Commissie Cohen: deelrapport media - EenVandaag

9.5 De rol van de massamedia
De massamedia hebben ‘Haren’ pas laat geagendeerd, namelijk drie dagen van te voren. Daarvoor
waren zij eerder terughoudend en afwachtend, sceptisch over de vraag of het iets zou worden. In die
drie dagen bleef de aandacht overigens beperkt tot redelijk weinig berichten en
programmaonderdelen. Alleen op de dag zelf werd er breed uitgepakt.
Uit de inhoudsanalyse blijkt dat de berichtgeving van de meeste massamedia overwegend neutraal
was. Dit gold vooral voor de dagbladen, de nieuwssites en de TV-journaals. Een belangrijke
observatie is dat de inhoud van hun berichtgeving eerder demobiliserend was dan mobiliserend. Er
zijn erg weinig zeer mobiliserende en zeer demobiliserende uitspraken gedaan in de genoemde
massamedia. Dit sluit overigens niet uit dat demobiliserende uitspraken in een artikel of programma
met veel positieve aandacht voor een bepaald onderwerp een mobiliserende uitwerking kunnen
hebben. Zoals de inmiddels klassieke demobiliserende uitspraak van burgemeester Bats: ‘Er is hier
geen feest’ die waarschijnlijk averechts gewerkt heeft.
In sommige FM radiozenders en in een enkel actualiteitenprogramma met deels satirische inhoud
was het karakter van de berichtgeving afwijkend. Hier werden nieuws en amusement zodanig met
elkaar vermengd en was de berichtgeving zo positief dat er een wervend karakter van uitging.
De inhoud van de berichtgeving van alle de massamedia bij elkaar genomen was licht positief
gestemd over Haren maar dit veranderde aan het eind van de dag zelf. Met uitzondering van een
aantal landelijke en plaatselijke FM radiozenders en een enkel actualiteitenprogramma met satirische
inhoud valt de massamedia dus weinig te verwijten.
Het optreden van de verslaggevers op de dag zelf is wel voor discussie vatbaar. Het blijkt een gevolg
van redactioneel beleid of zij daar meer of minder zichtbaar aanwezig waren. En door deze
zichtbaarheid mogelijk invloed hebben gehad op de daar aanwezige jongeren. De pure aanwezigheid
van de media ter plekke om te verslaan wat er gebeurde kan hen echter niet verweten worden.
Rapporteren hoeveel mensen er naar Haren kwamen op verschillende punten van de dag en wat de
stemming was behoorde juist tot hun primaire taak bij zo’n soort uniek evenement.
Aanbevelingen
1. Massamedia moeten zich bewust zijn van hun eigen rol en verantwoordelijkheid bij het
publiceren van nieuws uit de sociale media aangezien ze het vermogen hebben om een
evenement voor een veel breder publiek te agenderen, een zekere status te geven en daarmee
groter te maken dan het is. Wanneer er opgeroepen wordt voor een bepaald evenement dienen
zij zich af te vragen of zij zich voor heen karretje laten spannen. Zo werd de groeiende mediaaandacht
voor Haren op Facebook met gejuich ontvangen. Een onafhankelijke en gereserveerde
houding verdient de voorkeur in een tijd waarin zo gemakkelijk mediahypes ontstaan.
2. De manier waarop massamedia bij een samenscholing als in Haren het beste aanwezig kunnen
zijn moet onderdeel zijn van redactioneel beleid met betrekking tot reportages. Massamedia
moeten zich realiseren dat zij zelf onderdeel kunnen worden van de werkelijkheid die zij
verslaan.
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 121