abstractie als taalkundig probleem voor dove kinderen

Het interferentieverschijnsel : remming bij spreken door denken aan
de vorm, is door De Kluyver terecht gesignaleerd. Het zou alle aanbeveling
verdienen dit belangrijke artikel eens tot uitgangspunt van een nadere
studie te nemen.
Ik zou nog heel wat kunnen schrijven over allerlei interessante problemen,
waarop De Kluyver zo zijn visie had. Zo hield hij zich diepgaand
bezig met de therapie van het stotteren. Jarenlang heb ik de stotteraars
die hij behandelde voor hem getest. Wij bespraken steeds de gevolgde behandeling
en de resultaten. Ik heb veel te danken aan die gesprekken.
Tegenwoordig waag ik mij ook aan dit soort werk. Het zal ingewijden
duidelijk zijn, dat dit werk primair psychotherapie is, terwijl een verantwoorde
logopaedische aanpak eventueel gecombineerd hiermee moet
plaatsvinden. De Kluyver waagde zich aan de therapie van het stotteren
en hij was daarin ijselijk voorzichtig. Door zijn intuitie raakte hij de
stotteraar vaak precies waar hij hem raken moest. Achteraf moet ik constateren,
dat hij vaak niet geweten zal hebben, wat er gebeurde, dat het
dansen is geweest op een slap koord. Maar het hielp. En wat heb ik daar
niet van geleerd !
Tenslotte iets, wat eigenlijk voorop dient te staan. Als mens en opvoeder
stond De Kluyver midden in het leven. Hij heeft altijd „gewaagd"
gespeeld. Hij durfde risico's te nemen, hij was niet bang zich ergens in
te gooien. Zijn leerlingen nam hij mee, hel gevaarlijke leven in. Hij kon
hard zijn, omdat het moest. Hij heeft grote fouten gemaakt. Dat durf ik
zonder aarzelen neer te schrijven : grote fouten. Hij was te naïef en te
vol van kinderlijk vertrouwen ten opzichte van de harde, vaak rauwe
wereld. Dit sieraad van onaangepastheid heeft niet zijn carrière, maar wel
zijn hart gebroken.
Wat hij en de zijnen hieronder geleden hebben, weten slechts enkelen.
Maar alle tragiek neemt niet weg, dat we dankbaar zijn.
Amsterdam H. v. Mierlo
33