Parmenides binnen de linguistic turn - Filosofie.info

waarvan hij dacht dat hij de betekenis kon vastleggen. De gedachte dat woorden geen
instrumenten in handen van de mens zijn verwoordt Heidegger als volgt:
“De taal spreekt. De mens spreekt, inzoverre hij aan de taal beantwoordt.” 46
Niet de mens is de gebruiker van woorden, maar als hij spreekt is hij al aangesproken
door taal. Taal is niet van mensen, maar taal als de horizon van betekenis stuurt het
menselijk spreken. Deze taal spreekt als de prosodie van onze menselijke taal. 47 Het
volgende voorbeeld kan dit duidelijk maken. Wanneer je iets wilt zeggen, kan het
gebeuren dat je even niet op het woord kan komen. Dit zoeken van een woord is niet
hetzelfde als het zoeken van een speld in een hooiberg. Die ligt immers ergens klaar. Met
woorden is dat niet zo. Een woord valt je in - of niet. Als het woord je invalt, weet je pas
wat je wilde zeggen. Dit voorbeeld laat zien, dat we woorden gebruiken om iets te
zeggen, maar daarin moeten we maar afwachten of het juiste woord tot ons komt. Als
zodanig zijn woorden niet het product van het menselijk denken:
“De eenheid van een taalsynthese is nooit of te nimmer het product ervan, maar
stuurt haar tevoren, om zelf als zodanig van zich blijk te geven.” 48
Dit wordt duidelijk in Plato’s Theaetetus. Doordat Theaetetus en Theodorus de naam
vonden voor vierkantsgetallen, verschenen verschillende dingen in een bepaald licht.
Maar dat is niet iets dat door hen wordt bewerkstelligd. Als Theaetetus en Theodorus het
vele onder één noemer brengen, worden ze van te voren al gestuurd door een eenheid die
dankzij het woord verschijnt: ‘Het eigenaardige van de taal als onthullingsoperator:
alleen wanneer ik al verzameld geraakt ben valt er voor mij iets te verzamelen of te
verenigen.’ 49
46 Heidegger, Unterwegs zur Sprache, p. 30: “Die Sprache spricht. Der mensch spricht, insofern er der
Sprache entspricht.”
47 Oudemans, EF, p. 254: “De prosodie is ritme, toonhoogte, accent en frasering. In deze eigenlijke
prosodie, die niet zangerig is, spelen identificatie en scheiding zich af.”
48 Oudemans, Wat is waar?, p. 49
49 Oudemans, Wat is waar?, p. 51
20