Commissie Cohen: deelrapport media - EenVandaag

Facebook en andere sociale netwerksites zijn zo ingericht dat uitnodigingen zich gewild en ongewild
snel kunnen verspreiden en vermenigvuldigen. In het overgrote deel van de gevallen levert dit geen
problemen op, denk aan normale verjaardagsfeestjes of andere onschuldige evenementen. Hier was
dat anders. Een week voor de 21e september begonnen de aanmeldingen van het Project X feest echt
hard te lopen. Op maandagavond 17 en dinsdagochtend 18 september was al een kritieke massa
bereikt van mensen die aangaven naar het feest te willen komen. Bij zo’n massa vindt een versnelling
in de mobilisatie plaats en gaat het ‘vanzelf’ lopen doordat steeds meer mensen meedoen en elkaar
aansteken. Toen vanaf de 18e september de massamedia er aandacht aan gingen besteden liep het
aantal nog sneller op. In Hoofdstuk 3 is echter uitvoerig betoogd dat dit niet in de eerste plaats door
de massamedia veroorzaakt werd. Het was een combinatie of interactie van Facebook mobilisatie,
fysieke mobilisatie van jongeren uit Noord Nederland en groeiende aandacht van de massamedia.
De volgende argumenten werden gegeven voor de niet-doorslaggevende rol van de massamedia:
De massamedia reageerden juist op een ontwikkeling binnen de sociale media
Er was al een kritieke massa bereikt op Facebook voor de avond van 18 september.
De massamedia hebben slechts drie dagen aandacht besteed aan Haren voor het gebeuren daar
plaatsvond. Op de dag zelf en erna hebben zij er meer aandacht aan besteed dan ervoor.
Er was een dip in de aanmeldingen op 20 september tijdens al die media-aandacht.
In onze survey geven de jongeren zelf aan dat de massamedia voor hen minder belangrijk waren.
Het is normaal dat aanmeldingen voor een evenement harder gaan lopen in de dagen vlak voor
dat evenement.
De kern van het probleem met sociale netwerksites en andere sociale media is dat er geen scheidslijn
meer is tussen interpersoonlijke of private communicatie en openbare of publieke communicatie. Dit
heeft al heel wat problemen gegeven voor een maatschappij waarin dat onderscheid traditioneel wel
belangrijk is.
Aanbevelingen
1. De sociale media en de sociale netwerksites in het bijzonder moeten de gebruikers meer
mogelijkheden bieden om een duidelijk onderscheid te maken tussen publiek en privaat. Dit
noemt men vaak de ‘privacy-settings’. De gebruikers moeten, in de eerste plaats door de
aanbieders (Facebook en anderen) beter voorgelicht worden over deze mogelijkheden en de
gevolgen van hun keuzen.
2. Bij uitnodigingen zou de standardinstelling Alleen genodigden moeten zijn, niet Vrienden of
Openbaar. Wanneer iemand toch een van deze twee laatste opties kiest, kan men
verantwoordelijk gehouden worden voor eventuele gevolgen die redelijkerwijs verwacht kunnen
worden. Of die gevolgen in het geval van Merthe voorzien hadden kunnen worden valt ernstig te
betwijfelen. Haar uitnodiging is ‘gekaapt’. In dit geval zijn eerder de ‘kapers’ verantwoordelijk.
3. De opkomst en het gebruik van de sociale media vormen een nieuw maatschappelijk
verschijnsel dat ook juridische consequenties zal hebben. Het ligt voor de hand dat op dit terrein
jurisprudentie tot stand zal komen, die daarna desgewenst omgezet kan worden in aangepaste
wetgeving.
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 120