De rol van gezondheidspromotie bij de aanpak van ongelijkheden ...

Toegang tot de gezondheidsdiensten
Aanbeveling
"Het verlagen van drempels en een betere toegang tot en gebruik van
doeltreffende diensten voor gezondheidszorg en preventie voor sociaal
achtergestelde en kwetsbare groepen (bv. kansarme migranten, jongeren en
kinderen, ouderen)"
Achtergrond
Bepaalde bevolkingsgroepen hebben niet dezelfde toegang tot de diensten voor gezondheidszorg en
preventie als het merendeel van de bevolking. In veel gevallen komt dit door taal- of culturele
belemmeringen, maar de oorzaak kan ook gelegen zijn in juridische of financiële problemen. Vaak
betreft het hier juist mensen die meer nood hebben aan gezondheidszorgen.
Gezondheidswerkers zijn zich al enige tijd bewust van de moeilijkheden die sommige groepen
ondervinden om toegang te krijgen tot de gezondheidszorg, om uit te vinden wat hun rechten zijn of
om meer te leren over preventie. Verbetering van de toegang is dan ook een zeer belangrijk punt
geworden in de EU-landen. Zorgverleners hebben deze problemen proberen op te lossen. Dit deden
ze door:
• dienstverlenend werk te verrichten ten behoeve van moeilijk te bereiken groepen
• de diensten in kansarme gebieden toegankelijker te maken
• de manier te veranderen waarop traditionele diensten worden verstrekt, zodat zij beter inspelen op
de behoeften van bepaalde groepen
• financiële bijstand te verlenen aan mensen die geen geld of ziekteverzekering hebben.
Een algemeen kenmerk van deze initiatieven is het gebruik van "tussenpersonen". Deze
tussenpersonen kunnen helpen om de afstand te verkleinen tussen deze doelgroepen en de diensten
of informatie die zij nodig hebben. Deze tussenpersonen zijn bijvoorbeeld tolken of "gelijken" die de
drempel voor toegang kunnen verlagen door uit te leggen "hoe het systeem werkt". Ze kunnen dit ook
doen door erop toe te zien dat het juiste type informatie op de juiste manier wordt verstrekt. Deze
“peers” zijn vaak heel belangrijk bij de bepaling, aanpassing en evaluatie van het succes van
initiatieven.
Dit soort dienstverleningsprojecten werd met succes benut om een aantal kwetsbare doelgroepen te
bereiken (zoals daklozen, werknemers in de seksindustrie of migranten) en om hun toegang tot de
gezondheidsdiensten te verbeteren. Migranten vormen een bijzondere prioritaire groep: migratie in al
haar vormen – binnen een land, naar een nieuw land of terug naar eigen land na een lange periode
van afwezigheid – kan op zich al een aanzienlijke impact op de gezondheid hebben. Wanneer
immigranten in Europa aankomen, worden velen van hen bovendien geconfronteerd met moeilijke
levensomstandigheden en met een moeizame toegang tot de gezondheidszorg.