Waar de Schoen Wringt - Landelijke India Werkgroep

Onder kleinschalige werkplaatsen wordt ook de huisnijverheid bij gezinnen thuis geschaard. Bij de
productie in gezinsverband wordt een stukloon betaald dat zo laag is dat de volwassen arbeiders te
weinig verdienen om van te leven en hun kinderen met regelmaat meewerken om aan een beter
gezinsinkomen te komen. Dit geldt ook voor de kleine werkplaatsen waarbij de eigenaar zijn
kinderen inzet om de loonkosten voor volwassen werknemers te drukken.
Zo bieden de kleinere werkplaatsen, die zijn bezocht tijdens het veldonderzoek, werk aan
gemiddeld drie tot vijf arbeiders, afhankelijk van de hoeveelheid werk. Op deze locaties vindt het
fabriceren van bovenkanten en het bevestigen aan de onderkant van de schoen plaats. Daarbij zijn
regelmatig kinderen betrokken. Geïnterviewde arbeiders vertelden dat de vaardigheden van
generatie op generatie worden overgedragen. Toen zij als kind betrokken raakten bij de productie
van schoenen, leerden zij het vak van hun ouders. Ze vertelden dat dit nu nog zo is. De
werkplaatsen die werden bezocht tijdens het onderzoek leveren bijna allemaal aan grote
exporteurs die op hun beurt weer aan Europese merken leveren. Maar ook in de middelgrote
werkplaatsen met 80 tot 100 medewerkers, die in het veldonderzoek werden aangedaan voor dit
onderzoek, werd kinderarbeid vastgesteld. Op basis van de bevindingen kan worden vastgesteld
dat er voor de productie van leren schoenen voor de Europese markt in India niet zelden gebruik
wordt gemaakt van kinderarbeid.
Een van de grootste problemen bij de controle op kinderarbeid wordt veroorzaakt door het feit dat
een groot deel van het werk, zowel in de looierijen als in de schoenenproductie, in de informele
sector plaatsvindt. In India zijn bij wet arbeidsinspecties toegestaan bij bedrijven die tien of meer
werknemers hebben. Kinderarbeid-wetgeving wordt dus bij kleinere bedrijven of werkplaatsen in
huis niet gehandhaafd. Bovendien, als inspecties op basis van officiële bedrijfsinformatie van het
grootschalige bedrijf plaatsvinden, kan het vóórkomen dat de uitbesteedde activiteiten naar de
informele sector niet worden meegenomen in de controle. Een andere factor is de angst voor
baanverlies van arbeiders die kinderen laten meewerken in de schoenenproductie, waardoor
kinderen of volwassen arbeiders soms niet willen meewerken aan onderzoek. Tijdens het
onderzoek zijn er geen aanwijzingen gevonden dat grote exportbedrijven gebruik maken van
kinderarbeid. Wel moet geconstateerd worden dat er sinds 2008 geen inspecties vanuit de Indiase
overheid in de Vaniyambadi en Ambur regio hebben plaatsgevonden om schoenenbedrijven te
controleren op het naleven van de wet tegen kinderarbeid. Er wordt door ingewijden gezegd dat
politieke en sociale economische invloed van belanghebbenden in de sector een rol heeft gespeeld
bij het uitblijven van nieuwe inspecties.
Kinderarbeid in de schoenenproductie, maar ook in andere sectoren, brengt kinderen in een
afhankelijke positie en kan grote fysieke en emotionele schade veroorzaken. Factoren die
bijdragen aan kinderarbeid in India zijn: slechte arbeidsvoorwaarden voor volwassenen, het niet
uitbetalen van het officiële minimumloon laat staan een ‘leefbaar loon’ en slechte handhaving van
wetten en uitbesteding naar kleine werkplaatsen (wat vervolgens inspecties uitsluit). Ondanks het
feit dat er in India nationale wetgeving bestaat die kinderarbeid (gedeeltelijk) verbiedt, blijven er
kinderen werkzaam in de schoenenproductie. Uit het onderzoek in India kwam ook naar voren dat
er verschillen bestaan in kinderarbeid tussen de verschillende Indiase regio’s. In Uttar Pradesh in
Noord-India is kinderarbeid meer structureel van aard, mede door het gericht overdragen van
schoenmaakvaardigheden van generatie op generatie. In het zuidelijke Tamil Nadu is kinderarbeid
meer incidenteel van aard als gevolg van de gevoelde noodzaak om vanwege lage lonen het
familie-inkomen aan te vullen. Volgens een voor het veldonderzoek geïnterviewde
vakbondswoordvoerder uit de leerproductensector zal kinderarbeid daar afnemen wanneer
5