download achtergronddocument Nederland van de kaart

44
8. Niet geselecteerde
gebieden
Niet heel Nederland is onder de loep genomen. Grote wateren, stedelijke en bebouwde gebieden en
gebieden kleiner dan 100 aaneengesloten hectaren zijn buiten beschouwing gelaten. Daarop vindt u
hieronder een nadere toelichting.
Grote wateren
Alle grotere wateren zijn buiten de selectie gelaten. In het
woord landschap zit onmiskenbaar het woord land en grote
wateren onttrekken het land dat eronder schuilgaat juist aan
het zicht. Grote wateren zijn buiten de Kaart gehouden en niet
meegenomen in de zoektocht naar mooie landschappen. Waar
water en land elkaar raken in oeverlandschappen, van welke
aard dan ook, dan zijn deze oeverlandschappen onderzocht.
Van estuaria, zandplaten, landaanwinninggebieden en
natuurontwikkelingsgebieden tot aan beschoeiingen van wilgen,
hout, riet, basalt of ijzeren keerwanden.
Daar waar mens en natuur baat hadden of hebben bij
de vastlegging of dynamiek tussen land en water, is dit als
positief beschouwd en op de Kaart opgenomen. Echter, daar
waar natuur en milieu ernstige schade hebben opgelopen en
er niets van duurzame waarde voor terug is gekomen, is dit
negatief beoordeeld. Kleinere wateren zoals beken, rivieren,
moerassen, meertjes, vaarten en kanalen zijn opgenomen als
zij een verrijking vormen voor flora, fauna en genietbaarheid.
Kanalen met steile oeverbeschoeiing van staal en beton vormen
voor veel fauna een nagenoeg onoverbrugbare barrière die
veelal de dood tot gevolg heeft, en zijn dus niet op de Kaart
opgenomen. Druk bevaren rivieren zijn in principe ook niet
meegenomen op de Kaart, behalve als aan weerszijden van de
rivier in de uiterwaarden natuurontwikkeling plaatsvindt, of een
aantrekkelijk landschap aanwezig is. In deze gevallen is daar de
rivier betrokken bij de oeverlandschappen.
Steden en bebouwde gebieden
Ofschoon stedelijke gebieden zeker tot het cultuurlandschap
gerekend kunnen worden en ook als mooi of lelijk kunnen
worden aangeduid, zijn ze niet in Nederland van de kaart
opgenomen. Om tot een selectie van mooi in stedelijk gebied
te komen moeten wijken of buurten stuk voor stuk beoordeeld
worden, waarbij gebouwencomplexen die een ensemble
vormen daarvan deel uitmaken. Maar dat is al gebeurd via de
Monumentenwet, de gemeentelijke monumentenverordeningen
of via de welstandsnota’s. De schaal waarop de Kaart is
uitgebracht zou bij opname van deze waarderingen een
onoverzichtelijke lappendeken te zien geven. Daarom is afgezien
van deze exercitie.
Zelfs panden die samen een gaaf ensemble vormen,
hebben hun waarde temidden van disorde.
Alle gebieden kleiner dan 100 aaneengesloten
hectaren
Er is gekozen voor de minimale oppervlaktemaat van circa
100 aaneengesloten hectaren (1 kilometer bij 1 kilometer)
voor gebieden die aan de ‘mooi-kenmerken’ voldoen, omdat
kleinere gebieden niet meer waar te nemen zijn bij het
gehanteerde schaalniveau van de Kaart. Maar ook omdat 100
hectare toch wel een heel minimale oppervlaktemaat is om het