Handreiking Rampenspirit - Impact

ijlage 6
competentiemeter acute fase
In deze bijlage is een concept-instrument opgenomen
waarmee geestelijk verzorgers zelf hun score op competenties
in de acute fase kunnen vaststellen. Het instrument is
ontwikkeld in het kader van een onderzoek naar crisiscompetenties
(Vroegindeweij 2006). Vroegindeweij presenteert
de competentiemeter expliciet als een eerste concept dat
nadere toetsing vergt. 70 Het instrument in deze bijlage is
gebaseerd op dit concept. Teksten zijn aangepast, zodat ze
aansluiten op de inhoud van de handreiking.
De competentiemeter is bedoeld als nulmeting van de
eigen kennis en inzichten vanuit het gezichtspunt van de
geestelijk verzorger. Aan de hand hiervan kan deze zich
gericht voorbereiden op een mogelijke rol tijdens een ramp
of crisis. Daarnaast is de competentiemeter een hulpmiddel
voor de ontwikkeling van de benodigde competenties door
gericht in te zetten op verwacht of waargenomen gedrag
waarin de competenties zichtbaar kunnen worden, bijvoorbeeld
tijdens oefeningen of simulaties.
* Lees voor gedrag waar nodig ‘kennis’, ‘vaardigheid’ of ‘attitude’
Score Eigen inschatting Bij observatie of evaluatie
0 Dit gedrag* zal ik niet vertonen. Niet waarneembaar
1 Ik zal dit gedrag alleen toepassen
in simpele situaties.
2 Ik laat dit gedrag zien in situaties
waarin expliciet een beroep op
deze competentie wordt gedaan.
3 Ik zal dit gedrag laten zien in
situaties waarin expliciet deze
competentie wordt aangesproken.
Passief
Fragmentarisch zichtbaar
Geregeld zichtbaar
4 Ik zal dit gedrag altijd vertonen. Vanzelfsprekend
Vragen per competentie (gebaseerd op Vroegindewij 2006)
Competentie Gewenste kennis, vaardigheid of attitude Score
1
Kennis van
de rampenen
crisis
organisatie
2
Kennis van
reacties van
getroffenen
3
Kunnen
luisteren
Ik ben op de hoogte van hoe de psychosociale
zorg bij rampen en crises in mijn gemeente en
regio is geregeld.
Ik ken de plaats en functie die geestelijk
verzorgers hebben in plaatselijke rampen- of
crisisplannen.
Ik kan rechtstreeks (of via de daartoe
aangewezen coördinator) contact leggen met de
verantwoordelijken voor de psychosociale
hulpverlening in mijn regio (paragraaf 4.2).
Ik heb kennis van de fasen in het
verwerkingsproces van traumatische ervaringen.
Ik kan onderscheiden welk gedrag van
slachtoffers past in een normale verwerking en
wanneer er sprake is van afwijkend gedrag.
Ik weet naar welke functionaris ik kan
doorverwijzen volgens plaatselijke rampen- of
crisisplannen.
Ik ben op de hoogte van eventueel specifiek
verwerkings- of traumagerelateerd gedrag van
culturele of religieuze groepen die in mijn situatie
tot de getroffenen behoren.
Ik ben bekend met de basisprincipes van
luistervaardigheid. xxiii
Ik kan onvoorwaardelijk positieve waardering
geven (acceptatie van opvattingen, de ander in
zijn waarde laten).
Ik kan echt en authentiek zijn in de relatie met de
ander (hulpverlener moet authentiek en
transparant functioneren; gevoelens niet
verbergen, maar positief brengen door het tonen
van begrip en betrokkenheid).
Ik kan empathisch gedrag toepassen in een
gesprek met een getroffene (bereidheid zich in te
leven in belevingswereld van getroffene, tot
uiting komend in woorden, gebaren,
lichaamshouding of gelaatsuitdrukking)
Ik kan geduldig en behulpzaam omgaan met
mensen die zich moeizaam kunnen uiten.
bijlage 6
5 Ik zal dit gedrag vertonen in
situaties waarin anderen nog niet
zo ver zijn.
Voortrekkersrol
104 105