Leerboek Melkkunde en Zuivelbereiding - Zuivelhistorie Nederland

Uitgaande van een gezonde koe is de verzorging van het dier, vooral met het oog op dereinheid van de melk, van grote betekenis. Een goed strobed zal de verzorging zeer vergemakkelijken,zodat het effect van het borstelen en wassen wordt verhoogd.Voor het borstelen wordt tegenwoordig veel gebruik gemaakt van een z.g.„veereiniger", wat eigenlijk een speciale stofzuiger is.Dat de staarten moeten zijn opgebonden spreekt welhaast vanzelf. Ook het beknippenvan het achterstel (en soms van het gehele dier) vindt, vooral bij het opstallen, steedsmeer toepassing. Hierbij kan een hand- of een elektrische tondeuse worden gebruikt,terwijl de melkmachinegebruiker ook een vacuumtondeuse ter beschikking staat.Naast de hygiënische invloed van een goede verzorging van de koe, moet ook nog wordengewezen op het gezegde: „borstelen is voeren". Een goede huidverzorging zal stelligeen stimulerende invloed hebben op de functie van de melkklier, welke immers alseen huidklier kan worden beschouwd.Van invloed is ook een juiste voorbehandeling bij het melken. Naast de opwekking vande hormoonafgifte, welke het „laten schieten" van de melk veroorzaakt (hoofdstuk II),heeft de voorbehandeling ten doel de zindelijkheid bij de melkwinning te bevorderen.Met een droge, ruwe doek worden flank en uier gereinigd. De tepels worden gewassenen gedroogd en de eerste stralen worden weggemolken. Hierdoor wordt bereikt, dateventueel aanwezig vuil tijdens het melken niet in de melkemmer terecht zal komen,terwijl ook het optreden van zere spenen wordt beperkt.Belangrijk is voorts, vooral met het oog op de geur en smaak van de melk, dat doelmatigwordt gevoederd. Met name bij de verstrekking van voedermiddelen als kuilvoer enstoppelknollen dient de nodige zorg te worden betracht:[058] Een onaangename, afwijkende geur kan in 't algemeen op een drietal manieren opde melk worden overgebracht: [058]1. via de omringende lucht, vooral wanneer afkoeling plaats vindt waardoor in de melk(b.v. in de bus) enige stroming optreedt, daar de koudere (en zwaardere) melk zakten de warmere (en lichtere) melk stijgt. Op deze wijze kan kuillucht, stallucht ofb.v. de geur van verf, benzine e.d. gemakkelijk op de melk overgaan. Goede stalventilatie,snelle verwijdering van de melk uit de stal en bewaring op een frisse plaatskunnen een afwijking tegengaan; tevens dient kuilvoer niet in de stal of in de nabijheidvan de melkbewaarplaats te worden opgeslagen;2. via de longen en de bloedbaan (geconstateerd is, dat de melk van een koe - welkeenige tijd in een ruimte werd gehouden, waarin een sterke uienlucht hing en welkedaarna in een frisse omgeving werd gemolken - een uiensmaak had);3. via het maag-darmkanaal en de bloedbaan. Bij voedering van b.v. kuilvoer of knollengaan bepaalde reuk- en smaakstoffen via de bloedbaan over in de melk. Wanneerer echter voor het melken voldoende tijd verloopt - ca 6 uren dan worden dezestoffen afgebroken, zodat de afwijkende geur weer is verdwenen.In verband hiermee dient kuilvoer steeds vlak nà het melken in niet te grote hoeveelheden(ten hoogste 25 kg per koe per dag) te worden verstrekt. Spoedige verwijderingvan kuilresten uit de stal is noodzakelijk.Een ander groot bezwaar van kuilvoer voor de melk is het besmettingsgevaar met boterzuurbacteriën.Voor de kaasbereiding is deze sporenvormende bacterie zeer gevaarlijken kan aanleiding geven tot aanzienlijke verliezen.Heruitgave zuivelhistoriedrenthe.nl 51