Onderzoeksresultaten 2003-2006 - SWOV

Vermoeid achter het stuur
Aanleiding
Vermoeidheid als (mede-)oorzaak van
verkeersongevallen is een onderschat
probleem. In 10 tot 15% van de ernstige
verkeersongevallen is volgens buitenlandse
studies vermoeidheid in het spel.
Lange tijd werd vermoeidheid in verband
gebracht met de tijd die een chauffeur
achter het stuur doorbracht. Te lang
achtereen doorrijden is slechts een van
de oorzaken; ook slecht of kort slapen,
stress en het tijdstip van de dag maken
dat bestuurders te moe zijn om hun rijtaak
goed aan te kunnen.
Vermoeidheid is daarom zeker niet alleen
een probleem van beroepschauffeurs die
lange ritten maken. Sinds de laatste decennia
wordt (chronische) vermoeidheid
van bestuurders ook in verband gebracht
met de kwaliteit van slaap, medicijngebruik
en persoonlijke omstandigheden.
Ook particuliere autobestuurders lopen
als gevolg van vermoeidheid een grotere
kans bij een ongeval betrokken te raken.
Aanpak
Ook in Nederland wordt vermoeidheid in
toenemende mate in verband gebracht
met de verkeersonveiligheid van, naast
beroepschauffeurs, ook particuliere bestuurders.
De SWOV heeft een literatuurstudie
verricht met als doel een overzicht
te geven van de bestaande inzichten over
dit onderwerp. Daarbij is gebruik gemaakt
van kennis uit politierapporten en buitenlandse
studies.
Resultaat
In de literatuurstudie is allereerst ingegaan
op het ontstaan en de mate van
voorkomen van vermoeidheid. Vermoeidheid
wordt allang niet meer uitsluitend
gekoppeld aan de tijd die men aan een
taak besteed. Kwaliteit van slaap, over de
tijd opgebouwd (chronisch) slaaptekort en
stress zijn minstens zo belangrijk.
Zowel beroepschauffeur als gewone
bestuurders geven in enquêtes aan
regelmatig slaperig of vermoeid achter het
stuur te zitten. In Amerikaans onderzoek
geeft een kwart van de respondenten aan
wel eens achter het stuur in slaap te zijn
gevallen.
pagina 22