Koerier nr. 121 - Kovom

11
vanaf 1935 commandant van de S9. Een
ervaren man dus. Op de tweede verdieping
aan de tuinzijde stond een grote glazen
plottafel met daarop kaarten en de posities
van de boten die vanonder werden verlicht.
De bunkers lagen half ingegraven in het
tegenover de villa gelegen Van Stolkpark dat
deel uit maakt van de Scheveningse Bosjes.
Er was een buizenpostsysteem naar de
commandobunker, maar dat bleek
onbetrouwbaar waardoor communicatie
verliep per telefoon of koerier. Bij een
luchtalarm kon de FdS via een overdekte
loopgraaf vanuit de tuin onder de straat naar
zijn commandobunkers komen. In de bunkers
werd contact gehouden met de verschillende
eenheden per radio of telex. Operaties
vonden voornamelijk ’s nachts plaats. Naast
deze eerder genoemde twee ST
commandobunkers waren er nog vijf andere
ST bunkers.
1. Baunummer 8705A, type 675 met daarin
een pomp en twee Trinkwasserbehalters
voor de watervoorziening.
2. Baunummer 8707, type 622,
Doppelgruppenunterstand für 20 man;
3. Baunummer 8708, type 645 Stand Für
eine Küche;
4. Baunummer 8774, type V192 Stand Für
Maschinensatz
5. Baunummer 8775, type 668
Kleinstunterstand für 6 Mann
De laatste twee bunkers lagen een stukje
verderop in het huidige Westbroekpark ten
noorden van de Haringkade. Naast de V192
stond een hoge communicatiemast. Dus
aangenomen mag worden dat zich in de
bunker een grote zender bevond. De tweede
bunker zal vermoedelijk voor het bedienend
personeel zijn geweest. Tot slot waren er
meerdere bouwwerken voor onder andere
FLAK opstellingen. Het totaal maakte deel uit
van Widerstandnest (Wn) 311 dat ook tot
taak had een gedeelte van Stützpunktgruppe
Scheveningen te beschermen. Zie ook
Loopgraafkoerier 86. Het complex werd in
augustus 1942 in gebruik genomen. Vanuit
het complex werd niet alleen de takstische
inzet van de S-boten geregeld, maar ook de
volledige logistieke ondersteuning, munitie,
brandstof, voedsel, noem maar op. In
augustus 1944 waren op het FdS complex 24
officieren, 36 onderofficieren en 135 soldaten
gelegerd. In november 1944 verhuisde de
tactische leiding naar Sengwarden, gelegen
vlakbij Wilhelmshaven. De bunkers werden
overgenomen door de Seekommandant
Mittelholland, maar de logistiek bleef vanuit
Scheveningen lopen.
De FdS op bezoek bij een van SBB. De locatie
wordt helaas niet bij de foto vermeld. De bunker
toont echter wel al de nodige littekens ten gevolge
van bombardementen [2].
De meeste bunkers zijn nog aanwezig, maar
zijn dichtgemetseld en onder de grond
verdwenen. Het is aan de Haagse Bunker
Ploeg te danken dat we een kijkje in het
interieur kunnen nemen.
Plattegrond van V149 bunker. Met 1 Eingang
(ingang), 2 Gaschleuse (gassluis), 3 Tobruk,
Offener Beobachter (open waarnemingspost), 4
Eingangsverteidigung/Nahkampfraum
(ingangsverdediging), 5 Gräte (apparatuur), 6
Maschinenraum (machine), 7 WC/Waschraum
(WC/wasruimte), 8 Kühlwasser/Brennstoff
(koelwater/brandstof), 9 Lüfterraum (ventilatie),
10 Heizraum (verwarming), 11 Telefonvermittlung
(telefooncentrale), 12 Bereitsschaftsraum
(manschappenverblijf), 13 Schaltraum (telegraaf),
14 Obersteuermann (luitenant ter zee), 15
Offiziersraum (officieren), 16 Funkaufklärung
(radiodetectie), 17 Arbeitszimmer (werkkamer), 18
Antennenraum (antennes), 19 Funkraum (radio),
20 Laderaum (accuruimte) [3].
LOOPGRAAFKOERIER NO. 121 APRIL 2013