download - Noachieten Nederland

scheppingsverhaal uit Genesis 1 de godsnaam ELOHIEM voor, in het
tweede de combinatie JHWH ELOHIEM (spreek uit: Adonai ELO-
HIEM).
Dat er twee scheppingsverhalen zijn, was de rabbijnen ook al opgevallen,
dat de godsnamen erin verschillen ook. Maar is het dan nodig
een ‘scheikundige behandeling’ in de zin van een bronnentheorie
erop toe te passen?
De rabbijnse traditie kent de exegetische formule davar acheer,
‘een andere zaak’ of ‘een andere benadering’. Als er van een bepaalde
tekst meer dan een uitleg bestaat dan worden de andere benaderingen
of variante uitleggingen opgevoerd met de woorden davar acheer.
Maar rabbijnse technieken en methoden zijn niet zomaar uit de lucht
komen vallen. Zij hebben een lange voorgeschiedenis in de Bijbel. 9
Het is heel goed mogelijk dat wij in Genesis 1 en 2 een voorbeeld voor
ons hebben van wat in later tijd met davar acheer aangeduid zou worden.
In feite biedt een grote orthodoxe rabbijnse autoriteit uit onze dagen,
Rav Joseph Baer Soloveitchik uit de Verenigde Staten, ons in een
opstel ‘The lonely man of faith’ (De eenzame gelovige) 10 een dergelijke
interpretatie van beide scheppingsverhalen. Hij windt er geen doekjes
om: er is sprake van twee verschillende scheppingsverhalen. Hij historiseert
de verhalen niet en hij speelt ze niet uit tegen de ontwikkelingen
in de wetenschap. Hij verklaart met zoveel woorden: “Ik ben nooit
ernstig verontrust geweest door het vraagstuk van de Bijbelse schep-
9
Zie: Zuidema, Op zoek naar Tora, 43-65, hoofdstuk 4-5, waar de auteur verslag
heeft gedaan van eigen onderzoek op dit gebied en verwezen heeft naar
andere publicaties op dit punt.
10
Soloveitchik, De creativiteit van de Halacha.
39