De praktijk van - Ecabo

WeLzIJn
Wie zich helemaal wil storten op
het begeleiden van mbo-leerlingen
op de werkvloer, kan de speciale,
éénjarige mbo-opleiding Praktijkopleider
doen. Met veel accent op
het organiseren van leerroutes en
het coachen van werkbegeleiders.
Twee net afgestudeerde deelnemers
vertellen over hun ervaringen.
TEKST saskia Den broeDer FOTO ivo van Der bent
SPECIALE OPLEIDING TOT PRAKTIJKOPLEIDER
Alles op tafel
Marie-Louise Arns en Ria van der Zee
rondden deze zomer de opleiding tot
Praktijkopleider af bij ROC Midden
Nederland. Beiden begonnen er aan met
grote inzet. Marie-Louise Arns: “Ik werk
al ruim twintig jaar bij Calibris-leerbedrijf
Sherpa in Baarn, een instelling voor
mensen met een verstandelijke beperking.
Ik ben momenteel groepsbegeleider van
drie woningen in de wijk met wat oudere
bewoners. Ik begeleid ook al langer
leerlingen. Nu ik wat ouder word, ben ik
steeds meer gemotiveerd om mijn kennis
en ervaring en mijn liefde voor het werk
aan jonge mensen over te dragen. Ik had
altijd al een beetje spijt dat ik destijds
niet gekozen heb voor een docentenopleiding.
Toen ik de kans kreeg om de
opleiding Praktijkopleider te gaan volgen,
dacht ik: nu of nooit!”
Ria van der Zee is pedagogisch medewerker
op een peutergroep bij Kinderopvang De
Bilt. Sinds 2007 werkt ze ook een dag per
week als praktijkopleider. “Ik heb gesolliciteerd
toen de functie vrijkwam, omdat
32 PRAKTIJK september 2009
ik echt toe was aan iets nieuws. Ik had al
vaak stagiairs begeleid. Nu kreeg ik de
kans de stagebegeleiding systematisch
te gaan opbouwen, een werkplan te
maken. Het volgen van de mbo-opleiding
Praktijkopleider was een vereiste, maar
ik had er ook erg veel zin in!”
BeWuSTWORDInG
Beide deelneemsters hebben het
opleidings jaar ervaren als zinvol en
intensief. “Het was een gemengde groep
met deelnemers uit alle richtingen binnen
de sector Zorg en Welzijn”, vertelt Ria van
der Zee. “Die verschillende achtergronden
maakten het erg interessant. Je wordt je
veel meer bewust hoe het in jouw instelling
is, als je ook hoort hoe het ergens anders
gaat.” Bewustwording is de rode draad in
de hele opleiding. Marie-Louise Arns: “De
opleiding is competentiegericht. Dat is
iets heel anders dan leren vanuit een
boek. We werkten met procesanalyses,
waarbij je een concrete situatie helemaal
analyseert. Stilstaan en kijken: waar sta
ik, waarom doe ik het zo? Veel doe je
vanzelf al goed, maar nu kun je het
benoemen. We hebben de stof aangereikt
gekregen waardoor we nu veel duidelijker
in de vingers hebben wat we aan het doen
zijn.” Bij een introductiegesprek met een
leerling kon ze bijvoorbeeld heel goed
inspelen op zijn leerstijl en zijn begeleiding
zo optimaal organiseren.
LeeRPROCeS
Ria van der Zee: “We hebben ook heel
veel moeten presenteren. Alles moet
zichtbaar gemaakt worden, je moet laten
zien dat je het kan.” De lijvige portfolio’s
waarin alle in de opleiding geleverde
prestaties aangetoond worden, getuigen
hiervan. “Omdat wij nu zelf competentiegericht
onderwijs gekregen hebben,
kunnen we de stagiairs ook op die manier
laten leren. Belangrijk is dat de praktijkopleiders
ze zelf verantwoordelijk laten
zijn voor hun leerproces.”
De opleiding Praktijkopleider is een
BBL-opleiding: de deelnemers gaan één
dag in de week naar school. Opdrachten
in de eigen werksituatie staan centraal.
Marie-Louise Arns: “Ieder had een coach
binnen zijn eigen organisatie. In de
gesprekken met die coach stond vooral
het individuele leerproces centraal, het
ging net nog wat dieper dan op school.
We hebben met elkaar ook opdrachten
uitgevoerd op school, bijvoorbeeld om te
leren netwerken. En zelfs met andere
leerlingen van het ROC: met hen oefenden
we het voeren van sollicitatiegesprekken.”
In die ene schooldag moest veel gebeuren.
Ria: “Het was een erg vol programma, we
hebben veel behandeld in korte tijd,
waardoor het lastig is alles te laten
beklijven. Ik denk dat de echte verwerking
pas nu komt.”
vAn RuPS TOT vLInDeR
Hoe ziet hun eigen beroepstoekomst er
uit? Ria van der Zee: “Mijn functie als
praktijkopleider wordt uitgebreid van een
naar twee dagen. Ik begeleid nu zelf geen
stagiairs meer, maar richt me op de
werkbegeleiders van onze zeven buitenschoolse
opvanglocaties en drie kinderdagverblijven.
Ik heb intussen mijn werkplan
klaar, met daarin ook veel werk- en
instructiemateriaal voor hen.” Marie-
Louise Arns krijgt bij Sherpa de ruimte
voor extra taken, zoals het organiseren
van bijeenkomsten voor de stagiairs. Ook
zij heeft een opleidingsplan opgesteld met
de titel ‘MATCH’, waarin zij de instelling
neerzet als een ‘modern, aansluitend,
terugkoppelend, creatief en helder leerbedrijf’.
Ze houdt haar ogen open als
ergens een plek als praktijkopleider vrij
komt, en bruist al van de ideeën: “We
zouden meer kunnen doen via intranet,
een plek maken waar leerlingen hun
ervaringen kunnen uitwisselen, of een
overzicht geven waar ze binnen de instelling
bepaalde opdrachten kunnen doen.”
De belangrijkste eigenschap van een
goede praktijkopleider? “Enthousiast zijn
over je werk, en het leuk vinden om iets
uit te dragen”, vindt Ria. Marie-Louise: “Je
moet er plezier in hebben de ander tot
bloei te laten komen: het proces van rups
tot vlinder.”
OPLeIDInG DOen?
De kenniscentra beroepsonderwijs
bedrijfsleven hebben een uitgebreid
pakket aan kortdurende trainingen voor
praktijkopleiders. Wie zich helemaal wil
toeleggen op het organiseren van stages
en leerwerkbanen en het ondersteunen
van werkbegeleiders, kan de éénjarige
BBL-opleiding Praktijkopleider (mboniveau
4) doen. een groot aantal ROC’s
in het land biedt de opleiding aan.
Het is iets voor u als u:
- enthousiast bent over het begeleiden
van leerlingen en werkbegeleiders
- graag iets uitdraagt en uw kennis als
praktijkopleider breder wilt inzetten
- bereid bent uw eigen aanpak onder de
loep te nemen
- een jaar lang een intensieve opleiding
wil doen.
september 2009 PRAKTIJK 33