Handreiking Rampenspirit - Impact

4
organisatie
van de
geestelijke
verzorging
Vrijwilligers zijn breed inzetbaar. Dit kan eenmalig zijn,
maar zij kunnen het geestelijke verzorgingswerk ook
dragen op de langere termijn. Ze kunnen een luisterend oor
bieden, koffie en thee schenken, helpen met het invullen
van formulieren, een gesprek aangaan, regelmatig huisbezoeken
afleggen, gespreksgroepen of lotgenotengroepen
begeleiden, hand- en spandiensten verrichten, en op kinderen
passen. Getroffenen ervaren de laagdrempelige hulp
van vrijwilligers als prettig en niet bedreigend. 16
Training maakt het inhoudelijk interessant voor vrijwilligers.
Het geeft richting en maakt duidelijk wie voor welke
taken geschikt is. Organiseer een trainingsbijeenkomst
voor vrijwilligers en herhaal deze jaarlijks. Suggesties voor
onderwerpen: de organisatie van de rampenbestrijding en
crisisbeheersing, nazorg, zelfzorg en opvang, en vrijwilligersbeleid.
Gebruik deze bijeenkomsten mede om in kaart
te brengen wie bereid is welke taak op zich te nemen en
wie daar de talenten voor heeft.
Geestelijk verzorgers en geestelijk leiders kunnen een rol
spelen bij de ondersteuning van vrijwilligers, maar denk
ook aan preventieve en voorlichtingsactiviteiten die vanuit
de gemeente en regio worden georganiseerd. 16 Qua zelfzorg
en opvang kan de verantwoordelijke voor vrijwilligers in
de gaten houden dat vrijwilligers in de acute fase van tijd
tot tijd pauzeren en hen na afloop bedanken voor hun inzet.
Na de vuurwerkramp in Enschede bestond er voor bezoekvrijwilligers
een intervisiegroep om vragen naar aanleiding
van het bezoekwerk te kunnen delen. Niet elke vrijwilliger
stelt dit op prijs. Sommigen zoeken zelf contact als de situatie
daartoe aanleiding geeft. 16
Geestelijk verzorgers en hun organisaties dienen te beschikken
over draaiboeken waarin vorm en inhoud wordt
gegeven aan (a) de samenwerking en afspraken met de
gemeentelijke en regionale crisisorganisatie en andere
hulp-, zorg- en dienstverleners, (b) de eigen interne gang
van zaken rondom aansturing en ondersteuning (ook van
vrijwilligers). 16 Ga periodiek na of afspraken effectief en
werkbaar zijn voor betrokkenen.
De geestelijke verzorging kan gebonden zijn aan relevante
wet- en regelgeving. Denk aan voorschriften over de bouw
en het gebruik van gebouwen, klokgelui en oproepen tot
gebed, recht op geluidsversterking, handhaving van de
openbare orde in verband met godsdienstvrijheid of
vrijheid van betoging, faciliteren van gebedsmoment en
gebedsruimte, en beperken van kwetsende uitingen. 49
De uiteindelijke inhoud van het draaiboek hangt af van
gemaakte keuzen en afspraken. Het draaiboek weerspiegelt
de mate waarin de geestelijke verzorging erin slaagt zich in
te bedden in de omgeving.
Kringen verbinden
Coördinatie is een voorwaarde voor de inbedding van de
geestelijke verzorging binnen het netwerk van hulp-, zorgen
dienstverleners in de acute fase en daarna. Met coördinatie
wordt hier de afstemming van visie, bronneninzet en
operationele aansturing bedoeld.
Drie niveaus
In kader 4.4 zijn drie coördinatieniveaus weergegeven.
Afstemming tussen visie, bronneninzet en operationele aansturing
van de geestelijke verzorging vindt idealiter plaats:
1 per groep, stroming of organisatie;
2 overkoepelend tussen groepen, stromingen en
organisaties;
3 integrerend met de overige partijen binnen crisisbeheersing
en nazorg.
68 69
4.4