzoek om informatie
heeft alleen zin als u een voorlopige goedkeuring
heeft gekregen van de Portugese autoriteiten. Van deze
goedkeuring krijgt u een schriftelijke bevestiging. Deze
goedkeuring duurt minstens 3 tot 6 maanden. De
adressen van de Nederlandse en de Portugese autoriteiten
staan achter in deze brochure.
De overbrenging zelf is een zaak van de buitenlandse
en Nederlandse justitie. De ambassade of het ministerie
van Buitenlandse Zaken is hier niet bij betrokken. Uw
advocaat speelt hierbij geen rol meer. Hoogstens kan
de advocaat u over de procedure informeren en bij
instanties navragen hoe het met uw procedure staat.
Het Nederlandse ministerie van Justitie past de WOTSprocedure
in principe maar een keer per persoon toe.
Gedetineerden met de Nederlandse nationaliteit, die
geen binding met Nederland hebben, komen normaal
gesproken niet voor overbrenging naar Nederland in
het kader van de WOTS in aanmerking.
De praktijk heeft uitgewezen dat de totale procedure
voor overbrenging naar Nederland minimaal een jaar
in beslag neemt. Een overbrenging naar de
Nederlandse Antillen of Aruba neemt minimaal anderhalf
jaar in beslag.

46
47
Ambassade
Hr Ms Ambassade te Lissabon
Avenida Infante Santo 43-5°
1399-011 Lissabon
Tel.: +351 (0)21 391 4925
Fax: +351 (0)21 391 4950
E-mail: nlgovlis@mail.telepac.pt
Overige belangrijke adressen en
telefoonnummers
Telefoontips
• De landcode van Nederland is 31
• Indien u vanuit Portugal naar Nederland belt,
eerste nul weglaten voor netnummer
• De landcode van de Nederlandse Antillen is 599
gevolgd door de code van het eiland (Curaçao 9,
Bonaire 7, St. Maarten 5, Saba 4, St. Eustatius 3)
• De landcode van Aruba is 297
Nederland
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Afdeling DCZ/CM
Postbus 20061
2500 EB Den Haag
Tel.: +31 (0)70 348 4770
Fax: +31 (0)70 348 5256
Adressenlijst

48
Ministerie van Justitie
Bureau Internationale Rechtshulp in Strafzaken (BIRS)
Postbus 20301
2500 EH Den Haag
WOTS informatielijn (bereikbaar tussen 9.00 en 12.00
uur Nederlandse tijd)
Tel.: +31 (0)70 370 7555
Stichting Reclassering Nederland
Bureau Buitenland en Buitenlandse Betrekkingen
(B&BB)
Postbus 136
3500 AC Utrecht
Tel.: +31 (0)30 287 9900
Fax: +31 (0)30 287 9998
E-mail: secr.bbb@srn.minjus.nl
Stichting Epafras
Antwoordnummer C.C.R.I. 9804
3500 ZJ Utrecht
Tel.: +31 (0)30 233 2432
Fax: +31 (0)30 234 2703
E-mail: postmaster@epafras.org
Portugal
Procuradoria Geral da República
Rua da Escola Politécnica 140
1269-269 LISBOA
Tel.: +351 (0)21 392 1900
Fax: +351 (0)21 392 1916
49
Aruba
Arubaanse Stichting voor Reclassering en
Kinderbescherming 1961
Windstraat 19
Oranjestad, Aruba
Tel.: +297 (5) 82 1496
Fax: +297 (5) 83 0084
Directie Buitenlandse Betrekkingen Aruba
L.G. Smith Blvd 76
Oranjestad, Aruba
Tel.: +297 (5) 83 4705
Fax: +297 (5) 83 4660
E-mail: int1717@setarnet.au
Parket Procureur-Generaal Aruba
L.G. Smith Blvd 42
Oranjestad, Aruba
Tel.: +297 (5) 82 1415
Fax: +297 (5) 83 8891
Curaçao
Bureau Buitenlandse Betrekkingen
Fort Amsterdam 4
Willemstad, Curaçao
Tel.: +599 (9) 463 0117
Fax: +599 (9) 461 3933
E-mail: Bbbnethant@curinfo.an

50
Stichting Reclassering Curaçao
Scharlooweg 102
Curaçao
Tel.: +599 (9) 461 1832
Fax: +599 (9) 465 5105
Parket Procureur-Generaal Nederlandse Antillen
Wilhelminaplein 4
Willemstad, Curaçao
Tel.: +599 (9) 463 4111
Fax: +599 (9) 461 3786
St. Maarten
Dienst Justitiële Inrichtingen Bovenwinden
Plaza Building, Unit 6
Pondfill Road
Phillipsburg, St. Maarten N.A.
Tel.: +599 (5) 423 449
Fax: +599 (5) 423 472
Bonaire
Stichting Reclassering Bonaire
Kaya Gob. N. Debrot #14
Bonaire
Tel.: +599 (7) 173 288
Fax: +599 (7) 173 287
51
Juridische woordenlijst
detenção arrestatie
direito à assistência jurídica recht op rechtshulp
direito a permanecer em silêncio recht om te zwijgen
prisão preventiva voorlopige hechtenis
investigação onderzoek
acusação officiële aanklacht
declarar culpado schuldig pleiten
coima boete
interpôr recurso in hoger beroep gaan
advogado de defesa verdediger
advocago de acusação aanklager
advogado advocaat
advogado pro Deo pro Deo advocaat
advogado particular privé advocaat
juíz rechter
juíz de instrução criminal rechter-commissaris
assistência jurídica rechtshulp
tribunal rechtbank
audiência hoorzitting
julgamento rechtszitting
caução borgtocht
liberdade condicional voorwaardelijk invrijheidsstelling
Woordenlijst

52
Praktische Portugese zinnen
Ik zou graag willen spreken met... Gostaria de falar
com....
een pater / een dominee um padre/ um pastor
een sociaal werker um educador/ uma educadora
een arts um médico
een tandarts um dentista
een dameskapper / een herenkapper uma cabeleireira/
um cabeleireiro
de hoofdbewaarder o chefe de guardas
de directeur o director
Ik zou graag willen schrijven naar... Gostaria de escrever
a....
Ik zou graag willen bellen naar... Gostaria de telefonar
para .....
mijn vrouw / mijn man a minha mulher/ o meu marido
mijn broer / mijn zus o meu irmão/ a minha irmã
mijn verloofde o meu noivo/ a minha noiva
mijn ouders os meus pais
mijn advocaat o meu advogado
de rechter-commissaris o juíz de instrução
de rechter o juíz
de officier van justitie o procurador da República
de Nederlandse ambassade / consulaat a Embaixada
da Holanda/ ao consulado
De reclassering in Nederland o departamento de
Reinserção Social na Holanda
Ik zou graag willen... Gostaria de....
werken trabalhar
sporten fazer desporto
53
kopen... comprar....
ontvangen... receber.....
bestellen... encomendar.....
een televisie uma televisão
een radio um rádio
kleding roupa
schoenen sapatos
postzegels selos
enveloppen envelopes
balpen uma caneta
potlood um lápis
papier papel
telefoonkaart um cartão para telefonar
een krant / een tijdschrift / een boek um jornal/ uma
revista/ um livro
zeep / tandpasta / tandenborstel sabão/ pasta de dentes/
escova de dentes
scheerapparaat /scheermesjes máquina de barbear/
lâminas de barbear
maandverband / tampons pensos higiénicos/ tampões
handdoek / kam / schoenpoets / borstel uma toalha /
um pente/ graxa para sapatos/ escova
condooms preservativos
wc papier papel higiénico
tabak / sigaretten / lucifers tabaco/ cigarros/ fósforos
vruchten / groente / brood / water / vlees fruta/ legumes/
pão / água/ carne
medicijnen medicamentos
naald en draad agulha e linha
Woordenlijst

54
Ik ben ziek Estou doente
Ik heb een medisch onderzoek nodig Preciso de fazer
um exame médico
Ik heb koorts Estou com febre
Ik heb kiespijn Estou com dores nos dentes
Ik heb hoofdpijn Estou com dores de cabeça
Ik heb keelpijn Estou com dores na garganta
Mijn arm / been doet pijn Doi-me o braço/ a perna
Ik heb buikpijn Estou com dores de barriga
Ik heb een geslachtsziekte Tenho uma doença venérea
Ik heb een hartprobleem Tenho um problema cardíaco
Ik heb diabetes / suikerziekte Tenho diabetes
Ik heb hoge / lage bloeddruk Tenho a tensão alta/ baixa
Ik heb een speciaal dieet nodig Preciso de uma dieta
especial
Mijn medische rapporten zijn in Nederland Os meus
relatórios médicos estão na Holanda
de Nederlandse Antillen / Aruba as Antilhas
Neerlandesas/ Aruba
Ik heb problemen met ... Tenho problemas com....
mijn werk o meu trabalho
mijn gezondheid a minha saúde
mijn celmaat o meu companheiro/a de cela
Zou u mij kunnen helpen Podia ajudar-me
Ik begrijp / Ik begrijp niet Compreendo/Não compreendo
Ik heb een tolk nodig Preciso de um intérprete
55
Ik heb geld nodig van mijn rekening om (....)
te kopen. Preciso de dinheiro da minha conta para
comprar (......)
Zou ik een cel kunnen delen met een Nederlander
Podia partilhar uma cela com um holandês?
Ik wil graag een cursus volgen Gostaria de tirar um
curso
Waar kan ik krijgen / kopen Onde posso arranjar/
comprar
maandag segunda-feira
dinsdag terça-feira
woensdag quarta-feira
donderdag quinta-feira
vrijdag sexta-feira
zaterdag sábado
zondag domingo
‘s morgens de manhã
‘s middags de tarde
‘s avonds de noite
gisteren ontem
vandaag hoje
volgende week na próxima semana
volgende maand no mês que vem
voor antes
na depois
goed (está) bem
niet goed não está bem
waarom por que
Woordenlijst