download achtergronddocument Nederland van de kaart

9. Criteria voor mooi
In het vorige hoofdstuk is aangeven welke gebieden buiten beschouwing zijn gelaten bij de
beoordeling van mooi of lelijk. Voor de gebieden die overgebleven zijn, geldt dat ze het predikaat mooi
krijgen indien:
1. het gebied bestaat uit natuur;
2. het gebied bestaat uit bos;
3. het cultuurhistorische landschappen betreft waar ten minste 50% van de oorspronkelijke
kavelpatronen en perceelsafbakeningen nog aanwezig is in vergelijking met historische kaarten
uit 1850 en/of omstreeks 1900;
4. het gebied bestaat uit ‘nieuw’ cultuurlandschap1 van na 1900 met een samenhangend netwerk
van minste 5% groenblauwe dooradering.
1. Het gebied bestaat uit natuur
Onder natuur wordt hier verstaan alle natuurgebieden
voor zover opgenomen in de EHS, zoals reservaten en
natuurontwikkelingsgebieden. Daaronder vallen alle
natuurreservaten, Natuurmonumenten, Provinciale
Landschappen, landgoederen en natuur- en bosgebieden
van gemeentes en andere overheden, zoals Defensie en de
Domeinen.
Door de vervaging van het begrip natuur in Nederland,
vallen hier dus ook louter agrarische cultuurlandschappen onder
voor zo ver die eigendom zijn van landschapsbeheerders, en ook
boswachterijen, productiebossen, kunstmatige heidevelden en
orchideeënweides, die met natuur in principe niets te maken
De zeearend broedt na 500
jaar weer in Nederland.
(Foto: Yves Adams)
hebben. Wel met cultuur-natuur. Hetzelfde geldt voor alle
bossen in Nederland, die nu eenmaal geen oerbossen zijn.
Hierover later meer.
Om het nog ingewikkelder te maken kennen we in
Nederland tegenwoordig ook nieuwe natuur of wildernisnatuur,
als kennelijke tegenhanger van oude natuur, lees getemde
natuur. De Kaart erkent die als natuurgebieden.
Nieuwe natuur of wildernisnatuur komt voort uit het
schuldgevoel dat wij de natuur te zeer aan ons eigen handelen
onderworpen hebben en haar geen kans meer geven tot zichzelf
te komen, zichzelf vorm te geven en te ontwikkelen. Hoe men
ook denkt over nieuwe natuur, feit is dat - hoe marginaal in
de ogen van sommigen ook - natuurlijke processen kans zien
zich te herstellen, biodiversiteit er gedijt en zelfs dieren- en
plantensoorten weer terugkeren die lange tijd kansloos
leken of zelfs totaal verdwenen waren. Indien een land delen
van haar landoppervlak aan de natuur teruggeeft, is dit
bij de samenstelling van de Kaart gezien als een teken van
beschaving.
Tegen de achtergrond van de wereldwijd afnemende
biodiversiteit en aan de vooravond van rigoureuze
klimaatsveranderingen is een ongekend groot uitsterven van
soorten te verwachten. Alles wat gedaan wordt om dat te
verhinderen of in te dammen, is gedaan met liefde en zorg voor
de levende aarde. Gebieden die voornamelijk natuurwaarde(n)
als doel dienen, zijn daarom integraal als mooi aangeduid.
1 Het betreft hier landschappen ontstaan door herinrichting, (zoals op
Walcheren), ruilverkaveling (grote delen van Nederland), compensatie- en
mitigatielandschappen (zoals bij diepteontgrondingen) en/of inpoldering (zoals
de IJsselmeerpolders).
47