De rol van gezondheidspromotie bij de aanpak van ongelijkheden ...

Een goed onderbouwde basis
Gezondheidseffectrapportage
Aanbeveling
"Het gebruik van gezondheidseffectrapportage aanmoedigen als doeltreffend
middel om ongelijkheden op het vlak van gezondheid aan te pakken"
Achtergrond
Effectrapportage wordt al enige tijd gezien als een belangrijk instrument van beleidsvorming. Een van
de eerste voorbeelden was de milieueffectrapportage, waarbij projecten en beleidslijnen op alle
beleidsterreinen eerst werden onderzocht op de verwachte effecten op het milieu. Ook sociale
effectbeoordeling komt veel voor.
Het E.U. Verdrag van Amsterdam stelt dat "bij de bepaling en de uitvoering van elk beleid en elk
optreden van de Gemeenschap een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid
wordt verzekerd". Gezondheidseffectbeoordeling van het beleid is een logisch instrument om erop toe
te zien dat deze verplichting van het Verdrag wordt nageleefd.
Het Europees Centrum voor Gezondheidsbeleid (ECHP) heeft gezondheidseffectrapportage
gedefinieerd als "een combinatie van procedures, methodes en instrumenten waarmee een beleid,
programma of project kan worden beoordeeld op zijn potentiële effecten op de gezondheid van een
bevolking, en de verspreiding van deze effecten binnen de bevolking". Dit laatste element is van
cruciaal belang voor de aanpak van ongelijkheden op het vlak van gezondheid. Het moet erop toezien
dat een beoordeling niet alleen gebaseerd wordt op de gezamenlijke impact van het beoordeelde
beleid voor de gezondheid van een bevolking, maar ook op de verspreiding van deze impact binnen
de bevolking in termen van geslacht, leeftijd, etnische achtergrond en sociaal-economische status.
Een gezondheidseffectrapportage moet daarom ook kijken naar de impact op de ongelijke
gezondheidssituatie. Dit gebeurt door het effect van het beleid en de maatregelen te bestuderen in
uiteenlopende groepen van de samenleving.
Het ECHP heeft nog andere belangrijke elementen geïdentificeerd die in de
gezondheidseffectrapportage ƒ zouden moeten worden opgenomen:
het in aanmerking nemen van aanwijzingen (“evidence”) voor de verwachte relaties tussen een
ƒ beleid, programma of project en de gezondheid van een bevolking;
het in aanmerking nemen van de meningen, ervaringen en verwachtingen van diegenen die met
ƒ het voorgestelde beleid, programma of project in aanraking kunnen komen;
verschaffing van meer vakkundig inzicht aan beleidsmakers en publiek aangaande de
ƒ gezondheidseffecten van het beleid, programma of project;
voorstellen voor aanpassingen/alternatieven om de positieve gevolgen voor de gezondheid zo
groot mogelijk te maken en de negatieve zo veel mogelijk te beperken.