download achtergronddocument Nederland van de kaart

Ook de bossen, hoe groen en met rust gelaten ze ook lijken,
bezitten niet meer de bemoste stammen en takken met korst-
en baardmossen, noch de hazelmuizen, inheemse tortelduiven,
vliegende herten als meikevers zo veel, of de uitgestrekte
tapijten voorjaarsflora. En vergeet de wielewaal niet (... dudeldjo
klinkt zijn lied…)
foto: Dietmar Nill
De tegenwoordige hang naar slowfood (voedsel dat de
tijd krijgt om te groeien en te rijpen op gronden, boordevol
mineralen en schoon grondwater, niet besmet met chemicaliën
en opgeblazen met krachtvoer en kunstmest) valt voor een
groot deel te verklaren omdat mensen het beu zijn zich bij
alles te moeten afvragen of het wel gezond voor hen is. Al wat
door de ene gezondheidsadviseur als goed wordt aangemerkt,
wordt door een ander weer in twijfel getrokken. Maar ook
de discussies over het dierenwelzijn, over de deugdelijkheid
van de verpakking, het teveel aan vervoer, of kinderarbeid en
ander misbruik van mensen in andere delen van de wereld
vertroebelen het beeld. Wie hoort in zijn omgeving niet
verzuchten; ‘wat kun je eigenlijk nog wel verantwoord eten?’
Wanneer je naar het journaal kijkt met aardverschuivingen,
overstromingen en constante weerrecords, bekruipt je het
knagende gevoel: ‘komt dat door ons?’
Terugdenkend aan onze voorouders ontstaat een nostalgisch
gevoel, dat zij zich al deze vragen niet hoefden te stellen en
handelden volgens lang beproefde tradities.
Het gaat hier niet over de vraag of vroeger alles beter
was dan nu, maar het zou dom zijn om datgene wat in het
verleden met succes is beproefd en in een modern jasje
wonderen kan verrichten, nu te veronachtzamen. Als het om
landschap gaat geldt, dat veel van wat wij tegenwoordig zo
mooi en monumentaal vinden, is ontstaan als onderdeel van
puur functioneel handelen. Slechts ogenschijnlijk overbodige
zaken als verfraaiingen aan boerderijen, voortuintjes tot aan
het geharkte grind, waren dan wellicht niet functioneel, maar
droegen bij aan eigenwaarde en gemeenschapsgevoel.
Daarom is bij het maken van de Kaart uitdrukkelijk wel
vanuit het verleden naar het heden gekeken en is groot belang
gehecht aan het meenemen van het goede, het beproefde uit
het verleden. In de criteria is te zien hoe daarmee om is gegaan
en wat de consequenties in het kaartbeeld zijn als het goede is
vervangen door iets wat verre van duurzaam is.
23