Ver haVen - Maasvlakte 2

71Fotografie Arie OuwerkerkHet milieuonderzoek voor Maasvlakte 2 is het meest uitputtende dat ooitin Nederland is uitgevoerd. Dat is natuurlijk niet zo gek als je bedenkt datMaasvlakte 2 het grootste landaanwinningsproject is van de afgelopenveertig jaar. Het Havenbedrijf Rotterdam heeft advies- en ingenieursbureauRoyal Haskoning in de arm genomen om de onderzoeken naar de effectenvan de aanleg op de omgeving zo kritisch en degelijk mogelijk uit te voeren.Wat hebben deze slimme koppen allemaal onderzocht?Slib maakt water troebelOm land te winnen, wordt het zand op zee met baggerschepenopgezogen, waarna het weer wordt gestort op eenandere plek. Wat doet dat met de zee en haar bewoners?De onderzoekers van Royal Haskoning en partners hebbenzich onder meer op die vraag gestort. Zandwinning is opzich niet nieuw. Al jarenlang wordt er zo’n 20 tot 30 miljoenkuub zand per jaar gewonnen en opgespoten om de kustveiliger te maken. Maar tot nu toe zijn de effecten daarvanop het milieu nooit gemeten. Bij Maasvlakte 2 gaat het inde eerste drie jaar om 210 miljoen kuub zand. Hebben dierendie in de zee leven daar geen last van? Om daar achter tekomen, moet eerst duidelijk zijn hoe en waar die zandwinningplaatsvindt. Een baggerschip zuigt het zand zo’ntien tot vijftien kilometer uit de kust op. Het zand en hetwater komen samen het schip binnen. Het water wordtafgevoerd en het zand blijft achter in de beun van hetbaggerschip. In het water dat overboord gaat zit slib, eenkleiachtig goedje waar het water troebel van wordt. In deNoordzee zit altijd al veel slib. Dat zie je vooral goed bijstormachtig weer. Het zeewater ziet er dan donker uit enje kunt er niet meer doorheen kijken. Met het baggerenontstaat hetzelfde effect als bij een storm, maar dan veellokaler. Dit slib zal voor een deel weer naar bodem zakken enworden opgenomen. Slib wordt verder onder meer door deinvloed van getijden, wind en rivieren verplaatst.Minder vleesTroebel water, is dat zo erg? Voor een paar eendensoortenzou het erg kúnnen zijn, veronderstelden sommige wetenschappers.De grote stern bijvoorbeeld bouwt zijn nest aanland, maar duikt op zee naar voedsel. Het troebele waterzou zijn voedselspeurtocht kunnen belemmeren, doordathij zijn voedsel niet zo goed meer kan zien. Ook bestaan ertheorieën dat troebel water de voedselvoorraad van de topper-,eider-, en zwarte zee-eend beïnvloedt. Het troebele waterzou de groei van schelpdieren belemmeren, waardoor zeminder vlees bevatten en waardoor de schelpdierenetersminder te eten hebben. Door verschillende weersomstandighedenwordt het zeewater troebeler of juist minder troebelen er zijn dus altijd al pieken en dalen in voedselvoorraden.Wat blijkt? Uitgebreide wetenschappelijke onderzoekenwijzen uit dat de effecten van de zandwinning voorMaasvlakte 2 zeer gering en tijdelijk zijn. De voedselketenwordt niet echt verstoord en er worden geen soorten in hunvoortbestaan bedreigd. Maar dit wil nog niet zeggen dathet werk van de onderzoekers nu klaar is. Hun onderzoekis deels gebaseerd op aannames: die worden dan ook tijdensde uitvoering weer gecontroleerd. »De milieueffectrapportageEén hutkoffer vol rapporten,ruim zesduizend pagina’s.Dat is het milieu effectrapportvan Maasvlakte 2.Het ingenieursbureau RoyalHaskoning heeft, samenmet haar partners, deonderzoeken uitgevoerd.Bij ieder groot project datnadelige gevolgen kán hebbenvoor de omgeving, hoort eenmilieueffectrapportage,kortweg een MER. Een MERis verplicht bij de bouw vanbijvoorbeeld olieraffinaderijen,kerncentrales en landaanwin­ningsprojecten. De onderzoekenvan de MER Aanlegen de MER Bestemming zijnzeer grondig en uitgebreidgeweest. Met gebruik vande jongste wetenschappelijkeinzichten zijn alle mogelijkeeffecten van de aanleg ende uiteindelijke inrichtingonderzocht.Bij vrijwel alle effectvoorspellingenis het zekere voorhet onzekere genomen dooruit te gaan van zogehetenworst-case scenario’s metde allerslechtste afloop.Op basis van deze onderzoekenzijn er maatregelenvoorgesteld om de negatieveeffecten te voorkomen ofte compen seren. Eenonafhankelijke commissieheeft in december 2007geconcludeerd dat de beideMER’s een goed beeld gevenvan de gevolgen voor hetmilieu. Dat was goed nieuwsvoor het verkrijgen van denoodzakelijke vergunningenen het vaststellen van debestemmingsplannen.