De Eerste Kamer en Europa - Eerste Kamer der Staten-Generaal

andere voorbeelden. Waarom komt het Europees Parlement niet met een voorstel om de
huidige impasse te doorbreken? Wij laten het over aan regeringsleiders of aan mensen
die denken dat ze toekomstige regerings- of staatsleiders zijn, zoals de heer Sarkozy – en
het is heel roekeloos om dit te denken – die uitpakt met een 12-puntenplan. Dat is op
zich uiteraard bespreekbaar, maar het is zeker geen evangelie.
Wij moeten tegen onze mensen zeggen dat wij met Europa de problemen van de
Europeanen weer oplossen. De energetische revolutie zal de belangrijkste van de 21 ste
eeuw zijn. De agenda van Lissabon: van de Europese economie de meest concurrerende
in de wereld maken. De problematiek van de vergrijzing en de ontgroening. Wat doen
we met de immigratie? De Europese demografie stort enigszins in. In bepaalde landen
kan men spreken van een gehele ineenstorting en met name in Duitsland. Ook in België,
in 2003 hebben wij in België 300.000 actieven minder dan vandaag. Hoe financier je
de pensioenen? Hoe draai je op voor de vergrijzing? En wat doen we met immigratie?
Is dat een alternatief? En zo ja, moet de immigratie selectief worden georganiseerd?
En dat moet je Europees doen. Verder noem ik de problematiek van de globalisering en
het in stand houden van ons heilig tetranoom, het vierspan van krachten. De vier pijlers
waarop het Europese model is geschraagd. Pluralistische democratie heeft niet alleen te
maken met stemmingen die geheim zijn. Zij heeft te maken met essentiële tolerantie,
met het moeilijke standpunt dat een andersdenkende niet noodzakelijkerwijze een
verkeerd denkende is. Dit is heel moeilijk in de politiek om te aanvaarden en vooral nog
moeilijker om in het openbaar te bekennen. Als ik deelneem aan politieke debatten voor
de tv luister ik naar een zogenoemde tegenstrever. En dan denk ik: eigenlijk heeft die
man gelijk, of op zijn minst voor 60%. Maar als ik dat openlijk toegeef, word ik de
volgende ochtend in mijn partijbureau afgemaakt als iemand die onmiddellijk de vlag
strijkt, als iemand die geen ruggengraat heeft, die niet kan vechten. In de politiek
moeten wij leren strijden zonder te slaan. Heel moeilijk. Wij moeten beseffen dat wij
met een gebalde vuist niet kunnen zaaien. Wij hebben in ons politieke landschap in
België niet lang geleden een partij gehad die op de verkiezingsaffiches verscheen met
een gebalde vuist. Daarmee zaai je niet. Je maakt daarmee de pluriforme democratie
onleefbaar.
Ik noem de concurrentie- en sociaal gecorrigeerde markteconomie. De economie is er
voor de mensen en niet omgekeerd. Een economisch beleid is ondergeschikt aan een
sociaal beleid, waarbij je moet beseffen dat je op een economisch kerkhof geen sociaal
paradijs kunt handhaven.
Verder noem ik de rechtsstaat, het grote belang van de rechterlijke macht, ook in
Europa. Gelukkig hebben wij het Europese Hof in Luxemburg dat de gaten opvult met
jurisprudentie. Ook als de grondwet er niet komt, staat het Hof klaar om via jurisprudentie
een aantal zaken recht te zetten.
Tot slot kennen wij, de vierde pijler, onze welvaartsstaat. Dat uitgebalanceerde en
uitgewerkte systeem van sociale zekerheid dat heel veel geld kost, maar dat zorgt voor
De Eerste Kamer en Europa
49