Handreiking Rampenspirit - Impact

ijlage 1
verantwoording
Op verzoek van het ministerie van Veiligheid en Justitie
heeft Stichting Impact een update uitgevoerd van de handreiking
Rampenspirit: gestructureerd improviseren. De
benodigde informatie voor de herziening van deze handreiking
is verzameld via literatuuronderzoek, werkbezoeken
waarbij experts uit de Verenigde Staten en Duitsland
zijn geraadpleegd, en een dialoog met experts en ervaringsdeskundigen
in een klankbordgroep en het netwerk
Rampenspirit.
Literatuuronderzoek
Van maart tot en met mei 2010 is een literatuuronderzoek
uitgevoerd naar de rol van geestelijk verzorgers bij rampen
en ingrijpende gebeurtenissen. In drie literatuurdatabases
– Pubmed, PsycINFO en Embase – is naar relevante
publicaties gezocht aan de hand van de zoektermen zoals
weergegeven in het kader.
Het volgen van deze zoekstrategie heeft 440 publicaties
opgeleverd. Twee beoordelaars hebben deze publicaties
onafhankelijk van elkaar beoordeeld op de vraag of aan de
met andere hulp-, zorg- of dienstverleners;
• symbolen en rituelen gerelateerd aan religie en levensovertuiging,
alsmede hun betekenis voor individuele of
groepen getroffenen;
• zorg voor de geestelijk verzorger, zelfzorg en zorg voor
andere hulpverleners.
Aandacht is uitgegaan naar activiteiten in de voorfase
(preparatie), acute fase en nafase. Gezocht is naar modellen,
beschouwingen, kwalitatieve en kwantitatieve studies.
Kenmerken en kwaliteit van studiedesigns zijn niet gehanteerd
als exclusiecriterium. Dit omdat het onderzoeksonderwerp
zich niet leent voor een onderzoeksdesign met
gerandomiseerde groepen. Studies zijn geëxcludeerd indien
er geen abstract beschikbaar was in de literatuurdatabases,
het ging om een niet-Engelstalige publicatie, de focus
rustte op langdurige ziekenhuiszorg en ziekte, vormen van
debriefing, seksueel misbruik binnen de kerk of gezinsproblemen
die niet direct gerelateerd zijn aan een ramp of
crisis (vrouwenmishandeling, tieners die het ouderlijk huis
verlaten). Uiteindelijk zijn 21 publicaties geïncludeerd en
bestudeerd.
bijlage 1
Zoektermen
1 Disaster* or terror* or crisis*
2 Priest* or pastor* or deacon* or rabbi* or imam* or cler* or chaplain*
3 Interven* or eval* or model or strateg*
4 1 and 2 and 3
voorwaarden voor inclusie is voldaan. Bij gebrek aan consensus
is een derde beoordelaar geraadpleegd. Gezocht is
naar publicaties waarin – binnen de context van een ramp,
grootschalige calamiteit of schokkende gebeurtenis –
wordt ingegaan op:
• de rol van de geestelijk verzorger of succes- en faalfactoren
om deze rol te kunnen uitoefenen, waaronder
training, opleiding, competenties of de samenwerking
Naast deze zoekstrategie zijn relevante publicaties aangeleverd
door leden van het klankbord en het netwerk. Dit
heeft geleid tot aanvullende literatuur over de presentiebenadering
en kortdurend pastoraat, de rol van de islamitisch
geestelijk verzorger, religie en levensovertuiging in het publieke
domein, achtergrondinformatie over het humanisme
en de competentiemeter zoals weergegeven in bijlage 6.
86 87