De rol van gezondheidspromotie bij de aanpak van ongelijkheden ...

More documents

Recommendations

Info

Goede praktijkvoorbeelden FINLAND EN DE BALTISCHE STATEN Finland was het eerste land in Europa dat met een bevolkingsgericht onderzoek naar gezondheidsgerelateerd gedrag begon. Het Nationaal instituut voor volksgezondheid (KTL) startte in 1978 jaarlijkse onderzoeken voor de werkende bevolking en vervolgens in 1985 ook tweejaarlijkse onderzoeken voor gepensioneerden. Deze nationale stelsels leidden in de jaren ’90 tot de lancering van de Finbalt Health Monitor. Dit is een gezamenlijk systeem voor het monitoren van gezondheidsgerelateerd gedrag en aanverwante factoren onder de werkende bevolking van Estland, Letland en Litouwen. Het gebruik van het Finbalt-onderzoeksprotocol neemt sindsdien uitbreiding. Het Finse onderzoek naar de werkende bevolking (15-64 jaar) maakt gebruik van steekproeven at random van 5.000 personen. Deze personen worden per brief benaderd teneinde de gezondheidsbeleving, het gebruik van de gezondheidsdiensten, de gezondheidsgerelateerde levensstijl en de sociaal-demografische achtergrond van de Finnen te onderzoeken. Daarnaast wordt er ook onderzoek gedaan naar verschillende variabelen in de wijziging van gezondheidsgerelateerd gedrag naar aanleiding van leefstijlcampagnes. De onderzoeken houden vast aan een gestructureerde reeks vergelijkbare indicatoren en de bevragingsperiode valt steeds in dezelfde tijd van het jaar (voorjaar), met een respons van 70-80%. De verzamelde gegevens dienen vervolgens als basis voor • evaluatie en planning van gezondheidscampagnes en het nationaal gezondheidsbeleid • wetenschappelijk onderzoek naar trends en ongelijkheden • evaluatie van gemeenschapsactiviteiten op het vlak van gezondheidspromotie. Later werd er een gelijkaardig tweejaarlijks onderzoek opgezet voor gepensioneerden – oorspronkelijk in de leeftijd van 65-79 jaar, maar later werd deze groep uitgebreid tot 65-84 – met gestratifiëerde steekproeven van 300 mannen en vrouwen in elk van de leeftijdsgroepen van 5 jaar. De respons was hier groter dan bij de jongere respondenten. In samenwerking met het Fins Nationaal instituut voor volksgezondheid (KTL) werd in 1990 in Estland een gelijksoortig monitoringsysteem opgezet, naar het voorbeeld van het bovengenoemde Finse onderzoek onder de werkende bevolking. Litouwen sloot zich in 1994 bij het systeem aan en Letland volgde in 1998. Elk deelnemend land is verantwoordelijk voor de nationale gegevensverzameling en – analyse. Het Finse centrum coördineert de samenwerking tussen de nationale onderzoeksteams en is verantwoordelijk voor de vergelijkende analyse. De vragenlijsten werden met de post verstuurd en door de respondenten zelf ingevuld. Ondanks de culturele en sociaal-economische verschillen tussen de landen was dit systeem relatief eenvoudig over te dragen van het ene naar het andere land. Ook de respons was vrij hoog. Net als bij het Finse systeem kunnen de Finbalt-gegevens worden gebruikt om het gezondheidsbeleid te sturen en om wetenschappelijke vergelijkingen te maken van de levensstijlpatronen in de betrokken landen. Ook is er in de Baltische staten een onderzoeksprotocol dat wordt gebruikt voor tweejaarlijkse onderzoeken. Dit bevat de meeste punten uit het Finse onderzoek, maar biedt tevens mogelijkheden om op basis van de plaatselijke noden extra vragen toe te voegen. Zo worden bijvoorbeeld sociaaleconomische informatie (jaren onderwijs en type werk) en gegevens betreffende lengte en gewicht van de respondent gecombineerd met vragen over de gezondheidssituatie (inclusief geestelijke gezondheid en mondhygiëne), gebruik van gezondheidsdiensten (bijv. bezoeken aan de huisarts), rookgedrag, eetgewoonten, alcoholgebruik, lichamelijke activiteit en veiligheid in het verkeer. Vragen betreffende de mening van de respondent over gezondheid en gezondheidsbeleid zijn optioneel. Dit geldt ook voor vragen over voornemens en inspanningen ten aanzien van gedragswijzigingen en blootstelling aan interventies betreffende gezondheidsbevordering, die vooral veel belangstelling kregen in de rooksectie. Recentelijk heeft een vrij groot aantal Europese landen meegewerkt aan het proces om de Finbalt Health Monitor bruikbaar te maken voor alle Europese en andere landen.
Contact persoon : Antti Uutela, PH.D. Prof. Laboratory Director, Head Health Education Research Unit Department of Epidemiology and Health Promotion Mannerheimintie 166 FIN- 00300 Helsinki Finland E.mail: antti.uutela@ktl.fi NEDERLAND Het Permanent Onderzoek naar de Leefsituatie (POLS) is een omvangrijk doorlopend onderzoek naar verschillende aspecten van de leefsituatie in Nederland. Dit onderzoek betreft gezondheid, arbeidsomstandigheden, leefsituatie, veiligheid, rechtsbescherming en vrijetijdsbesteding. Het onderzoek omvat een basisvragenlijst en verschillende modules over specifieke onderwerpen. Deze modules zijn gebaseerd op reeds bestaande onderzoeken. De integratie van deze onderzoeken in 1997 resulteerde in een aanzienlijke hoeveelheid vervlochten gegevens over bijna alle aspecten van gezondheid en welzijn. Alle deelnemers ontvangen de basisvragenlijst. De vragenlijsten die betrekking hebben op de verschillende modules zijn voor een deel van deze bredere groep bestemd. De basisvragenlijst omvat achtergrondinformatie en algemene kenmerken van de leefsituatie. De in deze vragenlijst gebruikte indicatoren voor de sociaal-economische situatie zijn: onderwijsniveau, werk, ziektekostenverzekering, gezinsinkomen, materiële eigendommen, etnische groep, geografisch gebied, mate van verstedelijking en kenmerken van de buurt. De eerste en voor dit onderzoek belangrijkste module heeft betrekking op "gezondheid en arbeid". Hierin wordt getracht een gedetailleerd beeld te geven van gezondheidssituatie en handicaps, medicijnengebruik en geneeskundige verzorging, leefstijl, inclusief preventief gedrag, maatschappelijke ondersteuning en arbeidsomstandigheden (werk in ploegendienst, lawaai, stank, gevaar, lichamelijke inspanning, eentonigheid, arbeidsvreugde). Een tweede module houdt zich bezig met "jongeren", die worden gedefinieerd als 12- tot 30-jarigen. Hierin worden aspecten van de leefsituatie gemeten die met name relevant zijn voor deze leeftijdsgroep. Dit zijn seksualiteit, kleine criminaliteit, riskante gewoonten, schoolbeleving, opvoedingsklimaat thuis, problemen met ouders en de leeftijd waarop zij uit huis gaan. De module over “participatie” bevat gegevens over gevoelens van (on)veiligheid, politiediensten en maatschappelijke participatie. Ook zijn er modules over vrijetijdsbesteding, recht en criminaliteit en (natuurlijke) omgeving. Een afzonderlijke module over de leefsituatie tracht hiervan een index te berekenen die is gebaseerd op woonsituatie, leefomgeving, werkomgeving en sociale relaties. Contact persoon: Joop Ten Dam Netherlands Institute for Health Promotion and Disease Presention (NIGZ) P.O. Box 500 3440 AM Woerden Nederland E.mail: Jtendam@nigz.nl Tel. :+31 348 437 600 ou 631 Fax. :+31 348 437 666 ZWEDEN Het Zweedse Onderzoek naar levensomstandigheden (Undersökningen av Levnadsförhällanden (ULF)) wordt sinds 1975 elk jaar door het Zweedse Departement van Welzijn en Sociale Statistieken uitgevoerd via een nationale steekproef van 16- tot 84-jarigen.
Page 1 and 2: De rol van gezondheidspromotie bij
Page 3 and 4: Definities "Gezondheid is meer dan
Page 5 and 6: Een goed onderbouwde basis- Evaluat
Page 7 and 8: Goede praktijkvoorbeelden VERENIGD
Page 9 and 10: Beleidsontwikkeling -- Integratie v
Page 11 and 12: gemeenschapswerkers, evenals een op
Page 13 and 14: ƒ reeds uitwerking begon te hebben
Page 15 and 16: Naast dit geografisch accent is een
Page 17 and 18: Toegang tot de gezondheidsdiensten
Page 19 and 20: België Tel. : +32 2 558 88 10 Fax.
Page 21: Een goed onderbouwde basis Monitori
Page 26 and 27: Een goed onderbouwde basis Gezondhe
Page 28 and 29: Een goed onderbouwde basis Evaluati
Page 30 and 31: het overnemen van dit project door
Page 32: Voor meer informatie kunt u zich to

De rol van gezondheidspromotie bij de aanpak van ongelijkheden ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?