Het bekkenbeheerplan van het Dijle-Zennebekken - Integraal ...

In het Zennebekken hebben de bronbeken in het Hallerbos een zeer hoge actuele waarde; zowel de
waterkwaliteit als de structuurkenmerken zijn bijzonder hoog. Er werden bovendien zeldzame organismen
aangetroffen zoals beekforel, beekprik en rivierdonderpad. Ook de echohydrologische relatie tussen de
beken en hun omgeving is nog intact. Om de migratiemogelijkheden tussen de Steenputbeek-Kapittelbeek-
Molenbeek enerzijds en de Rilroheidebeek-Zoniënbosbeek anderzijds te herstellen, verdient de Meerbeek-
Lakebeek de hoogste prioriteit voor zuivering. De Meerbeek-Lakebeek mondt uit in de zwaar verontreinigde
Zenne. Het gedeelte van de Zenne op het grondgebied van Beersel heeft nog een zeer waardevolle
structuur en heeft bijgevolg een zeer hoge potentiële waarde; bij een aanzienlijke verbetering van de
waterkwaliteit wordt dit traject ecologisch zeer waardevol.
De overige delen van het Dijle-Zennebekken hebben op dit moment door hun slechte waterkwaliteit een lage
ecologische waarde.
VISFAUNA
In het Dijle-Zennebekken komt er voor de rivierprik één hot spot voor 10 , deze is gelegen ter hoogte van de
Kapittelbeek en de Rilroheidebeek. In het Dijle-Zennebekken komen tevens drie hot spots met zeldzame
vissen uit de rode lijst voor. Eén ter hoogte van Beersel, één te Werchter (in de Dijle) en één stroomopwaarts
Leuven (Dijle).
De Dijle tot Wijgmaal is matig tot goed wat biologische integriteit betreft. Het stuk vanaf Wijgmaal tot het
Zennegat is ontoereikend tot matig. De Ijse heeft een matige biologische integriteit. De Laan heeft een
matige tot goede integriteit met uitzondering ter hoogte van het lozingspunt van de RWZI Waver-zuid dat
ronduit slecht scoort.
Het visbestand in de Dijle is vrij divers en er komen verschillende beschermde soorten voor. Toch is het
visbestand nog ver van goed en stabiel. Gezien het visbestand nog heel fragiel is, is een tijdelijke vervuiling
of zuurstoftekort voldoende om al een groot effect te hebben op de visstand. Voor de zijwaterlopen van de
Dijle, blijken de zeer verontreiniginggevoelige soorten, volledig afwezig te zijn. In enkele waterlopen zoals de
Leigracht, de Ijse en de Molenbeek werden nog wel waardevolle vispopulaties aangetroffen. In de overige
beviste waterlopen kon enkel een marginale visfauna worden aangetroffen, met slechts enkele exemplaren
van verontreinigingsgevoelige soorten of met uitsluitend resistente soorten zoals de drie- en tiendoornige
stekelbaars. De afwezigheid van waterlopen met een zeer waardevolle visfauna kan vooral toegeschreven
worden aan de overwegend slechte waterkwaliteit in het Dijlebekken. Verbetering van de waterkwaliteit zal
echter enkel en alleen een divers visbestand toelaten op die plaatsen waar er zeer goede
structuurkenmerken voorkomen (bv. de Laan, De Ijse en de Dijle stroomopwaarts Leuven).
In het hele Zennebekken is de visindex of de index voor biologische integriteit slecht of ontoereikend. Veel
zijwaterlopen bevatten geen vis of er wordt nog steeds vooral stekelbaars aangetroffen.
Op de kanalen worden heel wat vissoorten (20-tal) aangetroffen. Op het Kanaal Leuven – Dijle wordt de
visgemeenschap overheerst door baars (50% van de gevangen exemplaren) en paling (1/2 totale gewicht
van de vangsten). De slechte waterkwaliteit van de Voer en het ontbreken van oever en watervegetatie zijn
nefast voor evenwichtige visgemeenschappen in het kanaal.
AQUATISCHE MACROFLORA EN OEVERVEGETATIES
De slechte waterkwaliteit van het Zennebekken weerspiegelt zich ook in de samenstelling van de
waterplanten. Verontreinigingindicatoren komen zeer frequent voor. In 1/4 van de bezochte plaatsen groeien
uitsluitend algen en/of rioolschimmel. Dit wijst steeds op een zeer zware (meestal organische)
verontreiniging. In 1/5 van de inventarisatiepunten komen geen waterplanten voor. Dit kan een natuurlijke
oorzaak hebben. In beken die doorheen een bosgebied stromen is licht vaak de beperkende factor.
Bronbeken zoals de Steenputbeek, de Zevenborrebeek en de Kapittelbeek in het Haller- en Kapittelbos zijn
van nature vegetatieloos.
Waterplanten werden aangetroffen op de helft van de bezochte plaatsen in bekken van de Dijle. Beken die
regelmatig droogvallen, zoals de bovenloop van de Voer, Zuurbeek en Vloedgracht, bevatten van nature
geen waterplanten. De bedding is vegetatieloos of verland met oevervegetaties zoals ridderzuring, rietgras,
waterpeper, fioringras, akkerpaardenstaart, enz. In niet drooggevallen beken waar licht door
oeverbeschaduwing geen beperkende factor is, wijst de afwezigheid van waterplanten op menselijke
beïnvloeding. Deze afwezigheid is in het Dijlebekken meestal een indicatie voor zware verontreiniging. Ook
10 1999 IN, natuurrapport
pg. 35