Waar de Schoen Wringt - Landelijke India Werkgroep

Kinderen worden het meest aangetroffen in kleinschalige werkplaatsen die produceren voor de
lokale markt, maar ook in thuiswerk-situaties. Een meerderheid van de Bangladeshi kinderen is
gemigreerd van het platteland naar de stad vanwege push-factoren, zoals economische problemen
(bijvoorbeeld schulden) of het verlies van land. Armoede in combinatie met sociale problemen is de
meest voorkomende factor voor een verhuizing naar de stad. Grote bedrijven nemen over het
algemeen kinderen niet direct aan, onder andere omdat ze geschoolde arbeiders willen en omdat
er regelmatig inspecties plaatsvinden. Kleine en informele bedrijven hebben wel vaak kinderen in
dienst. Veel van deze bedrijven zijn opgestart door ondernemers die zelf afkomstig zijn uit arme
families, of die ook als kindarbeider hebben gewerkt. Sommige kinderen werken thuis in gezinnen.
In deze gevallen weet de opdrachtgever vaak niet precies wie wat produceert. Dit zijn gevallen van
uitbesteding binnen gezinnen en komen voor omdat families per stuk betaald worden, waarbij de
kinderen helpen met het verdienen van een gezinsinkomen. 140
Brazilië
In juni 2009 gaf kinderarbeid specialist Renato Mendes, in Brazilië werkend bij de International
Labour Organization (ILO), aan dat kinderarbeid in de Braziliaanse schoenenindustrie een aantal
jaren geleden nauwelijks meer voorkwam. Echter, door een belangrijke verschuiving in de industrie
ziet men de praktijk weer toenemen. Een groot percentage van het Braziliaanse schoeisel wordt nu
geproduceerd via uitbesteding. Aan het eind van de keten, ziet men vaak een kleinschalige
thuisproductie met kinderarbeid. Volgens Braziliaans recht is de woning onschendbaar,
arbeidsinspecteurs mogen deze niet betreden. Daardoor zijn er misleidende officiële gegevens
over de betrokkenheid van kinderen in de schoenenindustrie. 141
Volgens overheidsstatistieken werkten in 1999 in de leerindustrie 3,500 kinderen jonger dan 18
jaar, en bij de schoenenproductie 40,000 kinderen. 142 In 2002 bracht ILO/IPEC een
evaluatierapport uit, waarin staat dat de kinderarbeid al fiks was gedaald in 2001, althans, in de
regio Vale dos Sinos. 143 In een brief aan de U.S. Department of Labor (DOL), gedateerd april 2010,
stelt Abicalçados, the Brazilian Footwear Industries Association, dat er geen land ter wereld is dat
zoveel heeft gedaan ter bestrijding van kinderarbeid dan Brazilië. DOL beroept zich volgens de
brief op oude onderzoeken, terwijl de situatie verbeterd is. Volgens Abicalçados is ook niet
geverifieerd dat er thuisproductie met kinderarbeid optreedt. 144
140
ibid
141
Ambassade van de Verenigde Staten in Brasilia, kabel “child labor in Brazil - additional comment on dol list of goods for
TVPRA”, Juni 2009, http://wikileaks.org/cable/2009/06/09BRASILIA807.html
142
International Labour Organization, International Programme on the Elimination of Child Labour (IPEC), “Costs and
Benefits of Eliminating Child Labour in Brazil”, Januari 2003, http://www.cepea.esalq.usp.br/pdf/paper_ILO.pdf
143
ILO/IPEC, an ex-post evaluation by independent evaluators “Combating the Exploitation of Child Labor in the Footwear
Industry of the Vale dos Sinos, Brazil”, april 2002, www.ilo.org/ipecinfo/product/download.do?type=document&id=6305
144
Abicalçados, the Brazilian Footwear Industries Association, letter to U.S. Department of Labor (DOL), “Re. Request for
Information Regarding Initial List of Goods under Section 105 (b) (1) of the Trafficking Victims Protection Reauthorization
Act (TVPRA) of 2005”, April 2010, http://www.dol.gov/ilab/programs/ocft/FR20100224/Brazil/Brazil.pdf
49