'n Menslikekapitaal- ontwikkelingstrategie vir die Wes-Kaap

2.6 Sektorontleding: Leweringswyses
Die WKOD voer sy onderwysmandaat uit deur die volgende programme. Hierdie programme vorm ook die basis vir die
uitvoering van die Menslikekapitaalstrategie. Sommige kritici kan redeneer dat, ten einde te voldoen aan die dringende
vaardigheidsbehoeftes van die land, die stelsel “buite die grense” moet dink en “meer innoverend” moet lewer. Tipies
ignoreer hierdie kritici verskeie deurslaggewende kernkwessies, naamlik:
• Die ontwikkeling van ’n onderwys- en opleidingstelsel word strategies aangedryf, en is nie ingestel op voldoening
aan korttermyn- ekonomiese of ander eise nie. Natuurlik moet dit die vermoë vir spesifieke kennis- en
vaardigheidsontwikkeling, gebaseer op sowel kort- as langtermynprojeksies, insluit. In wese is enige onderwysstelsel
egter op holistiese nasionale ontwikkeling gemik, en moet dit ander aspekte as die ekonomie, soos sosiale
en kulturele ontwikkeling, insluit. Dit word die beste in ’n beplande formaat bereik, met inagneming van
veranderende toestande, veral die “net-betyds”-kennisbehoeftes van die inligtingsamelewing.
• Enige vaardigheidsontwikkeling- en opleidingsprogram moet op ’n stewige intellektuele basis gelê word. Dit
beteken dat kritieke kennisstelsels soos wiskunde, tale, ens. bemeester moet word om sekere tegniese vaardighede
te verkry. Intellektuele bemeestering van ons kennisstelsels maak dit ook moontlik vir die samelewing om
verdere ontwikkelings, veral op tegnologiese gebied, te genereer.
Dit moet egter moontlik wees om te bepaal watter van ons programme noodsaaklik is om ons ontwikkelingsprogram af te
skop en ons in staat sal stel om sekere ontwikkelingstadiums oor te slaan. Hier sal dit prioriteitsontledings wees wat bepaal
wat verwerp moet word en wat beklemtoon moet word. In hierdie verband sal ons krities moet gaan kyk of ons moet
voortgaan om VKO en BOOV te verskaf soos wat ons nou doen, en of ons as regering dit moet voorsien. Byvoorbeeld, as
ons redeneer dat ’n sterk algemene opvoeding ’n voorvereiste vir die verkryging van verdere kennis en/of vaardighede is,
dan ontstaan die vraag vanselfsprekend of die huidige belegging in VKO en BOOV die vereiste opbrengste oplewer of sal
oplewer
2.6.1 Vroeëkindontwikkeling (VKO)
VKO word tans deur middel van ‘n verskeidenheid standplase voorsien deur die WKOD, die departemente van Gesondheid
en Maatskaplike Dienste en Armoedeverligting, sowel as die plaaslike regering. Onlangse gesprekke tussen hierdie
diensverskaffers het gelei tot die ontwikkeling van ‘n geïntegreerde verskaffingstelsel.
Hoewel onlangse (2004/5) navorsingsbevindings in die Verenigde Koninkryk daarop dui dat nie al die VKO-programme die
beoogde voordelige invloed het nie, veral as dit te vroeg aangepak word, is ons verbind tot die uitbreiding van die sektor,
in ooreenstemming met ons gemelde doel om menslike kapitaal van so ‘n vroeë ouderdom as moontlik te ontwikkel. Dit
sal ons in staat stel om ‘n kurrikulum van ‘n hoër gehalte te lewer, en om ons gehalteversekeringsinisiatiewe aan die een
kant te verbeter en om aan die ander kant te verseker dat moeders (gesinne) verantwoordelikheid vir die sosialisering van
hulle kinders neem.
Ons moet ons huidige leweringstelsels krities hersien om seker te maak dat hulle beide doelmatig en doeltreffend is. Ons
sal, as ‘n provinsie, die sektor in 2006 – 2008 uitbrei as deel van die UPWP deur die oprigting van meer standplase, die
voorsiening van addisionele leerondersteuningsmateriaal, die verbetering van die omstandighede van die VKO-praktisyns,
voorsiening van intensiewe opleiding van ongeveer 900 praktisyns op NKR-vlakke 1 – 4 en die hiersiening van die huidige
kurrikulum.
2.6.2 Basiese Onderrig en Opleiding aan Volwassenes (BOOV)
Op dieselfde trant moet ons die lewering van BOOV problematiseer. Hoewel BOOV grondwetlik voorgeskryf word, beteken
dit nie dat ons hierdie diens moet lewer soos wat tans die geval is nie. Hierdie sektor moet getransformeer word sodat dit
programme sal lewer wat diegene sal bevoordeel wat weens verskeie redes van die onderwysstelsel uitgesluit was. Ons
moet onder andere klem lê op toegang tot hierdie diens vir diegene wat uitgesluit was van enige vorm van formele, basiese
onderrig, terwyl ons ook voorsiening maak vir geleenthede vir herhalende matrikulante waar dit prakties moontlik is.
Gedurende 2006 sal ons ‘n intensiewe haalbaarheidstudie onderneem oor die lewering van BOOV in hierdie provinsie.
Hierdie studie sal onder andere kyk na die haalbaarheid van die oprigting van voltydse BOOV-sentra in teikengemeenskappe,
die hersiening van die huidige kurrikulum en die huidige versameling kursusse wat by bestaande sentra aangebied
word, die hersiening van die doeltreffendheid van huidige leweringsprogramme, en sal aanbevelings maak oor ‘n groter
betrokkenheid van die BOOV-NRO-sektor in die lewering en bestuur van BOOV in die provinsie. Hierdie studie wat lankal
reeds nodig was, sal verseker dat ons programme ooreenstem met die MEOS-voorstelle, en sal BOOV posisioneer as ‘n
sleutelrolspeler in die ontwikkeling van vaardighede in die provinsie.
’n Menslikekapitaal-ontwikkelingstrategie vir die Wes-Kaap 21