Maatschappelijk verslag 2008 - Surplus Groep

Jaardocument Surplus 2008Maatschappelijk verslagDecember 2009Jaardocument Surplus 2008 1 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

1 Uitgangspunten van de verslaggevingSurplus ligt op koers. Ondanks moeilijke tijden voor de sector Thuiszorg, heeft onzeorganisatie als geheel een redelijk goed jaar gekend. Er is gewerkt aan een krachtige,samenhangende organisatie, in het belang van onze klanten.Surplus heeft in 2008 de ruimte genomen om de uitgezette strategische koers verder in te vullen. Alledivisies van Surplus zijn volop in beweging. De vraag naar onze dienstverlening neemt nog steeds toeen onze medewerkers hebben er plezier in om klanten te voorzien van arrangementen op maat. Dekwaliteit van onze dienstverlening wordt hoog gewaardeerd, zo blijkt uit reacties van klanten enbehaalde kwaliteitscertificaten.In dit maatschappelijk verslag als onderdeel van het jaardocument 2008 doen we verslag over deactiviteiten van Surplus in het jaar 2008.Surplus is een overkoepelende stichting waartoe op 31 december 2008 de volgendedochterstichtingen behoren: Circonflex, stichting voor zorg en wonen, de Markenlanden, stichting voorthuiszorg, Zorgkruispunt de Werve in Breda, Surplus Welzijn, Surplus Holding BV. De Surplus HoldingBV bezit een meerderheidsbelang in Zorgcentra Surplus BV, Surplus Kinderopvang BV, departiculiere thuiszorgorganisatie De Zorgverlener in Tilburg, en participeert in Nuevo BV, NuevoThuiszorg BV, Nuevo West-Brabant BV en Nuevo Vastgoed BV. Surplus heeft een zusterstichting metde naam Veron, een toegelaten instelling voor woningbouw. Met ingang van 1 januari 2008 zijn ook deaan elkaar gelieerde stichtingen Causa Nostrae Laetitiae en Vredenbergh zorg en wonen (verdergenoemd Vredenbergh) en de eveneens gelieerde welzijnsstichtingen jeugd- en jongerenwerk Blitz,jeugd- en jongerenwerk Made en stichting ’t Honk Lage Zwaluwe toegetreden. Dezewelzijnsstichtingen zijn inmiddels gefuseerd met de welzijnsstichtingen de Markenlanden Welzijn,Vertizontaal, Merites, Stichting Welzijn Etten-Leur en Plusbus Halderberge gefuseerd tot SurplusWelzijn.De moederstichting ondersteunt en houdt toezicht op het bestuur van haar dochterstichtingen enbepaalt het beleid en de strategie van het concern. De dochterstichtingen zijn aparte rechtspersonenmet, binnen het kader van Surplus, eigen doelstellingen en activiteiten.Het doel van Surplus is om enerzijds de positie van de dochters te versterken en anderzijds ominnovatieve samenwerking en ketenzorg te stimuleren en te initiëren.Het maatschappelijk verslag is tot stand gekomen door middel van interviews met de Raad vanBestuur en met directies van de regio’s en divisies van Surplus. De kwantitatieve gegevens volgen uitde ingevulde tabellen van het jaardocument.Jaardocument Surplus 2008 3 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

2 Profiel van de organisatie2.1 Algemene identificatiegegevensIn onderstaande tabel zijn de algemene identificatiegegevens van Surplus opgenomen.Naam verslagleggende rechtspersoon SurplusAdres Kasteelweg 4Postcode4761 BNPlaatsZevenbergenTelefoonnummer 0168-350500Identificatienummer(s) NZa Stichting de Markenlanden: 650-3449Stichting Circonflex: 650-8246Stichting Zorgkruispunt de Werve: 650-1084De Zorgverlener BV: 650-3330Nummer Kamer van Koophandel 20104837E-mailadresinfo@surpluszorg.nlInternetpaginawww.surpluszorg.nl2.2 Structuur van het concernJuridische structuur en besturingsmodelIn het organogram van Surplus op de volgende pagina’s staat de juridische structuur van Surplusuitgewerkt. Op de eerste pagina staat de juridische structuur waarin alleen is uitgegaan van deSurplus onderdelen waar bestuurlijke zeggenschap geldt. In de daaropvolgende pagina staat dejuridische structuur inclusief deelnemingen opgenomen. Daarbij willen we het volgende opmerken:1. Stichting Surplus is de stichting waarover in dit jaardocument geconsolideerd verslag wordtgedaan. Surplus kent een aantal dochterstichtingen. De Stichting wordt bestuurd door eenRaad van Bestuur. Deze bestond op 31 december 2008 uit twee personen. Op de activiteitenvan de stichting wordt toezicht gehouden door een Raad van Toezicht.2. Dochterstichting Circonflex biedt verpleeghuiszorg, verzorgingshuiszorg en extramurale zorgendienstverlening.3. Dochterstichting de Markenlanden kende voorheen drie sectoren: de sector thuiszorg, desector welzijn en de sector kinderopvang. De activiteiten van de sector kinderopvang zijn in2007 overgedragen aan Surplus Kinderopvang BV. De sector welzijn is per 1 januari 2008juridisch afgesplitst van de Markenlanden.4. In 2008 zijn de volgende welzijnsstichtingen gefuseerd tot Surplus Welzijn: PlusbusHalderberge, de Markenlanden Welzijn, Vertizontaal, Merites, Stichting Welzijn Etten-Leur,Blitz, jeugd- en jongerenwerk Made en ’t Honk Lage Zwaluwe.5. Dochterstichting Zorgkruispunt de Werve bestaat uit een zorgkruispunt met intramuraleplaatsen en extramurale diensten.6. Stichting Surplus is de enige aandeelhouder van de Surplus Holding BV. Er bestaat eenvolledige personele unie tussen de Raad van Bestuur van de Stichting Surplus en de Raadvan Bestuur van Surplus Holding BV. Het toezicht op de Surplus Holding BV wordtuitgeoefend door een Raad van Commissarissen, die uit dezelfde personen bestaat als deRaad van Toezicht van de Stichting Surplus.7. Surplus Holding BV heeft 100% van de aandelen van Zorgcentra Surplus BV. De activiteitenin deze BV zijn overgedragen aan een huisartsenpraktijk in Terheijden, ter voorbereiding vande realisatie van een gezondheidscentrum.8. Surplus Holding BV heeft 100% van de aandelen van Surplus Kinderopvang BV. SurplusHolding BV voert daarmee tevens het bestuur over deze organisatie.Jaardocument Surplus 2008 4 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

Juridische structuur Surplus; zeggenschapsverhoudingen31 december 2008Stichting SurplusCirconflex De Markenlanden De WerveSurplus WelzijnVredenberghSurplus Holdingwonen en zorgBVSurplusZorgcentra BVDe ZorgverlenerBVSurplusKinderopvang BVStichting SurplusKinderopvangJaardocument Surplus 2008 6 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

Juridische structuur Surplus, inclusief deelnemingen31 december 2008Stichting SurplusCirconflex De Markenlanden De WerveSurplus WelzijnVredenberghSurplus Holdingwonen en zorgBV40%Nuevo BV40%Nuevo West-Brabant BV40%Nuevo ThuiszorgBV40%Nuevo VastgoedBVSurplusZorgcentra BVDe ZorgverlenerBVSurplusKinderopvang BVStichting SurplusKinderopvangJaardocument Surplus 2008 7 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

ToelatingenCirconflexDe verpleeghuizen van Circonflex hebben een toelating in het kader van de AWBZ voor de functieshuishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende begeleiding,activerende begeleiding, behandeling en verblijf. De grondslag voor verblijf is somatische en/ofpsychogeriatrische zorg. De intramurale capaciteit is vastgesteld op 223 verpleeghuisplaatsen.De meeste capaciteit is ondergebracht op de locatie Sancta Maria in Zevenbergen: 194 bedden,waarvan 20 bedden zijn ondergebracht op afdeling de Brug bij het Amphia Ziekenhuis, locatieLangendijk te Breda. Deze afdeling is tijdelijk ingericht, omdat een deel van verpleeghuis SanctaMaria als gevolg van een brand ontruimd moest worden. Hierover wordt verderop in het verslag meerover gemeld. Daarnaast is er een verpleegunit met 15 verpleeghuisbedden ondergebracht inverzorgingshuis Mauritshof, in afwachting van de realisatie van de nieuw te bouwenverpleeghuisdependance Fendertshof te Fijnaart. Daarnaast is in 2008 het nieuwe verpleeghuisAntonius Abt opgeleverd. Deze biedt plaats aan 70 personen.De zeven verzorgingshuizen van Circonflex hebben een toelating in het kader van de AWBZ voor defuncties huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende begeleidingen verblijf. De grondslag voor verblijf is eveneens somatische en/of psychogeriatrische zorg. Inonderstaande tabel is per verzorgingshuis de toegelaten intramurale capaciteit opgenomen. In 2008 isde capaciteit van Antonius Abt verhoogd van 25 naar 43 bij de gereedkoming van de nieuwbouw inseptember 2008.Voor zowel de verpleeghuis- als de verzorgingshuislocaties geldt dat als gevolg van bouwactiviteitende capaciteit niet overal optimaal benut kan worden.Toegelaten intramurale capaciteit verzorgingshuizen Circonflex op 31 december 2008Naam verzorgingshuis Plaats Toegelaten capaciteitHuize Zevenbergen Zevenbergen 70De Westhoek Zevenbergen 73St. Martinus Zevenbergschen Hoek 25De Ganshoek Lage Zwaluwe 60Antonius Abt Terheijden 42Mauritshof Klundert 59Fendertshof Fijnaart 35De WerveZorgkruispunt de Werve heeft een toelating in het kader van de AWBZ voor de functies huishoudelijkeverzorging, persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende begeleiding en verblijf. De grondslagvoor verblijf is somatische en/of psychogeriatrische zorg. De toegelaten intramurale capaciteitbedraagt 51 plaatsen.Vredenbergh zorg en wonenZorgresidentie Vredenbergh heeft een toelating in het kader van de AWBZ voor de functieshuishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende begeleiding en verblijf.De grondslag voor verblijf is somatische en/of psychogeriatrische zorg. De toegelaten intramuralecapaciteit bedraagt 48 plaatsen.Jaardocument Surplus 2008 8 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

De Markenlanden ThuiszorgDe sector thuiszorg van de Markenlanden heeft een toelating in het kader van de AWBZ voor defuncties persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende begeleiding en activerende begeleiding.De Markenlanden richt zich op de doelgroepen chronisch zieken, hulpbehoevende ouderen, mensenmet een beperking en mensen met een psychiatrische aandoening (in samenwerking met de GGZ).Surplus WelzijnSurplus welzijn heeft in het kader van de subsidieafspraken van de Wet op de MaatschappelijkeOndersteuning (Wmo) met zeven gemeenten productieafspraken gemaakt en doelen geformuleerd.Surplus KinderopvangIn tegenstelling tot de andere onderdelen van Surplus is er bij de sector kinderopvang geen sprakevan toelatingen of subsidieafspraken. De sector kinderopvang kent momenteel 9 locaties in 7 kernen.Alle locaties hebben zowel een kinderdagverblijf voor kinderen van 0 tot 4 jaar en een buitenschoolseopvang voor kinderen van 4 tot 13 jaar. Daarnaast biedt Surplus Kinderopvang gastouderopvang enmet een aantal scholen zijn afspraken gemaakt ten behoeve van de tussenschoolse opvang.De ZorgverlenerDe Zorgverlener heeft een toelating in het kader van de AWBZ voor de functies persoonlijkeverzorging, verpleging, ondersteunende begeleiding en activerende begeleiding.MedezeggenschapsstructuurNa de verkiezingen in september 2008 is de nieuwe Centrale Ondernemingsraad (COR) van Surplusgeïnstalleerd. Hierin is Surplus Zorg vertegenwoordigd met 4 zetels, Welzijn met 2 zetels,Kinderopvang met 1 zetel en Vredenbergh met 1 zetel. Zorgkruispunt de Werve is welvertegenwoordigd in de OR Zorg, maar heeft nog geen vertegenwoordiging in de COR. Deverschillende divisies van Surplus kennen elk een eigen OR.De Centrale Cliëntenraad Surplus (CCS) vertegenwoordigt de cliënten van Surplus Zorg en SurplusWelzijn. In 2008 hebben de cliëntenraden en de Raad van Bestuur zich gebogen over een nieuwemedezeggenschapsstructuur. Dat is noodzakelijk gezien de groei van de organisatie en hettoenemend aantal extramurale cliënten. Uitgangspunt is dat de medezeggenschap lokaal verankerdmoet zijn. Bij Surplus Zorg heeft ieder verzorgingshuis of verpleeghuis een lokale raad, waarbijgestreefd wordt naar één of twee extramurale leden. Bij Surplus Welzijn wordt gewerkt metcliëntenpanels. De nieuwe structuur wordt in 2009 bekrachtigd met een convenant tussen de Raadvan Bestuur en de cliëntenraden. Daarna worden nieuwe leden geworven, zodat zorg en welzijnevenredig vertegenwoordigd zijn in de CCS. Surplus Kinderopvang heeft een eigenmedezeggenschapsstructuur op basis van de wet Kinderopvang.Jaardocument Surplus 2008 9 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

2.3 Kerngegevens2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typeringSurplus richt zich op 55-plussers met (combinaties van) producten op het terrein van wonen, welzijnen zorg. De onderdelen welzijn en zorg bieden daarnaast ook producten aan voor volwassenen. Desectoren welzijn en kinderopvang richten zich bovendien op kinderen en jongeren van 0 tot 23 jaar.De verschillende dochterstichtingen bieden de volgende activiteiten:Circonflex:Intramurale verpleeghuiszorg: reactivering, somatische en psychogeriatrische zorg(specialismen: palliatieve terminale zorg, CVA-ketenzorg, gerontopsychiatrie, Korsakovpatiënten)Dagbehandeling psychogeriatrie en somatiekIntramurale verzorgingshuiszorgAanvullende verpleeghuiszorg in verzorgingshuisKortdurend verblijfDagverzorgingExtramurale verzorgingExtramurale verzorging extraExtramurale verplegingExtramurale verpleging extraBegeleidingAdvies, instructie en voorlichting (AIV)Geriatrisch centrumExtramurale behandelingen (fysiotherapie, ergotherapie, logopedist en diëtetiek)Zorgkruispunt de Werve: Intramurale verpleeghuiszorg Intramurale verzorgingshuiszorg Aanvullende verpleeghuiszorg in verzorgingshuis Kortdurend verblijf Extramurale verzorgingVredenbergh Intramurale verzorgingshuiszorg Kortdurend verblijf Extramurale verzorging Serviceappartementen Comfort- en gemaksdienstenJaardocument Surplus 2008 10 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

De Markenlanden Thuiszorg: Huishoudelijke verzorging 1 Huishoudelijke verzorging 2 Persoonlijke verzorging Persoonlijke verzorging extra Verpleging Verpleging extra Activerende thuiszorg Ondersteunende begeleiding Ondersteunende begeleiding extra Dagverzorging VervoerSurplus WelzijnAgogische begeleiding en ondersteuning: ambulant en accommodatiegericht jongerenwerk,straathoekwerk, overlastbestrijding (SET), alternatieve strafafdoening (Halt),opvoedingsondersteuning, sociaal cultureel werk, peuterwerk, opbouwwerk/buurtwerk(samenlevingsopbouw en leefbaarheidprojecten), sociale activering/werkintegratie (SnW).maatschappelijk werk (algemeen maatschappelijk werk, schoolgericht maatschappelijk werk,schuldhulpverlening, sociaal raadsliedenwerk, groepswerk en cursussen)ouderenwerk (alarmering, maaltijden, klussendienst, ouderenadviseurs, Meer Bewegen voorOuderen (MbvO), vervoer en beheer drie Pluspunten)Facilitaire dienstverlening (o.a. reproservice, materialenservice, financieel-administratievedienstverlening, beheer en schoonmaak welzijnsaccommodaties)Deelname aan netwerken, samenwerkingsverbanden, overlegvormen; signalering;bemiddeling.Surplus Kinderopvang: kinderdagverblijven voor kinderen van 0 tot 4 jaar locaties voor buitenschoolse opvang voor kinderen van 4 tot 13 jaar tussenschoolse opvang gastouderbureau organisatie kinderfeestjesDe Zorgverlener: Huishoudelijke verzorging Persoonlijke verzorging Persoonlijke verzorging extra Verpleging Verpleging extra Advies, instructie en voorlichting (AIV) Begeleiding Begeleiding extraJaardocument Surplus 2008 11 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengstenKerngegevens verpleging en verzorgingIn onderstaande tabel staan de kerngegevens van Surplus ten aanzien van productie en capaciteit,personeel en bedrijfsopbrengsten.Kerngegevens productie, capaciteit, personeel en opbrengstenKerngegevensAantal/bedragPatiënten/cliënten/productie/capaciteitAantal intramurale cliënten in 2008 624Aantal feitelijke intramurale plaatsen op 31 december 2008 742Aantal extramurale cliënten exclusief cliënten dagactiviteiten op 31 december 2008 1.818Aantal cliënten dagactiviteiten op 31 december 2008 399Aantal uren extramurale productie in 2008 305.339Aantal intramurale verzorgingsdagen in 2008 148.526Aantal intramurale verpleegdagen in 2008 86.414PersoneelAantal personeelsleden in loondienst op 31 december 2008 2.078Aantal FTE personeelsleden in loondienst op 31 december 2008 1.638BedrijfsopbrengstenTotaal bedrijfsopbrengsten in 2008 € 91.270.154Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten € 51.851.518Waarvan overige bedrijfsopbrengsten € 39.418.6362.3.3 WerkgebiedenSurplus en haar dochters bieden AWBZ-zorg in de zorgkantoorregio’s West- en Midden-Brabant.Daarnaast biedt Surplus ook zorg in het kader van de basis ziektekostenverzekering (oaparamedische zorg).Bij de komst van de Wmo namen de dochters van Surplus in 2007 deel aan aanbestedingstrajecten bijvrijwel alle gemeenten in West- en Midden-Brabant. De contracten zijn in 2007 afgesloten voor 2 jaar.Het werkgebied van Surplus omvatte in 2008 de gemeenten: Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergenop Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen,Woensdrecht en Zundert in West-Brabant en de gemeenten Dongen, Gilze-Rijen, Goirle,Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Oosterhout, Tilburg en Waalwijk in Midden-Brabant.2.4 BelanghebbendenSurplus heeft de afgelopen jaren steeds gezocht naar partners die ons aanvullen en versterken, omzo de juiste ketens te vormen. Na jaren van groei heeft Surplus nu bijna de gewenste schaalgroottebereikt. In 2008 hebben we een beperkt aantal gesprekken gevoerd met nieuwesamenwerkingspartners.Samenwerking WELMet Woonstichting Etten-Leur hebben we in 2008 de intentie tot samenwerking uitgesproken. Samenverwachten we beter tegemoet te komen aan de vragen van onze klanten. Het gaat dan omcombinaties van wonen, welzijn en zorg of wonen in combinatie met welzijn en kinderopvang.Samenwerking ElisabethOm onze expertiserol op het gebied van verpleeghuiszorg verder uit te bouwen, zijn we eensamenwerking aangegaan met Stichting Elisabeth, een instelling voor wonen en zorg. Elisabeth teltdrie verpleeglocaties in Breda en omstreken.Jaardocument Surplus 2008 12 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

Divisie ComfortOp 1 januari 2008 zijn we gestart met de nieuwe divisie Surplus Comfort. Deze divisie richt zich op hethogere segment: senioren die behoefte hebben aan luxe woonvormen en comfortdiensten. In dezedivisie gaan we particuliere dienstverlening en serviceappartementen onderbrengen. Een start isgemaakt door de bestuurlijke fusie met Vredenbergh Zorg en Wonen begin 2008.Overleg met externe stakeholdersVanuit verschillende managementniveaus vindt structureel en ad hoc overleg plaats met externestakeholders als zorgkantoor, gemeenten, cliëntenorganisaties en collega-aanbieders van zorg enwelzijn.Jaardocument Surplus 2008 13 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

Samenstelling Raad van Toezicht/Raad van Commissarissen op 31 december 2008Naam Functie NevenfunctiesE.D. Boer√Voorzitter Lid Raad van Toezicht StichtingRuwaard van Puttenziekenhuis inSpijkenisse Voorzitter Raad van Toezicht StichtingAmsterdam thuiszorg (tot 1 juli 2008) Lid Raad van Toezicht StichtingHuisartsenlaboratorium (SHL) in EttenLeur Lid Raad van Toezicht SenL-zorg teRoosendaal Voorzitter Raad van Toezicht GGZWestelijk Noord Brabant te Halsteren Voorzitter Bestuur Stichtingonderzoeksinstituut Tympaan te DenHaag Lid Bestuur Stichting De Honingraad teBreda Voorzitter Raad van ToezichtMevr. A. in ‘t Veld – Blonk√H.A.M. Claessen√Mevr. H.A.M. de Jong-Mertens√Vice-voorzitterLidwoningstichting Veron Lid klachten geschillencommissie WVS(Werkvoorzieningschap) Roosendaal(tot 1 maart 2008) Commissie Rhenus België – Nederland Lid Raad van Toezicht woningstichtingVerongeen Commissaris Busbedrijf De Jong Tours voorzitter bestuurscommissieVredenbergh Vice-voorzitter van het parochiebestuurH. Willibrordus, Teteringen Lid Raad van Toezicht woningstichtingVeronMr. Drs. L.A.L.M. Sturm Lid Voorzitter Raad van Toezicht SBC Commissaris onroerend goedvennootschap Amsterdam Lid bestuur eigenaarsstichtingaannemersbedrijf Bestuur directiepensioenlichamenR.H. AugusteijnJ.W.E. de WijsLid op voordrachtcliëntenradenLid op voordrachtondernemingsradengeenJaardocument Surplus 2008 16 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

3.2 BedrijfsvoeringHet concern Surplus is te kenmerken als een holding, met daaronder de dochterstichtingen met eenoverwegend eigenstandige begroting en exploitatie. De dochters worden aangestuurd door directiesmet gedecentraliseerde bevoegdheden binnen de kaders van het vastgestelde concernbeleid. Hetkenmerk en het besturingsmodel van de organisatie moet de grote mate van flexibiliteit endientengevolge de ondernemingskracht blijven. Dit is niet alleen in het belang van de organisatie,maar dient eveneens het belang van onze cliënten en onze medewerkers. In 2008 hebben devolgende ontwikkelingen invloed gehad op de bedrijfsvoering.Strategische koersDe strategische koers die Surplus in 2007 vaststelde, is grotendeels geïmplementeerd. Uitgangspuntis dat Surplus zich richt op twee ketens: de keten ‘wonen, welzijn en zorg’ en de keten ‘jeugd’. Dezeketenstrategie vraagt om kruisbestuiving tussen onze divisies, die in 2008 al op diverse plaatsen zijnzichtbaar werd.OrganisatiestructuurAls gevolg van onze nieuwe koers hebben we de organisatiestructuur gewijzigd, een gigantischeoperatie die alle bedrijfsonderdelen raakte. De divisie Zorg bestaat sinds 1 januari 2008 uit vier regio’svoor wonen, zorg en welzijn, aangestuurd door twee regiodirecteuren. Daardoor wordt hetgemakkelijker om ketens met elkaar te verbinden. Ook hebben we een divisie Surplus Welzijningericht met drie regio’s waarbinnen een integraal pakket wordt aangeboden. Deze divisie is per 1 juli2008 ontstaan uit een fusie van zeven welzijnsstichtingen. Surplus Kinderopvang is een aparte BVgeworden. De ontwikkeling van de divisie Support hebben we vanwege de bezuinigingen stopgezet.Reorganisatie ThuiszorgWat ons zorgen baarde in 2008 waren de ontwikkelingen in de thuiszorg en met name de lage Wmotarievenvoor huishoudelijke verzorging. Een fors tekort op de thuiszorg eind 2007 was aanleiding vooreen reorganisatie. Om de overhead te verminderen, hebben we het aantal leidinggevenden in dethuiszorg met de helft moeten terugbrengen. Inmiddels is een groot deel van de leidinggevendenelders binnen Surplus geplaatst. Ook de planners zijn herplaatst. Met deze en tal van anderemaatregelen hebben we de tekorten tot een gewenst niveau kunnen terugdringen. We realiseren onsechter dat we veel van onze medewerkers hebben gevraagd. De reorganisatie heeft voor veel onrustgezorgd, die ook in 2009 nog voelbaar is.Huishoudelijke verzorgingOndanks de financiële problemen in de thuiszorg, hebben we eind 2008 besloten door te gaan methuishoudelijke verzorging. Dit besluit past binnen onze strategie om de volledige keten te willenbieden op het terrein van wonen, zorg en welzijn. Uiteraard is het wel van belang dat de tarievenkostendekkend zijn. Dit zal nog moeten blijken uit de nieuwe aanbestedingen in 2009. Het doet onsgoed dat de gemeenten Moerdijk en Breda hebben aangegeven dat zij kiezen voor kwaliteit encontinuïteit en daarbij passende tarieven. We hopen dat meer gemeenten zullen inzien dat we metelkaar een maatschappelijk vangnet moeten creëren voor de meest kwetsbare doelgroepen en datprijs niet het enige criterium kan zijn.ZZPSurplus Zorg heeft de invoering van de Zorgzwaartepakketten voor cliënten (ZZP) goed doorlopen.Twee keer per jaar bekijken we of de geboden zorg nog past binnen het geïndiceerdeZorgzwaartepakket. Wat ons financieel parten speelt is de verminderde capaciteit van onze locaties.Door de bouwtrajecten kunnen we de capaciteit op een aantal locaties niet ten volle benutten.Brand verpleeghuisDe brand in verpleeghuis Sancta Maria op 11 mei 2008 heeft een enorme impact gehad op decliënten en medewerkers van Surplus Zorg. Met man en macht hebben medewerkers en hulpdienstenzich ingezet om alle 166 cliënten te evacueren en elders onder te brengen. Gelukkig zijn er geenpersoonlijke ongelukken gebeurd. We zijn veel dank verschuldigd aan de locaties en instellingen dieondersteuning boden. De nasleep van de brand heeft veel energie gekost, maar we hebben er ookvan geleerd. Deze leerpunten zullen we o.a. meenemen in de nieuwbouw van Sancta Maria. Ookhebben we onze ervaringen overgedragen aan collega-zorginstellingen in het land.Jaardocument Surplus 2008 17 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

3.3 CliëntenraadCentrale cliëntenraadDe Centrale Cliëntenraad Surplus (CCS) bestaat sinds 11 juli 2006. De CCS houdt zich bezig metSurplusbrede onderwerpen, zoals financieel, strategisch beleid en benoemingen.De CCS bestaat uit 9 personen, waarvan één als onafhankelijk voorzitter. De leden zijn representatiefvoor de cliëntenpopulatie. Zij vertegenwoordigen de cliënten van Surplus Zorg en Surplus Welzijn. Dedivisie Surplus Kinderopvang heeft een eigen medezeggenschapsstructuur op basis van de wetKinderopvang.In 2008 hebben de cliëntenraden en de Raad van Bestuur zich gebogen over een nieuwemedezeggenschapsstructuur. Dat is noodzakelijk gezien de groei van de organisatie en hettoenemend aantal extramurale cliënten. Uitgangspunt is dat de medezeggenschap lokaal verankerdmoet zijn. De verantwoordelijkheden worden daarom zo laag mogelijk neergelegd. Bij Surplus Zorgheeft ieder verzorgingshuis of verpleeghuis een lokale raad, waarbij gestreefd wordt naar 1 of 2extramurale leden. Bij Surplus Welzijn wordt gewerkt met cliëntenpanels. De nieuwe structuur wordt in2009 bekrachtigd met een convenant tussen de Raad van Bestuur en de cliëntenraden. Daarnaworden nieuwe leden geworven, zodat zorg en welzijn evenredig vertegenwoordigd zijn in de CCS.De Wmo-problematiek in de thuiszorg liep als een rode draad door het verslagjaar. Uit bezorgdheidover de gemeentelijke aanbestedingen, heeft de CCS contact gelegd met lokalebelangenorganisaties, waaronder ouderenbonden en wmo-platforms. Met een brandbrief is aandachtvoor de situatie gevraagd. Op dit moment zijn we met diverse belangenorganisaties in gesprekhierover. Verder heeft de CCS positief advies uitgebracht over de FOBO- en de MIP-procedure tervoorkoming van fouten, ongevallen en incidenten.De kosten die de cliëntenraden maken voor de uitoefening van hun taken, worden vergoed doorSurplus. De CCS wordt ondersteund door een stafmedewerker en bestuurssecretaresse van Surplus.Ook stelt Surplus vergaderruimte beschikbaar. De CCS wordt voorzien van mondelinge en schriftelijkeinformatie door de Raad van Bestuur.In 2008 waren er enkele wisselingen binnen de CCS. De secretaris, de heer Vermunt, is vertrokken enopgevolgd door de heer Van Schaik. Er is momenteel een vacature voor de functie van vicevoorzitter.Samenstelling centrale cliëntenraad Surplus op 31 december 2008NaamFunctieH. Dudok VoorzitterG. van Schaik SecretarisW. Ansems LidH. van Nunen LidMevrouw J. Rijndorp-BrasLidR. Ros LidMevrouw A. MeijersLidE. Tienkamp LidJaardocument Surplus 2008 18 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

4 Beleid, inspanningen en prestaties4.1 MeerjarenbeleidOp 1 januari 2002 is Surplus opgericht als koepelorganisatie van Circonflex, stichting voor zorg enwonen en de Markenlanden, stichting voor thuiszorg, welzijn en kinderopvang. Beide organisatiesbleven zelfstandige rechtspersonen, maar kwamen onder de aansturing van één Raad van Toezichten één Raad van Bestuur. Volgens ditzelfde principe zijn de afgelopen jaren diversedochterstichtingen bij Surplus aangesloten. In de afgelopen jaren hebben we waargenomen dat desamenwerking tussen verschillende afdelingen en sectoren zich steeds verder ontwikkeld heeft, zowelop projectbasis als via integratietrajecten voor ondersteunende afdelingen. Mede daardoor is de wensontstaan om te komen tot één Surplus organisatie. Ook de nieuwe dochters zoeken versterking enmeerwaarde binnen Surplus en de verwachting is dat deze meerwaarde beter te realiseren is vanuiteen geïntegreerde organisatie.Om die reden is Surplus in 2006 gestart met een strategie, marketing en structuurtraject. Dit heeftgeleid tot een nieuwe strategische koers voor Surplus, die in april 2007 is vastgesteld. Dezedocumenten vormen de kaders voor de ontwerpcriteria voor een nieuwe organisatiestructuur voorSurplus, die in 2007 nader uitgewerkt en vanaf 1 januari 2008 geïmplementeerd is.Onderstaand worden allereerst de missie en visie van Surplus beschreven en vervolgens dehoofdpunten uit de analyse. Op basis hiervan is de toekomststrategie voor de komende jarenbenoemd en de gevolgen voor de organisatiestructuur die in 2008 zichtbaar werden.Missie en visie SurplusSurplus richt zich op inwoners van West- en Midden-Brabant die ondersteuning wensen op het gebiedvan zorg, wonen, welzijn en kinderopvang. Surplus heeft aandacht voor iedere klant, met extraaandacht voor de kwetsbaren in de samenleving. We richten ons op het welbevinden van mensen,ook in relatie tot hun sociale omgeving. Surplus doet haar werk zodanig, dat mensen de regie overhun leven kunnen blijven voeren, rekening houdend met individuele mogelijkheden. Surplus isvraaggericht, flexibel, werkt deskundig, professioneel en waar nodig multidisciplinair.De missie wordt uitgewerkt in de volgende uitgangspunten: De klant staat centraal. Surplus werkt vraaggericht en biedt haar zorg-, hulp en dienstverlening in een vertrouwdeomgeving. De medewerkers van Surplus bieden kwaliteit en professionaliteit. In samenwerking en op eigen initiatief een maatschappelijk doelstelling realiseren.AnalyseUit de analyse blijkt dat Surplus goede kansen heeft, maar dat keuzes expliciet moeten wordengemaakt. Surplus dient een koers uit te zetten in lijn met de klantpreferenties en de zorgvraag,passend in de veranderende externe omgeving.Surplus heeft goede relaties in haar verzorgingsgebied, een essentiële randvoorwaarde voorcontinuïteit. De dienstverlening van Surplus wordt goed gewaardeerd door klanten. Surplus is echterniet herkenbaar voor haar klanten en feitelijk inzicht in behoeften (dienstverlening en service) enkeuzecriteria van doelgroepen en verwijzers ontbreken.Uit demografische gegevens blijkt dat de vraag naar Surplusdienstverlening naar verwachting in dekomende jaren toeneemt.De volgende externe trends zijn relevant bij de keuze van de toekomstige koers:Jaardocument Surplus 2008 19 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

vergrijzing en toenemende hulpvraag naar vernieuwende concepten voor wonen, welzijn enzorg;vraag naar zorg neemt toe;vraag naar nieuwe diensten en producten (op maat) neemt toe (zorgvernieuwing);instroom wordt steeds meer afhankelijk van poortwachters;snel toenemende marktwerking leidt tot concurrentie- en prijsdruk;financiële risico’s worden groter.UitgangspuntenMet de bevindingen van de interne en externe analyse zijn uitgangspunten benoemd als houvast voorde strategische oriëntatie en de (her)inrichting van de organisatie: een kompas voor de toekomst.Deze uitgangspunten zijn als volgt samengevat:focus op wonen, welzijn en zorg in een eenduidig werkgebied;klantgericht en herkenbaar organiseren van de ketenzorg;marktgerichte focus verankeren in de organisatie;meten van effectiviteit en delen van kennis als basis voor innovatie;strategie bepalend voor portfolio en ketenontwikkeling;investeren in interne sturing, communicatie en eenheid in beleid;efficiency en effectiviteit speerpunten voor sturing van Surplus;leidraad is samenhang in de organisatie, leidend tot concurrentievoordeel, samenwerking enstrategische controle.ToekomststrategieDe strategie van Surplus is gericht op verdere uitbouw van de organisatie tot een sterke regionalepartner. Surplus is een klantenpartner die zich organiseert in een keten voor wonen, welzijn en zorgen een keten voor jeugd. Door de integrale benadering van dienstverlening vorm te geven in ketenstracht Surplus cliënten servicegericht te bedienen en hen hun leven te laten leven zoals zij dat zelfverkiezen.Surplus ontwikkelt zich tot een sterke regionale partner door: organiseren van een sluitende keten voor wonen, welzijn en zorg en de keten voor jeugd; onderscheiden van een primair en een secundair werkgebied; lokaal verder verankeren van de organisatie; realiseren van forse groei tot 2010; primair positioneren als klantenpartner; het voeren van de naam Surplus door middel van het serviceconcept.KetenvormingDe essentie van de toekomststrategie is dat Surplus zich gaat focussen op twee ketens: een keten‘wonen, welzijn en zorg’ en een keten ‘jeugd’. Surplus blijft een regionale organisatie met een primairepositionering als klantenpartner in West- en Midden-Brabant.MerkwaardenAansluitend op deze strategie hebben we in 2008 de merkwaarden van Surplus vastgesteld: dichtbij,actief en persoonlijk. Deze merkwaarden zullen de leidraad vormen voor ons handelen, onzecommunicatie-uitingen en onze huisstijl. We kiezen ervoor om Surplus als één merk te positioneren inde markt.Gevolgen organisatiestructuur in 2008Als gevolg van onze nieuwe koers hebben we de organisatiestructuur gekanteld, een gigantischeoperatie die alle bedrijfsonderdelen raakte. Ons werkgebied –West- en Midden-Brabant- bestaat sinds1 januari 2008 uit vier regio’s voor wonen, zorg en welzijn, elk aangestuurd door één regiomanager.Daardoor wordt het gemakkelijker om ketens met elkaar te verbinden en heeft de klant nu éénJaardocument Surplus 2008 20 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

aanspreekpunt. Ook hebben we een divisie Surplus Welzijn ingericht. Deze divisie is per 1 juli 2008ontstaan uit een fusie van zeven welzijnsstichtingen. Surplus Kinderopvang is een aparte BVgeworden. De ontwikkeling van de divisie Support hebben we vanwege de bezuinigingen stopgezet.Particuliere woonvormenIn onze missie staat dat Surplus er wil zijn voor alle inwoners van West- en Midden-Brabant, dus ookvoor senioren in het hogere segment. Dat betekent dat we binnen onze nieuwe divisie Comfort gaanstarten met het ontwikkelen van particuliere appartementen (tot 180m2) en diverse comfortdiensten.Het rendement dat we hiermee behalen, willen we investeren in de meer kwetsbare doelgroepenbinnen Surplus. Om de financiële risico’s te beperken, ontwikkelen we dergelijke projecten samen metpartners op het gebied van wonen.4.2 Algemeen beleidIn 2008 heeft Surplus expliciet gewerkt aan de volgende doelstellingen.Doelstelling: bieden van deskundige extramurale verzorging, verpleging, begeleiding enbehandelingSurplus Zorg (te weten De Markenlanden, de Werve, de Zorgverlener en Circonflex) biedt extramuralezorg bij mensen thuis. Bijvoorbeeld bij de bewoners van de (aanleun)woningen rondom een Pluspuntof verzorgingshuis, maar ook bij andere senioren in het dorp. Sinds begin 2005 is de vraag naar deze‘extramurale zorg’ bijna verdriedubbeld. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de toenemendevergrijzing in de plattelandsgebieden en de grotere bekendheid van het aanbod.Sinds 2008 kunnen klanten van Surplus Zorg in hun eigen regio terecht met al hun zorgvragen. Of hetnu gaat om thuiszorg, intramurale zorg, wonen, service of welzijn, Surplus kan al deze dienstenaanbieden. Er is nu per regio één aansturing. De integratie tussen de zorgdiensten vordert gestaag.Vooral in de regio’s waar thuiszorgteams vanuit de verzorgingshuizen werken, zien we dat er alsvanzelf samenhang ontstaat omdat medewerkers dichter bij elkaar zitten. De stap om gezamenlijk ietsop te zetten, zoals een bereikbaarheidsdienst, is dan vlug gemaakt.De eerstelijnsbehandeling breidt zich al jaren verder uit. In 2008 heeft de provincie subsidie verstrektaan Surplus Zorg om een ambulant geriatrisch spreekuur op te zetten. Thuiswonende ouderenkunnen hier terecht voor multidisciplinair onderzoek. Het spreekuur is zeer laagdrempelig, omdat hetonderzoek plaatsvindt bij de oudere thuis of bij de huisarts. Op deze manier kunnen lichamelijke ofcognitieve problemen vroegtijdig worden gesignaleerd en krijgt de oudere advies op maat.Doelstelling: dagverzorging en dagbehandeling afstemmen op de behoefte van de doelgroepSurplus Zorg biedt op vrijwel alle plaatsen in haar werkgebied dagverzorging en dagbehandeling aan.Het is bedoeld voor thuiswonende ouderen die overdag extra hulp of behandeling nodig hebben.Daardoor kan de cliënt langer thuis blijven wonen en worden de mantelzorgers ontzien. Surplus Zorgprobeert het aanbod zo goed mogelijk af te stemmen op de belevingswereld van de doelgroep. Eenvoorbeeld hiervan is zorgboerderij De Poolse Dreef in Terheijden, die in mei 2008 werd geopend. Ookhier wordt dagverzorging en dagbehandeling aangeboden. Het is een uniek concept waarin ouderenelkaar ontmoeten en deelnemen aan allerlei activiteiten in een landelijke omgeving. Juist dienatuurlijke omgeving, waarin men kan tuinieren, wandelen in het groen en dieren verzorgen, spreektouderen uit de plattelandsgebieden erg aan.Het is jammer dat de producten dagverzorging en dagbehandeling de laatste tijd minder wordengeïndiceerd, vanwege bezuinigingen van de overheid. We rekenen erop dat deze diensten over enigetijd onder de Wmo worden voortgezet, net als de functie van dementieconsulent, die ook al langer zijnwaarde bewijst.Jaardocument Surplus 2008 21 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

is een actief verenigingsleven op touw gezet, dat helemaal is afgestemd op de behoeften van debewoners.Doelstelling: onze diensten aanbieden in het kader van de WmoSurplus is sinds 2007 dienstverlener in het kader van de Wmo. Dat doen we voor 23 gemeenten inons werkgebied. Onze ambitie is om op lokaal niveau een breed en samenhangend aanbod tecreëren voor de inwoners van de gemeenten. Die taak hebben we zeer voortvarend opgepakt vanuitSurplus Zorg en Surplus Welzijn. De beide divisies van Surplus zoeken bovendien samen actief naarkansen om nieuwe producten te ontwikkelen op het snijvlak van welzijn en thuiszorg, waardoorouderen langer thuis blijven wonen. Dan denken we bijvoorbeeld aan ondersteunende en activerendebegeleiding.Wat ons zorgen baarde in 2008 waren de (financiële) ontwikkelingen in de thuiszorg en met name delage Wmo-tarieven voor huishoudelijke verzorging. Een fors tekort op de thuiszorg eind 2007 wasaanleiding voor een reorganisatie. Om de overhead te verminderen, hebben we het aantalleidinggevenden in de thuiszorg met de helft moeten terugbrengen. Inmiddels is een groot deel van deleidinggevenden elders geplaatst, in een functie als teamleider thuiszorg of binnen Surplus Welzijn.Ook de planners zijn herplaatst. Met deze en tal van andere maatregelen hebben we de tekorten toteen gewenst niveau kunnen terugdringen. We realiseren ons echter dat we veel van onzemedewerkers hebben gevraagd. De reorganisatie heeft voor veel onrust gezorgd, die ook in 2009 nogvoelbaar is.Ondanks de financiële problemen in de thuiszorg, hebben we eind 2008 besloten door te gaan methuishoudelijke verzorging. Dit besluit past binnen onze strategie om de volledige keten te willenbieden op het terrein van wonen, zorg en welzijn. Uiteraard is het wel van belang dat de tarievenkostendekkend zijn. Dit zal nog moeten blijken uit de nieuwe aanbestedingen in 2009. Het doet onsgoed dat de gemeenten Moerdijk en Breda hebben aangegeven dat zij hun tarieven gaan verhogen.We hopen dat meer gemeenten zullen inzien dat we met elkaar een maatschappelijk vangnet moetencreëren voor de meest kwetsbare doelgroepen en dat prijs niet het enige criterium kan zijn.Doelstelling: expertisecentrum ontwikkelenIn 2007 zijn plannen ontwikkeld om vanuit Surplus Zorg een expertisecentrum op te richten, waar allekennis rondom ziektebeelden gebundeld wordt. Het expertisecentrum zal actief zijn op het gebied vanscholing, advisering, ketenzorg, onderzoek en innovatie. De aanwezige expertise is beschikbaar voorklanten en zorgverleners binnen Surplus én daarbuiten. De ontwikkeling van het expertisecentrum isin 2008 enigszins vertraagd. Als gevolg van de grote brand in verpleeghuis Sancta Maria hebben weonze ambities even moeten bijstellen. Het geplande onderzoek is afgezegd. Wel hebben we diversescholingen verzorgd aan instellingen buiten Surplus, o.a. op het gebied van palliatieve zorg enreligiebeleving. Verder mochten we de Ina Roerdink-prijs in ontvangst nemen voor hetmultidimensionele pijnprotocol dat we hebben ontwikkeld.Doelstelling: samenwerking met ziekenhuizen verbeterenSurplus werkt samen met drie ziekenhuizen in de regio. Het is een speerpunt van Surplus om derelatie met ziekenhuizen te verstevigen, in het belang van cliënten. Als gevolg van de brand in SanctaMaria hebben we noodgedwongen een verpleegafdeling moeten onderbrengen in hetAmphiaziekenhuis in Breda (locatie Langendijk). Dit heeft de samenwerking met hetAmphiaziekenhuis echter een positieve impuls gegeven. Specialisten lopen gemakkelijker evenbinnen en dat komt de cliëntenzorg en afstemming rond de cliënt ten goede.Jaardocument Surplus 2008 23 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

4.3 Algemeen kwaliteitsbeleidDoelstelling: invoering van het HKZ-kwaliteitssysteem binnen SurplusHet kwaliteitsbewustzijn heeft een hoge vlucht genomen binnen Surplus. Dat blijkt bijvoorbeeld uit hetHKZ-certificaat waarover bijna alle divisies van Surplus beschikken. Toch is dit voor ons geen redenom achterover te leunen. Surplus ziet HKZ-certificering niet als doel op zich, maar als kroon op deinspanningen die onze organisatie verricht om zichzelf te blijven verbeteren. Door bezig te zijn metcertificering is in onze organisatie een scherp bewustzijn ontstaan dat kwaliteit een continu proces is,waarmee je eigenlijk nooit klaar bent. Dat besef heeft geleid tot tal van verbeterprojecten waarmeeonze medewerkers aan de slag zijn gegaan.Tot 2008 hadden de thuiszorg en de intramurale zorg hun eigen kwaliteitsteam. In 2008 hebben wedeze kwaliteitsfunctionarissen samengevoegd en één centraal kwaliteitsteam voor Surplus Zorgopgericht. Van hieruit worden alle zorgregio’s ondersteund op het gebied van kwaliteit. Ook wordtsinds kort gewerkt met één digitaal documentenbeheersysteem: Protos. In 2008 zijn we ook gestartmet het integreren van de interne en externe auditteams van de drie regio’s. Dit traject wordt in 2009afgerond.De thuiszorg wist in 2008 het HKZ-certificaat te behouden, een enorme prestatie gezien dereorganisatieperikelen. De medewerkers toonden een grote betrokkenheid bij de audits. Deverbeterpunten die naar voren kwamen, zijn opgenomen in de planning- en controlcyclus. Demeldingsbereidheid ten aanzien van MIP en FONA moet hoger worden. Het auditteam heeftgeconstateerd dat de loyaliteit en betrokkenheid onder de medewerkers groot is. Ook de intramuralezorg wist het certificaat te behouden.4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten/cliënten:4.4.1 Prestaties verantwoorde zorgIn 2008 hebben we de branchenormen voor Verantwoorde Zorg geïntegreerd in onskwaliteitssysteem. Een interne ‘meetweek’ heeft geleid tot tal van verbeteracties. Zo hebben we onsbeleid rond vrijheidsbeperkende interventies herzien. Dat betekent dat we vrijheidsbeperking inprincipe niet toepassen, tenzij het echt niet anders kan. In 2009 zullen onze medewerkers op ditterrein worden geschoold.In 2007 nam Surplus Zorg deel aan de Benchmark VVT (Verpleging, Verzorging, Thuiszorg). Deresultaten zijn bekend gemaakt in 2008 en de verbeterpunten zijn opgenomen in de jaarplannen.Binnen regio 1 en 2 zijn in 2008 diverse cliënttevredenheidsonderzoeken afgenomen. Deze gavenwaardevolle informatie waarmee de betreffende locaties aan de slag zijn gegaan. Regio 3 heeft -volgens planning- geen onderzoek gedaan.4.4.2 KlachtenOp dit moment hanteert elke dochterstichting haar eigen wijze van klachtenbehandeling. In 2008 ishard gewerkt aan de integratie van het beleid klachtenopvang en -behandeling binnen Surplus. Ditheeft geleid tot één gezamenlijk beleid, uitgewerkt in een reglement dat vanaf 1 januari 2009 geldtvoor alle dienstverlening van Surplus.Jaardocument Surplus 2008 24 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

CirconflexCirconflex, Stichting voor Zorg en Wonen te Zevenbergen, heeft een klachtenreglement en een eigenklachtencommissie. In 2004 is Stichting St.Elisabeth uit Roosendaal aangesloten bij deKlachtencommissie Circonflex en in 2006 Stichting In Caritate eveneens uit Roosendaal. Cliëntenworden op de hoogte gesteld van de klachtenregeling en de wijze van klachtenbehandeling via hetinformatieboekje dat ze ontvangen na aanmelding en door een vaste vermelding in het cliëntenblad(verschijnt 4 keer per jaar). Circonflex heeft een onafhankelijke klachtenfunctionaris. Deklachtencommissie heeft een onafhankelijk voorzitter.Bij de klachtencommissie is in het afgelopen verslagjaar één klacht ingediend door een familielid vaneen bewoner van een verzorgingshuis van Circonflex. Conform het klachtenreglement heeft deklachtencommissie geverifieerd of de bewoner het familielid hiervoor een machtiging wilde verlenen.Aangezien dit niet het geval was, is de klacht niet door de klachtencommissie in behandelinggenomen.Verder heeft de klachtencommissie begin 2008 een klacht afgerond die eind 2007 was ingediendnamens een bewoner van Stichting St. Elisabeth. De klacht is (deels) gegrond verklaard, voor watbetreft het onvoldoende toezicht in de huiskamer en de wijze waarop met toiletteren is omgegaan. Deklachtencommissie heeft de aanbeveling gedaan om het toezicht in de huiskamer op een somatischeverpleegafdeling te protocolleren. De directie van St. Elisabeth heeft dit advies overgenomen.In het verslagjaar heeft de klachtenfunctionaris bemiddeld naar aanleiding van de volgendeonderwerpen: verpleging en verzorging, dragen van burgerkleding, familieruzie, overplaatsing nabrand, internetverbinding, e-mail verbinding, waskosten.Verder zijn bij Circonflex enkele klachten binnengekomen die door de organisatie zelf naartevredenheid zijn afgehandeld.De MarkenlandenDe Markenlanden is aangesloten bij een Regionale Klachtencommissie. Er zijn in totaal 34 klachtengeregistreerd afkomstig van cliënten en 4 afkomstig van medewerkers. De meeste klachten haddenbetrekking op de planning en de communicatie. Eén klacht werd behandeld door deklachtencommissie. In alle gevallen kon de klacht worden opgelost door bemiddeling van deleidinggevende of het rayonhoofd.De WerveDe Werve is aangesloten bij een Regionale (BOPZ) Klachtencommissie. In 2008 zijn er bij de Wervegeen klachten ingediend bij de Regionale Klachtencommissie waar de Werve bij aangesloten is diebetrekking hebben op de Werve. Cliënten worden bij de start van de zorgverlening geïnformeerd overde mogelijkheden tot en de wijze van klachtenbehandeling.De ZorgverlenerDe Zorgverlener heeft een eigen klachtencommissie met een onafhankelijke voorzitter. De werkwijzevan de klachtencommissie en de klachtenprocedure zijn vastgelegd in een klachtenreglement.Cliënten worden bij aanvang zorg schriftelijk geïnformeerd over de klachtenprocedure. In 2008 zijn ergeen klachten ingediend.VredenberghOok Vredenbergh kent een eigen klachten- en geschillencommissie met een onafhankelijk voorzitter.In 2008 zijn geen klachten ingediend bij die klachtencommissie. Ook buiten de klachtencommissie omzijn geen klachten behandeld. De klachten- en geschillenregeling is in 2008 zowel via het kwartaalbladvan Vredenbergh als via de voor- en najaarsvergadering voor de bewoners extra onder de aandachtgebracht.Jaardocument Surplus 2008 25 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

4.4.3 ToegankelijkheidDoelstelling: het zorgaanbod is goed bereikbaarDe locaties van Surplus zijn telefonisch goed bereikbaar en geografisch centraal gesitueerd in dekernen waarin Surplus actief is. Door de bouwactiviteiten op enkele locaties was debereikbaarheid/parkeergelegenheid soms tijdelijk wat minder goed. Hierover is wel goedgecommuniceerd met de betrokkenen.Doelstelling: het zorgaanbod is in voldoende mate beschikbaarEr waren geen of korte wachtlijsten in 2008 voor de intramurale en extramurale zorg. Voor de nieuwewoonlocatie Antonius Abt in Terheijden is veel belangstelling. De verwachting is dat hiervoor eenwachtlijst zal ontstaan in 2009.Doelstelling: voorbereiden van een pilot ‘klantenservicebureau’, waardoor het aanbod vanSurplus nog toegankelijker en laagdrempeliger wordt.Surplus profileert zich als klantenpartner. Dit betekent dat we goede relaties proberen op te bouwenmet onze klanten om uitgaande van de vraag het beste arrangement voor de klant samen te stellen.Daarom zijn we lokaal gevestigd en begeven we ons in lokale netwerken. In 2006 is Surplus gestartmet het inrichten van een klantenservicebureau voor Surplus. Dit is in 2007 van start gegaan als pilotvoor de thuiszorg, maar de verdere ontwikkeling werd in 2008 stopgezet vanwege de financiëleproblemen in de thuiszorg. In 2009 hopen we hiermee verder te kunnen. Een medewerker vanSurplus is bezig met een promotie-onderzoek naar het thema ‘toegang tot de zorg’.4.4.4 VeiligheidInformatiebeveiligingInformatie- en communicatietechnologie vervult een alsmaar belangrijker rol in het kader van debeheersing van de organisatie. De veranderende eisen aan de dienstverlening binnen de zorg en deintroductie van marktwerking vraagt om veranderingen in de vastlegging en verwerking vanproductiegegevens. Deze veranderingen zullen ondermeer leiden tot een verdere automatisering vande administratieve processen, alsmede tot verdergaande informatisering. Dit in het kader van detoenemende behoefte aan stuurinformatie en aan betrouwbare verantwoordingen.Om de continuïteit en de betrouwbaarheid van de gegevensverwerking te waarborgen heeft Surplusdiverse beveiligingsmaatregelen getroffen.ArbobeleidHet arbobeleid van Surplus is gebaseerd op de kadernotitie Arbo Beleid Surplus. Doelstelling is hetontwikkelen en onderhouden van het arbobeleid voor Surplus op een dusdanige wijze, dat wordtvoldaan aan de wettelijke eisen voor een gezonde en veilige werkomgeving.De arbocommissie Surplus speelt een centrale rol in het ontwikkelen en onderhouden van het arbobeleid binnen Surplus. De arbocommissie wordt gevormd door medewerkers vanuit zowel Circonflexals de Markenlanden met een speciale expertise.Jaardocument Surplus 2008 26 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

De input voor de Arbo commissie komt vanuit diverse bronnen:- Rapportages Risico Inventarisatie en Evaluatie (R,I&E)- Meldingen Incidenten Personeel (MIP), Arbo/Fona meldingen- Rapporten van de preventiemedewerkers- Informatie vanuit de bedrijfsarts- Medewerkertevredenheid onderzoeken- Rapporten van de arbeidsinspectie- Jaar SMT (sociaal medisch team) en verzoeken leidinggevenden/sectoren- VGWM commissies en ondernemingsraden- Ziekteverzuimcijfers- Jaarverslag vertrouwenspersonen- Rapportage klachtencommissieJaarlijks wordt door de arbocommissie een arbojaarplanning opgesteld. Deze jaarplanning maaktonderdeel uit van de jaarplanning van de afdeling Personeel, Organisatie en Opleidingen en wordtgoedgekeurd door de Raad van Bestuur.BHV-plan CirconflexCirconflex heeft voor alle intramurale locaties een bedrijfshulpverleningsplan dat is opgesteld omvoldoende voorbereid te zijn op ongevallen en calamiteiten zoals het uitbreken van een brand. In hetplan is uitgewerkt hoe het verlenen van eerste hulp, het bestrijden van brand, het alarmeren enevacueren van personen en het samenwerken met hulpverleningsorganisaties dient plaats te vinden.Ook de bedrijfshulpverleningsorganisatie, inclusief taken en bevoegdheden van betrokkenen zijn inhet bedrijfshulpverleningsplan beschreven.Wettelijke uitgangspunten zijn ondermeer de Arbowet en de Wet Milieubeheer. De doelstellingen vandit bedrijfshulpverleningsplan zijn, in volgorde van prioriteit, de volgende:A. beschermen van mensen, alsmede het redden van mensen binnen het bedrijf;B. het zoveel mogelijk beperken van directe economische schade ten gevolgen van een calamiteit,binnen het bedrijf;C. zo snel mogelijk indammen en beheersen van de gevolgen van een calamiteit in het bedrijf.Het BHV-plan is op 11 mei 2008 noodgedwongen in de praktijk getoetst doordat er brand uitbrak inverpleeghuis Sancta Maria. Als gevolg van de brand en met name de daardoor ontstanerookontwikkeling, zijn alle op dat moment aanwezige bewoners (166 personen) geëvacueerd door hetaanwezige personeel met behulp van professionele hulpdiensten en een groot aantal spontaantoegestroomde medewerkers, vrijwilligers, familieleden en omstanders. De evacuatie verliep ordelijken zorgvuldig. Gedurende de brand en de evacuatie hebben zich geen persoonlijke ongelukkenvoorgedaan. Ook de acties die na de evacuatie zijn uitgezet zijn uiterst zorgvuldig en gecoördineerdverlopen. De evaluatie van de evacuatie met de hulpdiensten was dan ook uiterst positief.Verbeterpunten uit de interne evaluatie zijn ter hand genomen.4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers4.5.1 PersoneelsbeleidDoelstelling: integratie van de afdeling PO&O in Surplus SupportDe ontwikkeling van de nieuwe divisie Support hebben we in 2008 stopgezet, omdat dit niet te rijmenviel met de bezuinigingen. In plaats daarvan hebben we ervoor gekozen om de ondersteunendediensten rechtstreeks onder de Raad van Bestuur te positioneren.Iedere dienst wordt aangestuurd door een leidinggevende. In 2008 is een nieuw hoofd P,O, en Oaangesteld.Jaardocument Surplus 2008 27 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

Doelstelling: nieuw personeel vinden en bindenSurplus voorzag ook in 2008 knelpunten bij de werving van gekwalificeerde medewerkers in allesectoren, zoals bijvoorbeeld jongerenwerkers, pedagogisch medewerkers en verzorgenden niveau 3.Op basis van onze merkwaarden (dichtbij, actief en persoonlijk) is een arbeidsmarktstrategieontwikkeld. Door ons op eigen wijze te profileren proberen we de belangstelling voor werken en lerenbij Surplus stelselmatig te vergroten.Verder participeren we in de pilot Branchepaspoort Zorg & Welzijn. Met dit project wil Surplus de ‘stillearbeidsreserve’ aanboren, zoals laagopgeleide vrouwen en migranten zonder startkwalificatie.Doelstelling: beheersen ziekteverzuim en verloopDoor alle hectiek binnen Surplus -fusietrajecten, bouwactiviteiten, saneringsoperaties en calamiteitenlager in 2008 een grote druk op de medewerkers. Desondanks bleef het ziekteverzuim goed ondercontrole. Bij Surplus Kinderopvang daalde het ziekteverzuim tot 3,2%. Ook binnen de ondersteunendediensten daalde het ziekteverzuim. Bij Welzijn is het verzuim gestegen naar 7,5%. De stijging vondmet name plaats binnen de regio’s Breda en Oosterhout die relatief hoge verzuimcijfers kennen.Surplus Zorg geeft een wisselend beeld; tegenover een daling van één procent bij intramurale zorg(tot 4,9%) staat een stijging tot 6,4% binnen de thuiszorg.Surplus voert een actief beleid op het gebied van verzuim en reïntegratie. Wij worden hierbijondersteund door onze eigen arbodienst en bedrijfsarts. Ondanks alle drukte bleef ook het verloopconstant. Onze ambitie is om het verloop de komende jaren structureel te verlagen. Dat doen we doorte zorgen voor goede arbeidsomstandigheden en het creëren van een aantrekkelijk werkklimaat.Jaarverslag centrale ondernemingsraadNa de verkiezingen in september 2008 is de nieuwe Centrale Ondernemingsraad (COR) van Surplusgeïnstalleerd. Hierin is Surplus Zorg vertegenwoordigd met 4 zetels, Welzijn met 2 zetels,Kinderopvang met 1 zetel en Vredenbergh met 1 zetel. Zorgkruispunt de Werve is welvertegenwoordigd in de OR Zorg, maar heeft nog geen vertegenwoordiging in de COR.In 2007/08 hebben de COR en OR-en positief geadviseerd over de fusie tot Surplus Welzijn, dereorganisatie in de Thuiszorg, de aansluiting van Vredenbergh en de voorgenomen samenwerkingmet WEL. In overleg met de Raad van Bestuur zijn plannen opgesteld om de communicatie van topnaar werkvloer te verbeteren.In 2009 liggen er volop uitdagingen op de COR te wachten. Met name de ontwikkelingen in dethuiszorg vragen aandacht. Door de reorganisatie is onrust ontstaan op de werkvloer. We hopen datde nieuwe Wmo-aanbestedingen positief uitpakken, zodat medewerkers gemotiveerd blijven. Desamenwerking met de bestuurders en de verschillende OR-en verloopt prima. Door alleontwikkelingen zal de COR in de toekomst groeien. De COR wil graag een bijdrage leveren omSurplus te presenteren als een instelling bij wie de cliënt én de medewerker centraal staan.In onderstaande tabellen treft u enkele kwantitatieve gegevens ten aanzien van personeel.Verloop personeel in 2008Verloop personeel Aantal Aantal ftepersoneelsledenInstroom personeel in loondienst (totaal) in 2008 469 188Uitstroom personeel in loondienst (totaal) in 2008 233 91Ziekteveruim personeel exclusief zwangerschapsverlof, volgens Vernetdefinitie, in percentagesPersoneelsinformatiePercentageVerzuim totaal personeel in loondienst 5,40%VacaturesVacatures Totaal aantal vacatures Aantal moeilijkper 31 december 2008vervulbare vacatures per31 december 2008Totaal personeel 14 10Personeel met patiënt- c.q.cliëntgebonden functies 12 9Jaardocument Surplus 2008 28 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

Kwaliteit van het werkDoelstelling: investeren in opleidingenMet de meerjarenprojecten ‘Voorbereid op de toekomst’ en ‘Opleiding in ontwikkeling’ werken we aande deskundigheidsbevordering van onze medewerkers. Met behulp van ESF-subsidie financieren wediverse scholingstrajecten. Deze scholing vindt onder meer plaats via het Skillslab, waar met nameverzorgenden in het kader van de wet BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) hunvaardigheden aanscherpen. In 2009 wil Surplus Zorg de opleidingsactiviteiten van de intramurale zorgen de thuiszorg bundelen in één afdeling Opleidingen.Doelstelling: medewerkertevredenheidSurplus heeft in 2007 deelgenomen aan de benchmark VVT. Onderdeel van deze benchmark wat hetmedewerkertevredenheidonderzoek. De resultaten van de benchmark zijn in 2008 bekend gemaakt.De medewerkers van Surplus geven de organisatie gemiddeld een 6,8. Met name de kwaliteit van dezorgverlening scoort hoog.4.6 SamenlevingSurplus richt zich op versterking van de zorgketen waardoor mensen op maat geholpen worden enzolang mogelijk de regie over hun eigen leven kunnen behouden.Doelstelling: preventieDe dienstverlening van Surplus is waar mogelijk gericht op preventie. Dat is de reden dat Surplus zijnaanbod niet alleen beperkt tot (curatieve) zorg, maar zich ook richt op welzijn en kinderopvang.Surplus draagt eraan bij dat mensen zich zo lang mogelijk zelfstandig kunnen redden, waardoor(economisch gezien) Surplus eraan bijdraagt dat de samenleving bespaart op duurdere encomplexere vormen van zorg. In de lokale samenleving creëert Surplus een vangnet voor mensen diebuiten de boot dreigen te vallen, vanwege hun gezondheids- of welzijnssituatie.Doelstelling: lokale verankeringEén van de uitgangspunten van Surplus is lokale verankering: de divisies en regio’s van Surplus zijngeworteld in het lokale netwerk, o.a. door deelname aan commissies, projectgroepen enklankbordgroepen in de kern of wijk, door de coördinatie en uitvoering van projecten die erop gerichtzijn om de leefbaarheid in kernen en wijken te vergroten en door de inloopmogelijkheid en wijkfunctiedie onze locaties bieden.4.7 Financieel beleidHet resultaat in het jaar 2008 is verbeterd ten opzichte van 2007. Het positieve resultaat in 2008bedroeg ad. € 371.841. Deze resultaatverbetering betreft enerzijds verbetering van de primaireprocessen en gerealiseerde productiegroei en anderzijds ligt hier ook een aantal incidentele baten aanten grondslag.Surplus heeft een strategische koers bepaald, waarmee de toekomstige ontwikkelingen op hetspeelveld van zorg, wonen, welzijn en kinderopvang het hoofd worden geboden.Om de toekomst op een verdere financieel gezonde wijze tegemoet te kunnen treden, zal er dekomende periode terughoudend worden opgetreden inzake het doen van investeringen. Investeringenzullen uitsluitend worden gepleegd, wanneer deze ook aantoonbaar rendement opleveren. Een enander wordt noodzakelijk geacht, om op langere termijn vermogensgroei te kunnen realiseren. DitJaardocument Surplus 2008 29 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2

geldt voor investeringen in materiële zin, in personele zin, alsmede het inzetten van externeadvisering.Daarnaast zal kritisch gekeken worden naar de organisatie, naar ondernemingsvormen en de interneorganisatie om zodoende de primaire processen op een kwalitatief hoger niveau te brengen enefficiency te kunnen realiseren.ResultaatratioResultaatratio 2007 2008Resultaatratio: AWBZ-gefinancierde resultaten -2,17% 3,50%Resultaatratio: niet-AWBZ-gefinancierde resultaten -7,96% -4,33%LiquiditeitLiquiditeit 2007 200841,85% 52,76%SolvabiliteitSolvabiliteit 2007 2008Solvabiliteit (totaal eigen vermogen / balanstotaal) 10,18% 8,98%Solvabiliteit (eigen vermogen / totaal opbrengsten) 7,76% 7,70%Jaardocument Surplus 2008 30 van 30Maatschappelijk verslag, versie 2