Bijsturingen bij het beleid - GO! onderwijs van de Vlaamse ...

Omkadering in het secundair onderwijs
Leerlingen, ouders, scholen, bedrijven en al onze andere onderwijsparticipanten
stellen almaar hogere eisen aan het beleid.
Ook het wederzijdse engagement wordt zwaarder.
Van scholen wordt verwacht dat zij zich ontwikkelen tot autonome
organisaties met een sterk beleidvoerend vermogen. Zij
moeten zich voortdurend aanpassen aan veranderende situaties.
Er wordt steeds meer nadruk gelegd op samenwerkingsverbanden.
Scholen spelen steeds meer in op hun lokale omgeving
(onderwijs-bedrijfsleven, ‘brede’ school,…). Om dit met succes
te kunnen doen, moeten zij behalve ruimte en autonomie ook
de nodige middelen en instrumenten krijgen.
Onderwijsvernieuwingen worden terecht gestimuleerd. Zij zijn
immers het antwoord op de maatschappelijke uitdagingen van
vandaag en morgen. Alle zinvolle vernieuwingsprojecten moeten
ondersteund kunnen worden.
Een zo hoog mogelijke onderwijskwaliteit waarmaken, dat is
en blijft nog altijd de kernopdracht van elke school. Maximale
leerwinst voor iedere leerling en een hoog welbevinden voor
alle participanten is het doel. Het naleven en verwezenlijken
van de kinderrechten (zoals gedefinieerd in het PPGO) is een
essentiële component van onze kwaliteitsontwikkeling. De
school is veel meer dan alleen een leeromgeving. Ze heeft een
positief en warm klimaat met wederzijds respect en duidelijke
afspraken die consequent nageleefd worden, gelijkwaardigheid,
aanmoediging en authenticiteit. Daarnaast is de school
ook een leefomgeving waar leerlingen veel tijd doorbrengen en
hun vrienden ontmoeten 11 .
Om dit vorm te kunnen geven is er veel menselijk kapitaal nodig.
Uiteraard moeten directeurs, leerkrachten en schoolteams
voortdurend kansen krijgen om zich professioneel te ontplooien.
Professionalisering is een must. Binnen de huidige contouren
is de draagkracht van de scholen hiervoor echter ontoereikend.
Zij moeten ondersteund worden door een functionele
en flexibele omkadering van middenkaderfuncties. Alleen zo
kunnen zij de continuïteit van de onderwijskwaliteit waarborgen.
In het secundair onderwijs denken wij in de eerste plaats
aan een optimale leerlingenbegeleiding (spijbelproblematiek,
pesten,…) en begeleiding rond studiekeuze en -oriëntering of
studietrajectbegeleiding naar een beroepsloopbaan. Scholen
zijn namelijk in de eerste lijn verantwoordelijk voor een goede
oriëntering. Een goede studiekeuze kan vroegtijdig afhaken of
probleemgedrag bij leerlingen voorkomen. Ook de implemen-
24
11 Bron: Paul De Knop: ‘Met sprongen vooruit. Een open onderwijsnet in beweging’
12 Wet en codex over het welzijn op het werk, Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
tatie van leerzorg in het gewoon onderwijs vergt een specifieke
aanpak en impliciet ook een gepaste ondersteuning.
Gezien de specificiteit van het secundair onderwijs moeten
de middelen voor deze functies berekend worden op schoolniveau.
Ze mogen niet louter lineair worden toegekend maar
moeten rekening houden met het sociale profiel van leerlingen
(leerlingenkenmerken) en schoolkenmerken.
Preventie en welzijn
De veiligheid en het welzijn van personeel, leerlingen en cursisten
kan men enkel waarborgen door permanent aandacht te hebben
voor een veilige, hygiënische en gezonde leefomgeving.
De verplichtingen, vastgelegd in de welzijnswet en de codex 12 over
het welzijn op het werk, brengen extra financiële kosten met zich
mee. De welzijnswetgeving is bovendien geconcipieerd op de maat
van bedrijven en ondernemingen, dus van werkgevers en werknemers.
Bijgevolg zijn de bepalingen niet altijd toepasbaar op de
schoolomgeving. De huidige wetgeving biedt bijvoorbeeld geen
gelijkwaardig beschermingsniveau voor alle leerlingen/cursisten.
De Vlaamse overheid dient dus te zorgen voor een welzijnsdecreet
dat geldig is voor alle leerlingen en cursisten.
het onderwijs levert de werknemers en werkgevers van morgen.
In onze scholen en centra is veiligheidsopvoeding dan ook een
permanente zorg. Om dit echt te kunnen realiseren, moeten de
welzijnsdoelstellingen in de curricula geïntegreerd worden. Anderzijds
moet de leeromgeving aan de veiligheids- en welzijnsnormen
voldoen.
Onze netoverschrijdende welzijnsconferentie van 23 mei 2008
resulteerde in de ondertekening van een Gemeenschappelijke
Verklaring Ter. Alle onderwijsverstrekkers engageren zich om in alle
onderwijsinstellingen de vooropgestelde doelen rond de welzijnsdomeinen
te realiseren:
• permanente aandacht voor een veilige schoolomgeving en -infrastructuur
en het ter beschikking stellen van de nodige structurele
en financiële hefbomen;
• naast de federale welzijnswet voor werknemers een welzijnsdecreet
dat minstens een gelijkwaardig beschermingsniveau biedt
voor alle leerlingen/cursisten;
• welzijnsdoelstellingen integreren in de curricula;
• de functie ‘preventieadviseur’ in de onderwijswetgeving valoriseren
en erkennen;
• de onderwijsinspectie beoordeelt kwalitatief de wijze waarop de
welzijnswetgeving voor de leerlingen wordt toegepast;