SWSWetenswaardighe<strong>de</strong>n, april 2000, 9e jaargang, nummer 18In gesprek met ...‘Alles draait om visuele representatie’Hans Akkerboom, sinds 1 juni ’99 projecthoogleraar Metho<strong>de</strong>n en Technieken vanOn<strong>de</strong>rzoek aan <strong>de</strong> <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> Ne<strong>de</strong>rland, in het bijzon<strong>de</strong>r betrokken bij <strong>de</strong> innovatievan het metho<strong>de</strong>n- en techniekenon<strong>de</strong>rwijs, het IMTO-project. Een hele mond vol,maar dat kenmerkt ook <strong>de</strong> bevlogen Fries (Drachten), die via een loopbaansprong van<strong>de</strong> vakgroep Kin<strong>de</strong>rgeneeskun<strong>de</strong> in Groningen bij het CBS in Heerlen terechtkwam ensinds 1985 Limburg als domicilie heeft. Hij is van oorsprong wiskundige met als kandidaatsspecialisatie‘W3 accent’, ofwel <strong>de</strong> combinatie van zuivere wiskun<strong>de</strong> en filosofie.Praat niet over ‘zuiver in <strong>de</strong> leer’: afstu<strong>de</strong>erspecialisatie statistiek en systeemtheorie. ‘Alsje dan al een etiket op me wilt plakken, noem me dan maar een affectief wiskundige.’Niets zal min<strong>de</strong>r waar blijken in het gesprek.door Albert Kampermann en Sandra DaemsDe airco staat hoog in <strong>de</strong> kamer vanAkkerboom. Het is een warm welkom ineen ijskast. ‘Het hoofd koel hou<strong>de</strong>n’, lacht<strong>de</strong> kersverse hoogleraar ons toe.Met afkeer van het sociale omschrijftHans het begin van zijn, aanvankelijk strakgeregisseer<strong>de</strong>, wiskun<strong>de</strong>loopbaan. De lief<strong>de</strong>voor wiskun<strong>de</strong> kwam in <strong>de</strong> kerstvakantiebij het lezen over spiegeling; wiskun<strong>de</strong>en het gevoel voor schoonheid.Het sociale profiel wijzigt dramatisch tij<strong>de</strong>nszijn aca<strong>de</strong>mische studie-ervaringenin Groningen. ‘Voor elkaar en met elkaar’,jaren zeventig in Ne<strong>de</strong>rland. Op <strong>de</strong> barrica<strong>de</strong>stegen verhoging van het collegegeld.Hij raakt nogal gefrustreerd door <strong>de</strong>geforceer<strong>de</strong> combinatie van wiskun<strong>de</strong>met natuurkun<strong>de</strong> en zoekt naar een creatieveoplossing. ‘Ik heb altijd plaatjes inmijn hoofd, zoek naar visuele representatiesvan abstracte zaken.’ Hij stapt hetfilosofisch instituut in.Hij legt met die opmerking rechtstreekseen relatie met het IMTO-project.Visualiseren is niet alleen een mid<strong>de</strong>l,maar vooral juist een kracht in on<strong>de</strong>rwijssettings.Het komt achteraf nog goed metzijn wiskun<strong>de</strong>opleiding. Natuurkun<strong>de</strong>sneuvelt en <strong>de</strong> alliantie met logica en filosofiebegint.Akkerboom zoekt naar toepasbaarheid,naar nut en <strong>de</strong>, in zijn ogen onmiskenbaarbelangrijke, relatie met mens en maatschappij.Toegepaste wiskun<strong>de</strong> wordt uitein<strong>de</strong>lijkstatistiek. Het is het begin vanhet genereren van contexten en het zal<strong>de</strong> basis leggen voor het kernconcept in<strong>de</strong> loopbaan en opvattingen vanAkkerboom. ‘Dat begon in Groningen almet het wegplukken van wiskun<strong>de</strong>-AIO’sop <strong>de</strong> gang voor het oplossen van praktijkproblemenvan klanten uit allerhan<strong>de</strong>hoeken. Problemen wer<strong>de</strong>n opdrachten;toegepaste statistiek.’Na <strong>de</strong> studie wordt Hans statistisch adviseurbij <strong>de</strong> medische faculteit, bij <strong>de</strong> vakgroepKin<strong>de</strong>rgeneeskun<strong>de</strong>. Daar houdt hijzich bezig met <strong>de</strong> gevolgen van kanker-
SWetenswaardighe<strong>de</strong>n, april 2000, 9e jaargang, nummer 1therapieën voor <strong>de</strong> groei en het welzijnvan kin<strong>de</strong>ren. Maar hij voelt zich nietthuis tussen dokters. Het is <strong>de</strong> autoriteitdie hem tegenstaat, geïnterpreteerd alsdistantie tot je eigen publiek. Tegelijkwerkt hij aan zijn proefschrift over toetsingsproblemenen het zoeken naar grotereefficiëntie bij ingeperkte alternatieven.‘Toetsen tegen veelvlakskegels diewor<strong>de</strong>n bena<strong>de</strong>rd door circelkegeltoetsen’,vat hij voor ons samen. Het schrikteven af en Hans zoekt een exemplaar in<strong>de</strong> kast. Het ligt er niet en we switchennaar <strong>de</strong> Boeken Top 3.risch-maatschappelijke <strong>de</strong>tails enmagisch-virtuele communicatie tussen <strong>de</strong>kin<strong>de</strong>ren die letterlijk aan <strong>de</strong> wieg vanIndia ston<strong>de</strong>n, schitterend!’Mijnsluiting en spreiding van overheidsdiensten:het CBS en <strong>de</strong> <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>gaan naar Heerlen. Hans komt terecht in<strong>de</strong> praktijk van <strong>de</strong> beschrijven<strong>de</strong> statistiek.Geen theorie meer, maar het uitzoekenvan wat en waar. ‘Maar’, zegt Hansals aanloop naar wat hij even later ‘socialexchange’ noemt, ‘statistiek gaat overmensen en gegevens wor<strong>de</strong>n via mensen<strong>de</strong>nten in een vroeg stadium naar je toetrekken.Je on<strong>de</strong>rwijs daarop afstemmen.’Voor een belangrijk <strong>de</strong>el gebeurt datnatuurlijk al, maar Hans wijst vooral ookop het <strong>de</strong>r<strong>de</strong>generatie-afstandson<strong>de</strong>rwijs.‘Nieuwe functionaliteiten, zoals studienetomgevingen,moeten ontwikkeld wor<strong>de</strong>nin samenspraak met <strong>de</strong> potentiële gebruikers.Niet <strong>de</strong> weg van lange ontwikkeltij<strong>de</strong>n,maar direct creatief experimenteren,interactief met stu<strong>de</strong>nten. Die mentaliteitsveran<strong>de</strong>ringbespeur ik overigenswel binnen <strong>de</strong> <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>.’9Hans AkkerboomBoekentop 31 Rayuela; een hinkelspel van JulioCortázar. ‘Het verhaalt van geëmigreer<strong>de</strong>Argentijnen in Frankrijk, vol heimwee enpassie. Storyline centreert zich op eenhuizenblok met binnenplein. Verlief<strong>de</strong>man bouwt balk tussen tegenover elkaargelegen ramen, naar <strong>de</strong> vrouw van zijndromen, helaas <strong>de</strong> vriendin van zijnvriend. Hoogtepunt: vrouw zit mid<strong>de</strong>n op<strong>de</strong> balk en kan uitein<strong>de</strong>lijk tussen bei<strong>de</strong>ramen geen keuze maken.’2 In <strong>de</strong> ban van <strong>de</strong> Ring - J. Tolkien.3 Midnight Children - Salman Rushdie.‘Multi-processing’ schiet <strong>de</strong> hoogleraarlachend te binnen, ‘<strong>de</strong> combinatie vanfantasie en realiteit, <strong>de</strong> rijkdom aan histoverzameld. Je moet je dan rekenschapgeven van je on<strong>de</strong>rzoekspopulatie. Wat teweinig gebeurt, is dat on<strong>de</strong>rzoekers zichinleven in <strong>de</strong> situatie die ze on<strong>de</strong>rzoeken.Dan wor<strong>de</strong>n domme, onvoorberei<strong>de</strong> ofondoordachte vragen gesteld en is hetmet je on<strong>de</strong>rzoek gedaan; misschien klopt<strong>de</strong> theorie nog, maar niet meer <strong>de</strong> brilwaarmee je naar <strong>de</strong> werkelijkheid kijkt.’Het gesprek gaat vervolgens ver<strong>de</strong>r overhet bijstellen van wereldbeel<strong>de</strong>n, <strong>de</strong>dominantie van statistiek als technischvraagstuk en <strong>de</strong> affiniteit van Hans metsociale wetenschappers die dichter bijhun doelgroep staan. ‘Als <strong>Open</strong><strong>Universiteit</strong> op afstand moet je terechtgebruikersvrien<strong>de</strong>lijk zijn. Je moet stuDe Film Top 31 Fernan<strong>de</strong>l en <strong>de</strong> koe, <strong>de</strong> humor2 Dr. Zhivago, <strong>de</strong> landschappen3 Death in Venice, <strong>de</strong> tragiek. ‘Of “HomeAlone III”, mag dat ook?’‘Op <strong>de</strong> valreep van mijn vakantie ga ikvanmiddag met mijn dochter naar “TheMummy”. Ik heb over mummies uit eenkin<strong>de</strong>rboek voorgelezen. Ze vroeg steedshoe het komt dat die lijken niet verrottenen hoe ze die ingewikkel<strong>de</strong> pirami<strong>de</strong>sbouwen. Misschien komt vanmiddag hetantwoord.’
- Page 1 and 2: Postdoctorale opleiding totgezondhe
- Page 3 and 4: SWetenswaardigheden, april 2000, 9e
- Page 5 and 6: SWSWetenswaardigheden, april 2000,
- Page 7: SWetenswaardigheden, april 2000, 9e
- Page 11 and 12: SWSWetenswaardigheden, april 2000,
- Page 13 and 14: SWetenswaardigheden, april 2000, 9e
- Page 15 and 16: SWetenswaardigheden, april 2000, 9e
- Page 17 and 18: SWSWetenswaardigheden, april 2000,
- Page 19 and 20: SWSWetenswaardigheden, april 2000,
- Page 21 and 22: SWSWetenswaardigheden, april 2000,
- Page 23 and 24: SWetenswaardigheden, april 2000, 9e
- Page 25 and 26: SWetenswaardigheden, april 2000, 9e
- Page 27 and 28: SWetenswaardigheden, april 2000, 9e
- Page 29 and 30: SWetenswaardigheden, april 2000, 9e
- Page 31 and 32: SWetenswaardigheden, april 2000, 9e
- Page 33 and 34: SWSWetenswaardigheden, april 2000,