download achtergronddocument Nederland van de kaart

40
Groen als killer
Het is met de waardetoekenning aan natuur en landschap
niet anders. Immers een weiland is mooi groen, maar
daarmee nog geen natuur. Veel bomen bij elkaar kun je
een bos noemen, maar een weldadig natuurlijk bos vol
leven is het daarmee nog niet. Er zijn Spanje-gangers die
de provincie Galicië beschrijven als het Ierland van het
zuiden, zo mooi en groen. Onbezorgd genieten vanuit een
oppervlakkige kijk op groen, maakt dit mogelijk.
Heeft men kennis over wat men ziet, dan wordt Galicië
plotseling een regelrecht ecologisch rampgebied. De
papierpulpindustrie heeft in dit deel van Spanje vrijwel
alle bossen vervangen door slechts één boomsoort:
eucalyptus. Deze ene boom heeft alle inheemse bomen en
struiken vervangen. In de uitgestrekte eucalyptusbossen
leeft niets! Geen hert, geen beer, wolf, vogel of muis.
en Frankrijk over honderden kilometers, rij na rij, waren
aangebracht. Na de oorlog moesten de boeren, die het immense
slagveld weer in akkers wilden veranderen, af van die bergen
prikkeldraad. Ze begonnen het door hun heggen te vlechten
en verkochten het aan boeren overal langs de Maas en de Rijn.
Die vlochten het ook door hun heggen en zaagden de hagen
voortaan af op paalhoogte totdat deze bezweken en vervangen
werden door weidepaaltjes. Eerst nog keurig van onbewerkt,
dus sterk eikenhout, maar al snel kwamen hier in teer (creosoot)
gedompelde palen voor in de plaats. Zo verdwenen in Europa
de miljoenen kilometers hagen en wallen, vol leven met vogels,
kruiden, mossen, varens, insecten, amfibieën en zoogdieren.
Duizenden soorten bij elkaar. En hiermee verdwenen ook de
groene kamerschermen vol geuren van bloesems in de lente en
van noten en bessen in de herfst.
Maar er verdween nog veel meer: schaduw op hete,
zonnige dagen, windschut tegen weer en wind, over het land
uitwaaierende bladval en wortels van de hagen die mineralen
van diep beneden naar boven brachten.
Het is er doodstil. Deze boom uit Australië kent geen
vijanden en zelfs geen schimmels en bacteriën die
zich wagen aan het verteren van het blad. Langzaam
vergiftigen de bomen de grond, waar lang nadat de laatste
eucalyptus met wortel en tak en vuur is uitgeroeid, niets
meer wil groeien. Nog slechts een stukje nationaal park
ter grootte van een postzegel resteert aan oorspronkelijk
bos in Galicië, waar jaarlijks brand gesticht wordt, in een
poging van de grondeigenaren ook daar eucalyptusbomen
te kunnen aanplanten. De papierpulpindustrie brengt
zoveel geld in het laatje dat men in Galicië het voor lief
neemt dat prachtige estuaria vervuild worden. Met
deze kennis wordt het dus een stuk moeilijker om Galicië
nog mooi te noemen. Doet men dat willens en wetens
toch, welnu dan bekeert men zich tot een vijand van de
voltallige inheemse bosflora en fauna van deze voorheen
wonderschone Spaanse provincie.
Prikkeldraad. Zonder bloesem, geur, kleur, leven en
vogelzang. Genageld aan paaltjes, die ieder per stuk gif lekken
naar de bodem. Geen schaduw, windschut, liefde en geen
schoonheid, laat staan troost. Anderen zijn door dit vreselijke
draad opgesloten en weer anderen proberen daar iets aan te
doen, met een logo van een kaars, omwikkeld met doorndraad.
Wij sluiten onze koeien en natuur op in dit draad en lijken
onwetend.
Weten vormt geweten
Zo beschouwd leidt meer kennis tot minder genieten. Iets
mooi vinden wordt een stuk moeilijker. Sommigen menen dat
je realistisch moet zijn en beseffen dat je de vooruitgang niet
kunt keren, dat we niet stil kunnen staan, dat er eenvoudigweg
te veel mensen met te veel wensen zijn. Daarom kunnen we
niet op een andere manier bouwen en ons landschap niet
anders dan intensief gebruiken, net als het vee dat we houden.
Vanzelfsprekend is het te betreuren dat streekeigenheid,
geborgenheid, menselijke maat en duurzaamheid daarbij