Jaarverslag 2010

schatting wordt afgedekt. Vastgoedbeleggingen in het Britse pond die qua karakter dicht tegen
vastrentende waarden aanliggen (meer inkomen dan total return georiënteerd) worden ook afgedekt.
Kredietrisco
Kredietrisico, ook wel tegenpartijrisico genoemd, is onder meer het risico dat de uitgever van een
obligatie niet meer aan zijn betalingsverplichting kan voldoen. Het afgelopen jaar heeft (weer)
aangetoond dat het daarbij niet alleen om bedrijven, maar ook om overheden gaat.
Beleggingsrichtlijnen die zoveel mogelijk spreiding bevorderen over kredietwaardigheid (ratings) en
sommige ratings uitsluiten in de portefeuille, moeten dit risico beperken.
Liquiditeitsrisco
Het liquiditeitsrisico is het risico dat het Pensioenfonds op enig moment onvoldoende liquide
middelen heeft om aan de lopende verplichtingen te voldoen. Onder normale omstandigheden is dit
risico niet aanwezig. Maar omdat zich ook niet normale marktomstandigheden kunnen voordoen,
waarbij er geen normale prijsvorming meer is en markten feitelijk ‘opdrogen’, is dit één van de
risico’s die extra aandacht heeft van het Bestuur. Dit risico wordt gemitigeerd door periodiek
stresstesten uit te voeren en te allen tijde een afdoende hoeveelheid zeer courante beleggingen aan te
houden.
Concentratierisico
Pensioenfondsen lopen concentratierisico als een adequate spreiding van beleggingen ontbreekt. Dit
risico wordt gemitigeerd door diversificatie van de beleggingen op operationeel en tactisch niveau.
Verzekeringstechnisch risico
Het verzekeringstechnisch risico is het risico dat de demografische ontwikkeling van het
deelnemersbestand afwijkt van de veronderstellingen waarop de voorziening pensioenverplichtingen
en de gedempte premie zijn gebaseerd. Het belangrijkste risico is dat de deelnemers langer leven dan
is verondersteld waardoor de voorziening pensioenverplichtingen te laag is vastgesteld.
Om het risico te beheersen monitort het Bestuur jaarlijks in hoeverre het daadwerkelijke aantal
overlijdensgevallen overeenkomt met het aantal dat op basis van de gehanteerde veronderstellingen
verwacht mocht worden. Tevens wordt bekeken in hoeverre de toename van de levensverwachting van
de deelnemers aan het Pensioenfonds overeenkomt met de in de voorziening pensioenverplichtingen
opgenomen toename van de levensverwachting. Bij het vaststellen van de voorziening
pensioenverplichtingen is reeds rekening gehouden dat deelnemers in de toekomst langer gaan leven.
Aangezien er onzekerheid bestaat over de toekomstige toename van de levensverwachting heeft het
Bestuur ultimo 2009 de voorziening onzekerheid sterftetrend getroffen. Deze voorziening onzekerheid
sterftetrend bedroeg ultimo 2009 1,7 procent van de voorziening pensioenverlichtingen. Ultimo 2010
heeft het Bestuur deze voorziening onzekerheid sterftetrend verhoogd naar 3,6 procent van de
voorziening pensioenverplichtingen.
Operationeel risico
De operationele risico’s bij de uitvoering van het beleid zijn divers en betreffen onder andere risico’s
van ineffectief toezicht, onvoldoende functiescheiding, fraude, systeemgebreken, systeeminterrupties,
inadequate procedures en onvolledige of onjuiste bepalingen in contracten waardoor financiële en
reputatieschade kan ontstaan.
De processen en activiteiten zijn gedetailleerd beschreven. De risico’s zijn door het Bestuur, SPN en
SAMCo geïdentificeerd en worden door diverse controlemaatregelen gemitigeerd. Geen enkel systeem
kan echter alle risico’s volledig uitsluiten.
Vereist eigen vermogen
Het vereist eigen vermogen is het vermogen dat bovenop de voorziening pensioenverplichtingen nodig
is, zodat de kans dat er binnen één jaar onvoldoende middelen zijn om de voorziening
pensioenverplichtingen te dekken minder is dan 2,5 procent. Het vereist eigen vermogen is berekend
met het standaardmodel van DNB, waarbij het Pensioenfonds enkele aanpassingen heeft aangebracht
omdat het standaardmodel leidt tot uitkomsten die niet 100% overeenkomen met het risicoprofiel van
het Pensioenfonds (zie verder pagina 52).
Jaarverslag 2010 Stichting Shell Pensioenfonds 16