Verbeeld verleden, het hart van Schuytgraaf - Belvedere

‘Het archeologisch veld
maakt wonen in Schuytgraaf
nog leuker’
Michael van Hal woont in Vestingstad.
“Wij waren de allereerste bewoners van
Schuytgraaf, we wonen hier sinds 16 mei 2004.
Ik weet dat er van alles is gevonden in de
grond van Schuytgraaf, maar van het archeologische
veld heb ik niets
gehoord. Eigenlijk is het heel
mooi om zo’n veld te bewaren.
En om sporen voor de bewoners
zichtbaar te maken, vind ik nog
mooier. Voor mij wordt wonen
in Schuytgraaf nog leuker door
zo’n archeologisch veld. Maar
dan moet je er wel echt wat van
kunnen zien. Vestingstad heeft
ook al een historische sfeer, dus dat past er
wel bij. Het maakt mij niet uit wat er op de
plek komt als het bij de sfeer van het archeologische
veld past.”
Een onverwachte vondst
Inderdaad bleken er op tien plaatsen belangrijke vondsten in de grond te zitten.
Maar op een plek die in eerste instantie niet als veelbelovend was aangewezen, deden
archeologen ook enkele grondboringen. En toen vonden ze sporen van 7000 jaar terug.
Deze zitten twee meter onder de grond en behoren tot een oud landschap, dat nu door
klei bedekt is.
Bijzonder aan deze vindplaats is de uitzonderlijk goede conservering. De boringen
brachten zeer oude organische resten zoals rode oker, houtskoolresten, vissenschubben,
verbrande botjes, zaden en pitten aan het licht. Al die resten bewaren een schat aan
informatie over het leven van de mensen toen.
Handen af!
Als zo’n vondst gedaan wordt, moet de overheid een besluit nemen: alles opgraven en
onderzoeken, of conserveren. Opgraven levert kennisvermeerdering op maar heeft ook
nadelen: het kost veel geld en tijd en zou bouwplannen kunnen vertragen. Bewaren
heeft als voordeel dat ook in de toekomst archeologen in staat zullen zijn onderzoek te
doen. Bovendien laat je geen leeg landschap na. Ook latere generaties kunnen ervaren
dat de vindplaats een bijzondere plek is die oude sporen herbergt van onze voorouders.
Vanuit het perspectief van bouwers en ontwikkelaars heeft bewaren wel nadelen: de plek
wordt dan een archeologisch rijksmonument, waar niet op gebouwd mag worden.
Vindplaats 10, een plek van bijna drie voetbalvelden groot, werd vanwege de bijzondere
vondsten tot archeologisch rijksmonument verklaard. Dat betekent concreet: geen
bebouwing. De resten blijven in de grond zitten, om misschien ooit, op een later
moment, opgegraven te worden.
En nu?
De locatie waar we het over
hebben, is de duurste grond van
heel Schuytgraaf. Het is het
centrumgebied, aan de toegangsweg,
tegenover het station. Dit is
ook meteen het grote probleem.
Normaal gesproken verdien je
geld aan de verkoop van grond
en bebouwing en daarmee kun je
het gebied inrichten. Nu zijn er
beperkingen: er kan niet gebouwd
worden. Dus hoe kom je aan geld
voor de inrichting? Er is een
onzichtbaar monument. Dat moet
voelbaar worden, zonder grote
budgetten. De spanning tussen
archeologie (cultuurhistorie) en
ruimtedruk is maximaal. Dit
probleem vraagt om een scenario
dat geld genereert om het
onzichtbare zichtbaar te maken.
Voor deze opgave zag de
Grondexploitatiemaatschappij
(GEM) Schuytgraaf zich gesteld.
10 | 11