Waar de Schoen Wringt - Landelijke India Werkgroep

5.5 Zwakke plekken in het proces van controle op kinderarbeid
Er bestaan verschillende initiatieven in de schoenen- en leersector die zich bezighouden met onder
andere controle op kinderarbeid. Deze zijn eerder beschreven in hoofdstuk 5. Echter, er zijn een
aantal redenen waarom kinderarbeid op grote schaal lastig te monitoren is. De volgende
paragrafen gaan in op de uitdagingen aan het begin van de keten, in de productielanden.
Kinderarbeid in looierijen
Kinderen voeren een groot aantal verschillende taken uit in looierijen. Echter, de productie in lokale
looierijen en export georiënteerde looierijen is niet altijd duidelijk van elkaar gescheiden. Het is
gebruikelijk dat grote leerproducenten en exporteurs hun eigen looierij, fabriek en verkooppunten
hebben. De eigenaren van export georiënteerde looierijen zijn zich over het algemeen bewust van
het negatieve imago van kinderarbeid en de mogelijke consequenties voor hun export. Volgens
interviews met werknemers worden inspecteurs vaak zorgvuldig misleid. De eigenaren doen dit
door de kinderen die eruitzien alsof ze onder de 18 zijn, weg te sturen van de looierij wanneer
(veelal lokale) inspecteurs een inspectie komen uitvoeren. 118 Een andere manier waarop grote
looierijen de beschuldiging van kinderarbeid kunnen omzeilen is door het uitbesteden van een deel
van het productieproces naar andere, kleine looierijen die geen certificering hebben. De meeste
kinderen werken voor zelfstandige looierijen waar goede (en goed beveiligde) machines, kwalitatief
goede chemicaliën en veiligheidsmaatregelen ontbreken. Uit meerdere onderzoeken komt naar
voren dat de meeste kinderarbeid plaatsvindt in de informele looisector en in de minder zichtbare
werkplaatsen. Ook is zeker niet uitgesloten dat, gezien de veelal gebrekkige inspecties en de
uitbesteding verder in de keten, er ook bij export georiënteerde bedrijven kinderarbeid in hun
productieketen voorkomt. 119
Specifieke inspectieproblemen
Zoals hierboven vermeld is een van de grootste obstakels in de controle op kinderarbeid het feit
dat het werk grotendeels plaatsvindt in de informele sector, zowel in de leerlooierijen als in de
schoenenproductie. 120 Als inspecties plaatsvinden op basis van officiële bedrijfsgegevens is de
kans groot dat slechts een deel van alle werkzaamheden in de sector worden meegenomen.
Aangezien de meeste kinderarbeid plaatsvindt in kleinschalige werkplaatsen is het voor
inspecteurs moeilijk om legaal onderzoek te doen bij mensen thuis. In veel landen schrijft de wet
voor dat wanneer mensen werken en leven in dezelfde locatie, de toestemming van de
hoofdbewoner nodig is voordat men het huis mag betreden. In andere gevallen begrijpen de
arbeiders niet waarom inspecties plaatsvinden, of zijn angstig om hun medewerking te verlenen.
Een ander probleem ligt in het feit dat kindarbeiders of hun ouders soms niet willen meehelpen aan
onderzoeken, waardoor het lastig is voor de inspecteurs om een adequate controle op kinderarbeid
uit te voeren.
118
Foundation for International Research on Working Children (IREWOC), Anna Ensing, “Hazardous Child Labour in the
Leather Sector of Dhaka, Bangladesh”, januari 2009,
http://www.childlabour.net/documents/worstformsAsiaproject/Ensing_Leather_Bangladesh_2009.pdf
119
S. Butler, “Surveys of conditions in foreign workplaces easily fooled”, The Sunday Times, 24 maart 2007,
http://business.timesonline.co.uk/tol/business/industry_sectors/retailing/article1560566.ece (24 juni 2011)
120
ILO-IPEC, The Role of Labour Inspecting in Combating Child Labour, 17-21 september 2001,
http://ilo-mirror.library.cornell.edu/public/english/protection/safework/labinsp/harare.pdf
45