Verbeeld verleden, het hart van Schuytgraaf - Belvedere

Frank Hemeltjen – beeldend kunstenaar
‘Het plan moet zich kunnen
transformeren in tijd en gebruik’
“Ik zie het nog niet zo voor me. Het is geen overzichtelijke
opdracht, maar wel erg interessant.
Er is zo veel mogelijk: je kunt heel stedelijk denken,
je kunt heel landelijk denken, juist omdat
het gebied zo begrensd is. Je kunt zelfs linken
leggen naar het bedrijfsterrein. Ik ga kijken naar
het gebruik van het veld in het hier en nu. Maar
belangrijker vind ik of er een ontwikkeling mogelijk
is. Kijk, als zo’n nieuwbouwwijk wordt opgeleverd,
ziet iedereen een positieve toekomst voor
zich. Maar het is altijd moeilijk in te schatten hoe
zo’n wijk zich in de toekomst gaat ontwikkelen.
Ik ga in het ontwerp op zoek naar factoren die
aangeven hoe dat gebied ook in de toekomst
nog functioneert. Het wordt nu een kinderrijke
wijk, maar hoe ga je er daarna dan mee om?
Komt er recreatie? Welke activiteiten? Kunnen die
ook variëren in de toekomst, dus dat ze meegroeien
met de ontwikkeling van de wijk? Het
plan moet dus niet helemaal dichtgetimmerd
zijn, maar zich ook kunnen transformeren in tijd
en in gebruik.”
Leo Verhart – archeoloog
‘Het ontwerp moet mensen
interesseren voor het verleden’
“Of ik ideeën heb voor dat gebied? Genoeg! Maar
ik ga er niets over zeggen, want ik ben natuurlijk
jurylid. Wat ik graag zie is dat iets tot de verbeelding
spreekt én direct herkenbaar is. Zonder
veel uitleg moeten mensen direct begrijpen wat
ze zien. Dus geen ingewikkelde mentale vertaalslag
en metaforen. Vergelijk dat met een gebouw
waarvan je niet meteen de ingang kunt vinden.
De ingang van een gebouw hoort op een natuurlijke
plek te zitten. Dus: niet zo vreselijk abstract.
Ik heb wel eens een ontwerp gezien waarin een
Romeinse villa werd herdacht met een skelet van
stalen pijpen, maar ik zag het er niet in. Het
belangrijkste is voor mij dat het ontwerp de
mensen geïnteresseerd maakt naar het verleden.
En de operatie Market Garden geeft daar directer
toegang toe dan verhalen uit de steentijd.
Mijn archeologisch specialisme ligt bij de prehistorie,
en dan bij de steentijd. Maar eigenlijk
moet ik die kennis uitschakelen als ik het ontwerp
bekijk: anders kan ik niet met de ogen van
de bezoeker kijken.”
Ruurd Gietema – stedenbouwkundig ontwerper:
‘Als het maar geen Pompeji wordt’
De jury
“Het gaat hier om een ruimtelijk ontwerp dat
de archeologie moet gaan verbeelden. Voor mij
is het heel belangrijk dat de ontwerper dat niet
te letterlijk neemt, zodat het banaal wordt. Ik
zou het bijvoorbeeld vreselijk vinden om er een
soort Pompeji van te maken. Met contouren op
de grond waar het jagersveld ligt. Waar mensen
doorheen lopen en denken, kijk, daar was dat
en daar was dat!
Volgens mij gaat het erom een aansprekende
en creatieve verbeelding te maken van wat er in
de grond zit. Maar het ontwerp moet niet de tijd
stilzetten, het gaat ook om het hier en nu. We
hebben het wel over een openbare ruimte in het
centrum van Schuytgraaf. De bewoners moeten
er hun jaarlijkse wijkfeest groots en meeslepend
kunnen vieren, er moet een kermis op komen of
een jazzfestival. In mijn optiek is alles geoorloofd
als er maar een betoverende, fascinerende
ruimte wordt gerealiseerd die heden en verleden
verbeeldt.
30 | 31